Met betere begeleiding minder scriptievertraging

Eindelijk erkenning! Scriptievertraging ligt bijna nooit aan een motivatieprobleem van de student. Waar wel aan? Het college van bestuur wijt het aan slechte planning en wil een maximale termijn verbinden aan de scriptie. Een maatregel die niet wordt toegejuicht door de betrokkenen.
In bijna alle studies krijgen studenten er mee te maken: het schrijven van een scriptie. De velen die zowel een bachelor- als een masteropleiding doen, moeten er zelfs twee schrijven. Bachelorscripties zijn meestal projecten van 7,5, en soms 15 studiepunten. In een master gaat het om minimaal 15 ects en soms 22,5. De studielast bij de onderzoeksmasters is het grootst: de scriptie kan daar oplopen van 30 tot 45 ects.

TIEN SCRIPTIETIPS

Denk op tijd over je onderwerp na. Bedenk gedurende je studie al wat je interessant vindt en waar je meer over zou willen weten.

Maak samen met je begeleider een duidelijke planning met milestones: tussentijdse inlevermomenten. Op die manier wordt je scriptie een stuk beter behapbaar.

Baken je onderwerp af. Je kan niet alles onderzoeken wat je wil en dat hoeft ook niet. Stem je onderwerp af op de tijd die ervoor staat.

Zie een scriptie schrijven als werk. Plan vaste momenten in waarop je aan je scriptie werkt en hou je daaraan.

Spreek met mensen af om samen aan je (eigen) scriptie te werken. Praat erover met studiegenootjes, vrienden en familie.

Wacht niet te lang met hulp vragen: begeleiders zijn er om je te helpen.  

Relativeer. Je hoeft de wereld niet te veranderen. Je schrijft een scriptie.

Ga ergens heen om te werken. Thuis is het een stuk moeilijker om aan de slag te gaan dan als je ergens anders zit.

Bedenk dat je niet de enige bent die moeite heeft een scriptie te schrijven. Geloof je dat niet? Praat dan met anderen die een scriptie schrijven of geschreven hebben.

Tot slot: Bedenk van te voren wat je met je scriptie wil. Ga je voor een zes of voor een acht? Wil je een stage lopen, en gaat dat je meer tijd kosten? Heb dit duidelijk voor jezelf, en maak ook je verwachtingen duidelijk naar je begeleider toe.

