Loten voor functies op de uni

De oude Grieken deden het al en ook bij studentenverenigingen wordt voor de meeste commissies geloot. Volgens Lukas Brand zou het ook wat zijn voor de universiteit om de functies van bestuurders, commissies of medezeggenschap in te vullen op basis van loting.

Afgelopen maandag werd op mijn vereniging Biton het nieuwe bestuur voor 2016-2017 gekozen. Dat is een redelijk uniek verschijnsel, aangezien vrijwel alle commissies bij ons geloot worden. Vanwaar dat verschil? Dat leerde ik afgelopen periode bij de cursus De Atheense Polis.

In het klassieke Athene waren verkiezingen en loting respectievelijk oligarchische en democratische selectiemethodes. Vrijwel alle ambten werden verloot, op de militaire en belangrijkste financiële functies na. Ervaring woog bij laatstgenoemde zwaarder dan een gelijke kans om te kunnen participeren, maar buiten deze uitzonderingen was gelijkwaardigheid fundamenteel om het hele volk te laten meebesturen.

Vanuit dit oogpunt kan onze universiteit weinig democratisch genoemd worden: onszelf besturen doen we niet en onze inspraak beperkt zich tot gekozen medezeggenschapsraden (als er al genoeg kandidaten voor verkiezingen zijn). Nu wil ik het bestuur en de medezeggenschap niet afschilderen als oligarchische clubjes, maar wat dit wel met zich mee brengt is een grotere afstand tussen bestuurders en bestuurden. Iets dat ook breder zichtbaar is in de maatschappij.

David van Reybrouck werkt deze nationale en supranationale problematiek uit in zijn pamflet Tegen Verkiezingen. De kloof tussen politici en burgers groeit en groeit, en van Reybrouck pleit ervoor middels verschillende gelote functies en organen deze kloof te verkleinen.

Ook ten tijde van de Maagdenhuisbezetting en de opkomst van De Nieuwe Universiteit kwam de kloof tussen bestuurders en bestuurden aan de orde. De Universiteit Utrecht leek daar niet zo onder te lijden, maar ik denk dat het ook hier geen kwaad kan onze participatie en de afstand tot onze vertegenwoordigers kritisch te bekijken. Ik stel daarom voor een alternatieve blik op onze verkiezingen te werpen.

Een sterke gemeenschap begint bij actieve participatie. Die participatie slaat per definitie een brug tussen bestuurders en bestuurden: zij zorgt immers voor dynamiek tussen beide partijen. Het, al dan niet verplicht, loten van verschillende (nieuwe) functies en organen kan daaraan bijdragen – in ieder geval meer dan verkiezingen. 

Advertentie