Stemmingmakerij en censuur op de academie

 “Zelfcensuur op academie!” kopte de Telegraaf deze week. Schande! Ophef! Universiteiten en hogescholen verkwanselen academische vrijheid in naam van politieke correctheid!

Een spannende kop maakt echter nog geen goed artikel. Wie nauwkeurig leest ziet dat de Telegraaf nauwelijks voorbeelden van censuur kon noemen, maar een aantal volstrekt ongerelateerde praktijken op een hoop gooide, gelardeerd met wat ronkende quotes van Ad Verbrugge en Thierry Baudet. Alles om de oplage weer een beetje op te krikken en wat extra online clicks te genereren.

Het is natuurlijk makkelijk schieten op sensatiekoppen van de Telegraaf, maar dit verhaal staat niet op zichzelf. Onder de vlag van strijd tegen ‘politieke correctheid’ is in Nederland een beweging opgestaan die zich met hand en tand verzet tegen iedere vorm van diversificatie of politiek-culturele sensitiviteit. Dat die beweging zich een keer zou richten op het hoger onderwijs was natuurlijk een kwestie van tijd. Nu zien we mensen als Geerten Waling, die in koor met de JOVD ageren tegen stilteruimtes, omdat die wel eens gebruikt zou kunnen worden door islamitische studenten voor het gebed.

Ik durf de stelling aan dat een beetje meer politieke correctheid zo gek nog niet is – sterker nog, dat die juist ten dienste kan zijn van academische vrijheid. Laten we eerlijk zijn, de gemiddelde universiteitspopulatie is witter dan een cokeverslaafde ijsbeer in een bak yoghurt.

Gloria Wekker, de enige zwarte hoogleraar die Nederland kende, is net met emeritaat. Dat lijken de Nederlandse universiteiten zich inmiddels ook te realiseren, getuige de diversiteitsinitiatieven die de laatste paar jaar uit de grond schieten – zowel ter verbreding van het personeelsbestand, als voor het aantrekken van een bredere groep studenten. Als we die diversiteit echter alleen aandurven tegen een achtergrond van witte seculiere normativiteit waar zelfs een vega-maandag verdacht is, stelt het natuurlijk geen ene barst voor.

Deze koene ridders van het vrije woord hangen een behoorlijk beperkt idee van academische vrijheid aan, dat zich beperkt tot het verdedigen van de status quo. Bovendien gaat de heilige mening boven gedegen onderzoek en onderbouwing.

Dat Thierry Baudet niet als academisch spreker wordt uitgenodigd moet wel komen "omdat zijn mening het establishment onwelgevallig is" en niet omdat zijn academische verrichtingen naadje pet zijn. Bovendien moeten we volgens deze auteurs alles kunnen zeggen over islamitische gewoontes en gebruiken, maar wordt het werk van voornoemde zwarte hoogleraar direct, ongenadig en vooral ongeïnformeerd kapot geschreven, in plaats van inhoudelijk bediscussieerd.

Werkelijke academische vrijheid gaat niet over het angstvallig bewaken van een witte, vleesetende universiteit waar secularisme de absolute norm is. Het gaat om het creëren van een open debatomgeving waar de onderbouwing van je stelling de waarde ervan bepaalt.

Ik zie onder mijn studenten weinig schroom om zich kritisch uit te laten tegenover verondersteld heilige huisjes als de EU en het vluchtelingenbeleid. Prima, wat mij betreft – maar niet gratuite, en niet als we andere huisjes buiten beschouwing laten. Dat zou pas écht censuur zijn. 

Advertentie