Een jaar geen voldoendes door ADHD

ADHD verlamt Eveline tijdens studie: 'Ik ben weleens níet afgeleid'

De Universiteit Utrecht geeft dit collegejaar voor het eerst groepsgewijs studieondersteuning aan studenten met ADHD. Zes studenten komen wekelijks bij elkaar om te leren plannen, structureren en niet langer uit te stellen. Eveline (21), derdejaars Biologie, is één van hen: “Ik heb sinds een jaar eindelijk weer een voldoende gehaald.”

Bij de start van het interview in café Le Journal op de Neude, wil Eveline even twee misvattingen uit de wereld helpen: niet alle ADHD’ers zijn druk en ADHD is geen welvaartsziekte die aan alle hyperactieve kinderen wordt toegeschreven. “Als je ADHD hebt, ben je om te beginnen continu afgeleid, waardoor concentreren gewoon niet gaat. Daarnaast ben je heel impulsief. Dan wil je sokken kopen in de stad en kom je met een camera terug. Dat betekent niet dat je fysiek heel druk hoeft te zijn, de drukte in je hoofd kan je juist verlammen. Ook is het bewezen dat ADHD voor 90 procent erfelijk bepaald is. ADHD is een neurobiologische stoornis: de informatieoverdracht tussen zenuwcellen verloopt niet goed.”

Intelligent genoeg
Eveline wil alles over Attention-Deficit/Hyperactivity Disorder te weten komen sinds bij haar ADHD is vastgesteld. Dat is pas vorige maand gebeurd. Een kennis, die psycholoog is, wees haar op de kans dat ze ADHD had en tests van een gespecialiseerde hulporganisatie gaven de bevestiging. Hoe kan het dat ze daar pas op haar 21ste achter komt?

“Op de middelbare school zat het me niet in de weg”, vertelt Eveline. “Ik zat in een huiswerkklas, waarbij de planningen voor mij werden gemaakt. Het was duidelijk wat ik moest doen en als ik iets niet snapte dan kon ik het vragen. Bovendien, al klinkt dat misschien een beetje arrogant, was ik intelligent genoeg om vwo te halen. Eén keer uitleggen was voldoende en zo niet dan kon ik aan de leraar vragen het nog eens te vertellen.”

Een wereld van verschil met de universiteit, waar tempo en niveau hoger liggen. “Nu mis ik soms hele stukken van een hoorcollege. In een zaal met 300 mensen vraag je natuurlijk niet aan een hoogleraar ‘wat zei u ook al weer?’” Ook wordt Eveline op de universiteit niet meer bij de hand genomen als het gaat om zelfstudie en moet ze veel studeren in de bieb. “Daar zit ik dan 8 uur achter elkaar te blokken, maar dat schiet totaal niet op. Dan zie ik een studiegenoot vijf hoofdstukken behandelen, terwijl ik nog niet het eerste hoofdstuk door ben. Dat komt doordat ik continu afgeleid ben. Ik ben eens gaan turven, hoe vaak ik afgeleid was. Binnen 45 minuten had ik al 40 streepjes gezet.”

Twee derde niet gehaald
Ze kreeg veel advies van mensen die dachten met boerenverstand een oplossing te bedenken. Ga in een lege ruimte zitten met witte muren, zeiden ze dan. Eveline kan ons haarfijn uitleggen, dat dát dus niet zo werkt. “Achter jou is een witte muur. Daarop zie ik een donker plekje, er is een stukje uit. Dan denk ik direct: hoe kan dat, is daar iemand tegenaan gelopen? Of ik bedenk me dat er vroeger bij mijn opa ook zo’n plekje op de muur zat. Dan denk ik aan de uitvaart van mijn opa, waarbij we op een boot voeren.” En zo zit Eveline binnen een paar tellen niet meer in een café, maar op het water. “Veel mensen denken dan: och, ik ben ook weleens afgeleid. Precies: weleens. Voor mij geldt het andersom: ik ben weleens níet afgeleid.”