Een hele klus dus zo’n scriptie en eentje die niet altijd zonder vertraging wordt afgerond. Waar de meeste deadlines in juni liggen, nemen studenten vaak de zomervakantie mee om hun project af te ronden. Een deel gaat er nog in het volgende studiejaar mee door. Dit komt wel veel vaker voor bij masterstudenten dan bij bachelors. Logisch: in de bachelorfase is het proces strakker geregeld is en is de druk groot om op tijd klaar te zijn, omdat je door de harde knip anders niet mag beginnen aan een master.
In zijn streven om het studiesucces van de Utrechtse student te vergroten, wil het college van bestuur een maximale termijn aan de scriptie verbinden met een maximum aan begeleidingsuren. Wat het gevolg is voor een student die de termijn overschrijdt, is niet duidelijk. Maar er zijn al enkele opleidingen waar geldt: niet op tijd af is opnieuw beginnen. Veel begeleiders voelen echter niets voor strafmaatregelen en zien veel meer heil in een betere of andere vorm van begeleiding.
Scriptievertraging
Beginnen met je scriptie kan al direct een vertraging opleveren. Juul, die haar masterscriptie bij het USBO heeft geschreven: “Ik vond het heel moeilijk een behapbare onderzoeksvraag vast te stellen. Een scriptie is een heel ongrijpbaar stuk: waar moet het over gaan, is mijn vraag te groot of te klein?”
Eenmaal op weg kunnen stages of een baan voor vertraging zorgen. Verder bestaat het gevaar dat studenten te veel informatie verzamelen en hierin verzanden. Of ze lopen vast en modderen te lang door voor ze hulp inroepen. Sommigen stellen zichzelf te hoge eisen.
Maar vertraging kan ook voorkomen doordat de begeleidende docenten slecht in hun tijd zitten. Begeleider Tom Peeters: “Als er vertraging optreedt in bachelorscripties bij Biologie, komt dat meestal door begeleiders die te druk zijn.”
Oplossingen
Goede begeleiding kan veel van deze studentproblemen oplossen, zeggen verschillende begeleiders. Frank Brandsma, scriptiecoördinator bij Literatuurwetenschap: “Ik raad studenten altijd aan om op een vroeg moment alvast na te denken over mogelijke scriptieonderwerpen. Als je dan eenmaal begint, zit je niet met een leeg vel papier voor je neus.”
Tom Peeters, docent bij Biologie: “Vertraging in de master komt vooral doordat studenten hun onderwerp heel leuk vinden en heel veel informatie verzamelen.”
Er schuilt wel een gevaar in een overdosis motivatie, aldus Michael Milo die regelmatig masterstudenten Rechten begeleidt bij hun scriptie: “Sommige studenten leggen de lat veel te hoog: je hoeft de wereld niet te veranderen. Wat we vragen is een wetenschappelijk relevante paper, niet dat je het wiel opnieuw uitvindt.”  Loop je vast dan is het raadzaam snel hulp in te roepen, zegt Milo. “Begeleiders kunnen net weer een ander perspectief geven waardoor je verder kunt.”
Werken in groepjes
Toch vond Veerle, masterstudent Game & Media Technology, het lastig om hulp te vragen: “Het is dat er net toen ik vastliep een groepsbijeenkomst gepland stond waar ik mijn probleem kon voorleggen. Als die er niet was geweest, had ik waarschijnlijk nog weken rondgerend zonder hulp te vragen.”
Groepsbijeenkomsten zijn sowieso prettig voor studenten die aan een scriptie werken, denkt Margo Trappenburg. Zij begeleidt masterstudenten in de master Bestuur en Beleid van de USBO en doet dat uitsluitend in groepsverband. Elke begeleider in de USBO-masters begeleidt ongeveer vier studenten die regelmatig bijeenkomen om elkaars stukken te lezen en te bespreken. Individuele begeleiding is er in principe niet. Trappenburg: “Een scriptie schrijven is een erg eenzaam avontuur waarbij je al veel alleen moet doen. Werken in groepjes is naast tien keer gezelliger ook veel effectiever, omdat studenten elkaar opjutten: Ja, als díe al daar is, dan kan ik het ook.” Juul beaamt dit en voegt toe: “Het geeft een realiteitscheck om te zien waar anderen zijn: het stelt gerust als anderen ook nog met hun dataverzameling bezig zijn bijvoorbeeld.”
Er zijn meerdere opleidingen waar om de zoveel tijd een groepsbijeenkomst georganiseerd wordt, maar in de master is er toch vooral één-op-één begeleiding. Het argument daarvoor is dat de onderwerpen vaak te ver uiteen liggen om groepsgewijs te kunnen werken. Heleen, die haar bachelorscriptie bij Literatuurwetenschap heeft geschreven is het hiermee eens: “Het is waardevol om individueel begeleid te worden door een docent die veel afweet van mijn specifieke onderwerp.” Myrthe, afgestudeerd in de Rechten, denkt dat het helemaal niet uitmaakt of onderwerpen wel of niet op elkaar lijken: “Ik heb gemerkt dat de meeste mensen tegen dezelfde problemen aanlopen: dat ze de lat te hoog leggen en maar langzaam resultaat zien. Op inhoudelijk vlak is een individuele begeleider handig maar daarnaast zou een reguliere groepsbijeenkomst heel goed zijn. Nu blijf je een beetje zwemmen: hier heb je je scriptie en daar is de bieb, succes.”
