Vraag naar stage in de bachelor groeit
Illustratie: Suus van den Akker
Steeds meer studenten willen op stage in de bachelorfase: de werkervaring helpt bij het vinden van een baan en het kiezen van een master. De mogelijkheden zijn er wel, maar de Universiteit Utrecht geeft hier te weinig informatie over en zou een stage beter kunnen faciliteren. “Er kan heel wat verbeterd worden aan de informatievoorziening.”
‘Stage lopen zorgt voor meer kansen op de arbeidsmarkt’ en ‘een stage zorgt voor een betere keuze van de master’. Een deel van de studenten aan de Universiteit Utrecht zou de bachelor graag anders ingericht zien. Met een verplichte stage in de bachelor denken zij meer kans te maken op de arbeidsmarkt. Het College van Bestuur is geen voorstander van een verplichte stage; het is simpelweg niet haalbaar. Studenten beamen dit, maar vinden wel dat de universiteit beter moet aangeven wat de mogelijkheden zijn voor ontplooiing. “Een verplichte stage hoeft niet, maar op dit moment zijn het alleen de meest assertieve studenten die aan een stageplaats komen en de bureaucratie daar omheen voor elkaar krijgen,” zegt Franka Schaap, commissaris onderwijs, van de studievereniging Utrechtse Historische Studenten Kring (UHSK).
Tijdens de Apeldoorn Conference in Manchester, in maart dit jaar, werd de vraag gesteld wat ‘de afgestudeerden van morgen’ voor vaardigheden nodig hebben om goed op de arbeidsmarkt terecht te komen. Yvonne van Rooy, bestuursvoorzitter van de Universiteit Utrecht, vertelde de aanwezigen aan de hand van een powerpoint-presentatie (PDF) hoe het is gesteld met de kwaliteiten van de studenten aan de Universiteit Utrecht. Zij noemde disciplinaire kennis als één van de basisprincipes voor de ontwikkeling van academische vaardigheden; analyseren, het oplossen van problemen, het werken in teams … Enkele punten die de revue passeerden. De bestuursvoorzitter roemde de verschillende talenten van de studenten en prees de honoursprogramma’s. En stages? Die ziet zij vooral als ‘extraatje’, net als internationale ervaringen en deelname aan studentorganisaties.
Masterkeuze beter na het lopen van stage
Maar een stage is meer dan een extraatje, vindt rechtenstudent Justin Ries. Hij zei tijdens de faculteitsraadvergadering dat een stage nuttig is voor de masterkeuze. “Ik heb zelf nog geen stage gelopen”, vertelt Justin. “De stages heb ik ingepland in mijn master.”
Hij zegt het geluk te hebben dat het hem al vrij snel duidelijk was welke kant hij op wilde. Zo vindt Justin fiscaal recht en ondernemingsrecht het leukst binnen zijn opleiding. “Maar heel veel studenten weten niet precies wat zij moeten kiezen en dat komt vooral omdat de universiteit, in ieder geval in de periode dat ik mijn vrije ruimte moest invullen, niet zo’n goede voorlichting geeft.”
Justin: "Het verbaast je hoeveel studenten er tijdens een stage achter komen dat zij een ander rechtsgebied leuker vinden."
De UU heeft in zijn keuzeperiode slecht één informatieavond georganiseerd. “Dit is natuurlijk niet voldoende”, zegt de student. Volgens hem is stage lopen daarom een goede voorbereiding. “Het verbaast je hoeveel studenten er tijdens een stage achter komen dat zij een ander rechtsgebied veel leuker vinden dan het gebied dat zij eerst voor ogen hadden. Wanneer je dan in een master zit is het erg moeilijk, of vrijwel onmogelijk, om nog te switchen.”
De UHSK denkt ook dat een stage belangrijk kan zijn voor de masterkeuze. “Wanneer iemand stage loopt bij een politieke organisatie en er daar achter komt dat het niks voor hem is, kan hij een andere masterkeuze maken”, zegt Franka van de UHSK. De bachelor Geschiedenis kent een vrije ruimte van zes vakken van elk 7,5 ECTS. ”Het is volledig aan de student zelf om een goede invulling voor die ruimte te zoeken. De ruimte voor een stage is er dus wel, maar de ervaring leert dat erg weinig studenten daar gebruik van maken.”
Volgens Franka is een stage vanuit het departement nooit direct gestimuleerd en daarom heeft de studievereniging dit opgepakt. “Stages zijn, en zeker voor geschiedenisstudenten, een goede voorbereiding op de arbeidsmarkt. Het is een leerzame ervaring en het staat goed op het cv. Het is voor historici absoluut zinvol om stage te lopen aangezien de opleiding niet direct aansluit op de arbeidsmarkt.”
Franka: "Stages staan goed op je CV."
Kansen op de arbeidsmarkt wel of niet groter door stage?
De meningen over het nut van een stage voor het vinden van een baan, lopen uiteen. Van Rooy had een indrukwekkend lijstje met cijfers tijdens de Apeldoorn Conference. Studenten vinden binnen 2,5 maand na hun afstuderen een baan. Maar liefst 42 procent van de gediplomeerden heeft direct een baan wanneer zij hun diploma behalen. Een relatief kleine groep heeft langer nodig dan zes maanden. Dezelfde cijfers vinden we terug in de arbeidsmonitor van de Universiteit Utrecht. Een onafhankelijk onderzoek welke tweejaarlijks wordt gehouden onder promovendi van de UU. In vergelijking met het landelijke gemiddelde scoort Utrecht daarin hoog, maar studenten zien dat de arbeidsmarkt verkrapt en dat zij zich moeten onderscheiden van de rest.
