Ook Utrechtse wetenschappers dupe van Trumps maatregel
Een gastspreker uit de VS heeft zijn komst afgezegd, UU'ers annuleren hun reis naar Amerika omdat niet het hele team meemag en een congres moet naar een ander land worden verschoven. Ook in Utrecht zijn de effecten van Trumps immigratiemaatregel voelbaar. De UU sluit zich aan bij een statement van de Europese universiteiten die dit beleid veroordeelt..
Het zijn in Utrecht vooral de wetenschappers met een Iraanse achtergrond die direct te maken krijgen met de het inreisverbod van president Trump. Hij besloot dit weekeinde dat mensen uit de zeven landen Iran, Irak, Somalië, Syrië, Soedan, Jemen en Libië) de VS niet meer inkomen, ook niet als ze een visum of Green Card hebben. De rechter besloot dat voor de greencardhouders een uitzondering gemaakt moet worden. Over mensen met een dubbele nationaliteit bestaat onzekerheid. Lees de update.
Een congresbezoek kan niet meer
De Utrechtse natuurkundige Sanli Faez vertelt dat zijn vrouw deze week naar de VS zou gaan voor een wetenschappelijk project. Ze heeft een visum, maar ze weet niet of ze vanwege haar Iraanse afkomst wel kan gaan.
Geowetenschapper Amir Raoof zou deze week bezoek krijgen van een Amerikaanse promovendus die hier in Utrecht over zijn onderzoek zou komen praten. De reis is op het laatste moment afgezegd. De man woont en werkt al jaren in de VS, heeft een verblijfsvergunning, maar door zijn Iraanse achtergrond weet hij niet zeker of hij na zijn Utrechtse bezoek wel terug naar huis kan. Raoof hoorde dat een ander wetenschappelijk team van de UU de reis naar een congres in de VS geannuleerd heeft, omdat een deelnemer niet mee mag. Uit solidariteit en uit protest tegen de maatregel, gaat het hele team niet.
Hoogleraar Aardwetenschappen Majid Hassanizadeh heeft veel internationale contacten. Hij werkt momenteel intensief samen met zes Amerikaanse wetenschappers. Ook werkt hij aan een onderzoeksproject van het Amerikaanse bedrijf Kimberly-Clark. Voor begin april staat een reis gepland naar de VS. “Maar het is nu heel onzeker of ik kan gaan. Hierdoor staat ook het project met Kimberly-Clark op de tocht.”
Statement van Europese universiteiten
De drie wetenschappers concluderen dat de maatregelen de wetenschap direct raakt. Hun contacten, samenwerkingsprojecten en congressen lopen gevaar. Ook de vele wetenschappers in Amerika die afkomsitg zijn uit één van de zeven landen kunnen hun werk niet meer goed doen. Ze raken geïsoleerd en kunnen het land niet zonder risico verlaten.
“Ik vind dat de universiteit alles moet doen om te zorgen dat we ons werk als wetenschapper goed kunnen blijven doen”, zegt Hassanizadeh. “Nederlandse universiteiten zouden een protestbrief naar de Amerikaanse ambassadeur of naar de VS Secretary of Education en Wetenschap kunnen sturen en uitleggen hoe de wetenschappers hier de dupe van worden.”
De Europese universiteiten hebben de Amerikaanse president Donald Trump inmiddels gevraagd om het inreisverbod voor burgers uit zeven moslimlanden onmiddellijk in te trekken. Zijn decreet kan de wetenschap wereldwijd schaden. Dit schrijft de vereniging van Europese Universiteiten EUA. Overal ter wereld belemmeren de maatregelen het vrije verkeer van studenten en onderzoekers die betrokken zijn bij internationaal onderzoek en grensoverschrijdende studieprogramma’s. De landelijke vereniging van Nederlandse universiteit (VSNU) en de UU laten weten dat ze de oproep van de EUA ondersteunen.
Je komt niet van je Iraanse nationaliteit af
De Utrechtse wetenschappers met een Iraanse achtergrond hebben een Nederlands paspoort. “Ik heb geprobeerd van mijn Iraanse paspoort af te komen, maar dat lukt niet”, vertelt Hassanizadeh. Voor de Iraanse wet blijf je altijd de Iraanse nationaliteit behouden. “Zelfs mijn dochter die in Amsterdam geboren is, heeft vanwege mijn afkomst ook de Iraanse nationaliteit”, zegt Faez.
Die Iraanse nationaliteit maakte het reizen altijd al lastig, zegt Faez: “Door mijn Iraanse nationaliteit kon ik op een Amerikaanse luchthaven nooit direct doorlopen. Ik moest altijd naar een aparte ondervragingsruimte. Na een paar uur mocht ik dan gaan. De vorige keer vroeg iemand me ‘waarom moet jij hier wachten, je gaat alleen naar gerespecteerde universiteiten?’. Nou kan ik helemaal niet meer naar de VS.”
Raoof: “Ik moest vanwege mijn afkomst altijd al een visum aanvragen en soms duurde dat wel twee maanden. Om die reden heb ik al afspraken in de VS moeten laten lopen. Soms heb je niet zoveel tijd. Nu is het duidelijk. Ik mag niet meer naar de VS.”
De maatregel werkt averechts
Volgens de wetenschappers werkt de maatregel van Trump averechts. Hassananizadeh: “Natuurlijk vind ik dat terroristen bestreden moeten worden, maar dit soort maatregelen helpen de terroristen eerder. Ze zorgen ervoor dat goedwillende mensen worden buitengesloten. We leven in een mondiale samenleving en door dit soort blinde maatregelen gaan op den duur niet alleen de belangen van mensen buiten VS, maar ook de belangen van Amerika op het gebied van politiek, wetenschap, kunst, muziek, en economie beschadigen.”
Ook bij andere wetenschappers is er onbegrip over de maatregelen van Trump. “Dit is een absurde maatregel”, zegt wiskundige Jan Hogendijk. Hij heeft veel contact met Iraanse wetenschappers. “Ik snap het niet. De VS zeggen tegen de IS en het jihadisme te strijden, dan hebben ze toch juist de mensen van Iran nodig om terroristisch geweld te bestrijden.”
Geen studenten in de problemen
Hoeveel wetenschappers en studenten in Utrecht getroffen zijn door de maatregel is onbekend. Door privacywetgeving mag de universiteit niet zeggen hoeveel studenten een nationaliteit van de zeven door Trump genoemde landen heeft. Er zijn op dit moment geen voorbeelden van uitwisselingsstudenten die direct in de problemen zijn geraakt.
UPDATE 1 FEBRUARI: In eerste instantie werd gezegd dat ook mensen met een dubbele nationaliteit niet naar de VS mogen als een van de twee nationaliteiten uit een van de zeven verboden landen is. Gisteravond is op een persconferentie van de Amerikaanse douane gezegd dat dit beleid is aangepast. Ze hoeven maar een paspoort te laten zien en kunnen dan op hun bijvoorbeeld Nederlandse paspoort worden toegelaten.