Eigen verantwoordelijkheid
Onder docenten van masteropleidingen heerst de gedachte dat, waar in de bachelor alles nog erg gereguleerd wordt, studenten in de master zelf hun scriptie moeten kunnen schrijven. Pim schrijft een masterscriptie bij Natuurwetenschap en Innovatiemanagement en heeft zelf geen behoefte aan groepsbijeenkomsten: “Ik ben al druk genoeg met mijn eigen stuk en heb geen tijd om ook andermans stukken te lezen! Als ik wil weten hoe anderen iets gedaan hebben, kan ik altijd een scriptie downloaden.”
Diederick Raven, docent bij Culturele Antropologie, ziet het nut in van groepswerk maar vindt het niet de taak van de opleiding om dat te faciliteren: “Onze studenten gaan vaak gezellig samen in de bieb zitten. Als je zo’n studieafspraak maakt, dan móet je wel komen opdagen. Wij stimuleren daarom dat studenten dit doen, maar ik vind dat ze oud genoeg zijn om het zelf te regelen.”
De meeste begeleiders voelen zich wel verantwoordelijk naar de studenten toe. Michael Milo: “Als ik niks meer van een student hoor, dan stuur ik er toch even een mailtje erachteraan.” Ook Diederick Raven houdt zijn studenten in de gaten: “Wij hebben als opleiding de verantwoordelijkheid om een bepaald rendement te halen, dus het loont om achter studenten aan te zitten. Maar als de student niet sneller kan of wil werken aan de scriptie is er weinig aan te doen", zegt hij. “Wij werken met een stempelkaart om het aantal contactmomenten te beperken. Als die kaart vol is, is die vol. Er zullen altijd studenten zijn die meer tijd voor hun scriptie nodig hebben. Een maximale termijn aan de scriptie verbinden, lost dus niets op.”
Opnieuw beginnen
Bij de master Natuurwetenschap en Innovatiemanagement en bij Literatuurwetenschap weten ze niet of straffen helpt, maar ze geloven wel in strakke deadlines. Bovendien letten we er streng op dat een scriptie van 7,5 ects niet 22,5 ects wordt”, vertelt Frank Brandsma van Literatuurwetenschap.
Bij de bachelor en master Natuur- en Innovatiewetenschappen is je strikt aan de deadline houden een must. Niet op tijd af betekent in deze opleiding opnieuw beginnen. Er wordt gewerkt met zogenaamde milestones: vaste inlevermomenten voor de verschillende onderdelen van de scriptie. Op die manier kan vertraging tijdig opgemerkt worden, aldus Jan Faber, de coördinator van de master.
Maar in de praktijk is het nog niet voorgekomen dat een student opnieuw moet beginnen, aldus Faber. “Het zou ook veel extra werk opleveren.’” 
 Afschrikwekkend werkt de maatregel ook niet, volgens student Pim: ‘Ik heb vertraging opgelopen door een stage, maar ben helemaal niet bezig met die termijn.” Voor studenten die toch opnieuw moeten beginnen, heeft Myrthe een tip: “Dan doe je hetzelfde onderwerp gewoon nog een keer.”
In bacheloropleidingen zoals bijvoorbeeld Sociale Geografie, gebeurt het vaker dat studenten opnieuw aan hun scriptie moeten beginnen, maar Tine Beneker van Sociale Geografie vindt dat geen goede oplossing voor de masterscriptie: “Iedereen heeft er dan al zoveel in geïnvesteerd, ook de begeleider. Het is veel te veel verspilde energie als je dan helemaal opnieuw moet beginnen.’” Frank Brandsma voegt daaraan toe: “Bovendien heb je met zo’n dreigmaatregel eerder kans dat een student stopt met de studie dan dat het motiverend werkt. Studenten doen hun best en soms lukt het niet. Op zo’n moment moet je samen een oplossing proberen te zoeken.”
Financiële straf
Studenten meer houvast geven door middel van milestones en een duidelijke begeleiding, lijkt de meeste begeleiders en studenten een betere manier om het beoogde resultaat te behalen. Probleem is natuurlijk dat begeleiden tijd kost, en tijd is geld. Docenten hebben buiten de ingeplande periodes voor scriptiebegeleiding vaak geen ruimte meer voor begeleiding. Vandaar dat Culturele Antropologie de stempelkaart inzet om de begeleiding van docenten in de hand te houden. Bij andere opleidingen moeten bachelorstudenten hun scriptie in tweetallen schrijven, omdat er niet genoeg geld is om iedereen apart te begeleiden.
Een universitaire straf voor een student die uitloopt met zijn scriptie, hoeft volgens Joost die bezig is met zijn masterscriptie in Mathematical Sciences, ook niet: “Je wordt bij vertraging financieel gezien al gestraft, omdat je je opnieuw moet inschrijven.”
Foto: een groepsbijeenkomst van masterstudenten Informatica, richting Crowd Simulation, onder leiding van docent Roland Geraerts. De studenten houden een presentatie over hun scriptie waarna ze feedback krijgen van hun medestudenten en de docent.