Bij studievereniging PAP (Pedagogiek) vertelden afgestudeerde pedagogen dat zij moeite hebben met het vinden van een baan op hun niveau. Bodine Romijn, secretaris bij PAP, geeft aan dat dit vaak te wijten is aan het gebrek van ervaring die afgestudeerden niet of nauwelijks hebben. De opleiding heeft nu een stage in de bachelor gesetteld. “Dit is een keuzevak waar 100 studenten aan mee kunnen doen. Dit vak is erg in trek”, zegt Bodine. “Op deze manier is de mogelijkheid tot stage lopen er.”
De Vereniging van Utrechtse Geografie Studenten (VUGS) is het nog niet opgevallen dat studenten een stage in de bachelor zouden willen hebben. “Studenten realiseren zich niet dat de mogelijkheid er is. Daarbij is studeren in het buitenland binnen onze opleiding veel populairder dan het volgen van stages”, zegt Marjolein van der Stok, vice-secretaris van VUGS. Ze vertelt wel dat de belangstelling voor stages groeit. “Een stage is zinvol, maar moet niet verplicht zijn. Meer aandacht voor het volgen van een stage, lijkt mij wel een goede zaak”, aldus de studente. “De markt wordt steeds krapper en studenten moeten zich onderscheiden.”
Ook binnen de geschiedenisvereniging erkennen ze dat probleem. Franka: “Niet alleen in Utrecht, maar ook in Leiden, Groningen, Nijmegen, Amsterdam en Rotterdam kun je geschiedenis studeren. Het is noodzakelijk om je als student te onderscheiden en een stage kan daar een belangrijk onderdeel in zijn. Net als een bestuursjaar of studeren in het buitenland.”
Marjolein: "Studenten realiseren niet dat stage lopen ook een mogelijkheid is."
Vereniging Vuur - actief in de Uraad en faculteitsraden - schreef vorig jaar in haar verkiezingsprogramma dat de universiteit ruimte moet creëren voor zelfontplooiing. Die ruimte is er nu vaak nog niet of er wordt niet duidelijk gecommuniceerd over hoe studenten de vrije ruimte kunnen invullen. “Het lijkt ons niet de bedoeling dat de universiteit voor elke student een stage gaat regelen, maar dat de studenten hier ook deels zelf achteraan gaan”, zegt Viola Salemans van Vuur. “Maar de universiteit zou wel kunnen helpen in het mogelijk maken van een stage door er ruimte voor te maken binnen de bachelor.” Viola: “We zijn overtuigd van de voordelen die een stage kan opleveren. In het nieuwe werkplan van de fractie is daarom een ‘betere voorbereiding voor de arbeidsmarkt’ als duidelijk actiepunt gezet. Stages vallen hier ook onder.”
Universiteit moet beter informeren
Arjen van Vliet, hoofd studentenzaken bij de UU, beaamt dat stages goed zijn voor de oriëntatie op de arbeidsmarkt: “Stages zijn binnen de universiteit niet verplicht en dat is met een reden.” Van Vliet legt uit dat er nu nog geen aanleiding is om stages verplicht te maken “Als we stages opnemen in het curriculum van de bachelor, betekent dat die kwalitatief goed genoeg moeten zijn.” En met een instroom van ruim 6000 studenten per jaar, kan de universiteit die kwaliteit wellicht niet garanderen.
Van Vliet: "Stages zijn binnen de universiteit niet verplicht en dat is met een reden"
Van Vliet geeft verder aan dat de universiteit nog altijd een academische instelling is en vraagt zich af of stage lopen niet meer voor het hbo is. Volgens het Vuur ligt dat tegenwoordig anders. Viola: “Dertig jaar geleden waren we het daar mee eens geweest, maar nu worden ook universitaire studenten steeds meer opgeleid om direct de arbeidsmarkt op te gaan.” Volgens Vuur zoekt nog maar een heel klein deel werk in de onderzoekswereld na de studie. “Daarom is het ook voor studenten in het wetenschappelijk onderwijs nuttig om nu al praktijkervaring op te doen.”
Rechtenstudent Justin zegt dat de universiteit studenten wel voldoende uitdaging geeft om zich te ontplooien, maar dat het altijd beter kan. “Er wordt steeds meer aandacht besteed aan het maken van keuzes en aan arbeidsmarktoriëntatie. Er kan echter nog veel verbeterd worden aan de informatievoorziening”, zegt Justin. “Uiteindelijk zal de student zelf zijn toekomst moeten inrichten en kan de universiteit niet meer doen dan de helpende hand bieden. Het aanbieden van stages zou daarin wel een belangrijke en goede toevoeging zijn.” Marjolein van VUGS beaamt dit: “Vanuit het departement is er meer aandacht nodig. Veel studenten realiseren zich niet dat stage lopen ook een mogelijkheid is.”
Nieuwsgierig naar wat je nog meer kunt doen voor praktijkervaring? Klik dan hier!