Vanaf het begin  was haar studie een struggle. Van de 150 punten die ze heeft kunnen halen, heeft ze er 57,5 binnen. Dat is net een derde. “Het eerste jaar kreeg ik een positief bindend studieadvies, maar dat lukte op het nippertje. Voor een herkansing in de zomer heb ik een vakantie laten schieten en keihard geblokt. Ik haalde een 7,5 voor dat beslissende tentamen.” Je kunt het dus wel, zeiden criticasters, die Eveline ‘gewoon lui’ noemden. “Maar ik weet gewoon niet waar ik met studeren moet beginnen! Het niet kunnen studeren zorgt bij mij voor paniek. Ik bevries, doe niks. Met als gevolg dat ik anderhalve week voor een tentamen nog heel veel moet doen en maar de helft van de stof kan leren.”

ADHD-groep
Zo kan het niet langer, vond Eveline en al voordat ze zeker wist dat ze ADHD had, meldde ze zich aan voor de studieondersteuningsgroep van de universiteit, onder leiding van studentenpsycholoog Anne Meyer. Het is een groep met studenten van verschillende opleidingen, waarin Eveline duidelijke doelen leert stellen en leert hoe ze die kan bereiken. “Omdat ik weet dat ik vaak langer nodig heb voor een hoofdstuk, plan ik reservetijd in. Ook ontspanning plan ik nu in en ik maak een realistisch tijdschema. Ik heb donderdag een feestje, dus ga ik vrijdag niet naar mijn werkgroep. Ik regel nu al dat ik die een andere keer inhaal. Nu ben ik er dus op tijd bij, eerder liep ik achter de feiten aan.”

De begeleiding en de manier waarop Eveline die oppakt, zorgden voor haar eerste voldoende voor een tentamen sinds een jaar. Waar de buitenwereld dat als normaal ervaart, begroette de ADHD-groep die cijfers met gejuich. “Mijn groepsgenoten weten hoeveel moeite ik er voor heb moeten doen. In de groep kan ik eerlijk zijn. Ik durf daar toe te geven als ik uitslapen even belangrijker vond dan studeren en durf te zeggen dat ik baal van mezelf. De groep benadrukt tegenslagen niet, maar viert overwinningen. Ik word er niet op aangesproken dat ik door de chaos in mijn hoofd vaak te laat kom, maar ik krijg juist complimenten als ik op tijd ben.” Anne Meyer behandelt meerdere aspecten die moeten leiden tot meer structuur, ook slaaprituelen komen aan bod. Zo gaan in de kamer van Eveline de lampen tegenwoordig ’s avonds op tijd uit, om zo de lichtprikkels naar de hersenen te verminderen.

De tips en de stimulans van de groep helpen Eveline enorm. En om structureel meer rust in haar hoofd te krijgen, neemt Eveline sinds kort het medicijn Ritalin. “Ik merkte meteen resultaat toen ik een gesprek met een begeleider had. Op de achtergrond zag ik auto’s: waar ik normaal gesproken alle kleuren zou tellen en zou bedenken dat er wel erg veel groene auto’s langskomen, constateerde ik nu alleen het feit dat er auto’s waren.” Het klinkt gek, maar ze moet best wennen aan de rust die ze nu voelt. “Ik verveelde me nooit. Ik had altijd iets om over na te denken.”

Ze heeft goede hoop op een succesvolle afronding van haar bachelor. “Eerder werd ik alleen maar boos. Wilde mezelf aansporen met een zweepje en werd kwaad als dat niet lukte. Nu ik weet dat ik ADHD heb, ben ik blij dat ik niet gek ben en heb ik meer begrip voor mezelf. Ik weet hoe het komt dat ik een enorme hooiberg zie en die speld maar niet kan vinden. Met de ADHD-groep heb ik een steuntje in de rug. “Ik hoop dat wat ik nu leer een automatisme gaat worden.” Stiekem denkt ze al aan een master, maar ze weet dat ze nog een lange weg te gaan heeft. “Eerst maar eens vakken blijven halen.”

Geïnteresseerde studenten met ADHD kunnen zich aanmelden voor een intakegesprek bij de studentenpsychologen om te kijken of ze kunnen deelnemen aan de studieondersteuningsgroep Er is nog plek. Een intakegesprek kost 25 euro waarin gekeken wordt of geïnteresseerden kunnen deelnemen aan de groep. Verder zijn er geen kosten aan verbonden.

Advertentie