Duurzame UU-dag minder populair dan verwacht

Het duurzame panel met van links naar rechts: Roderik van de Wal, Mark Sanders, Jan-Diederik van Wees, Marjan Minnesma, Ernst Worrel, en Jos Philips, foto Kees Rutten

De duurzame dag van de Universiteit Utrecht had een heel druk en gevarieerd programma, maar of ook van een succesvolle dag gesproken kan worden, is een tweede. “App je vrienden en vraag of ze ook komen.”

De verwachtingen bij de organisatie van de Duurzame UU-dag 2016 waren hoog gespannen deze dinsdag 11 oktober. Voor de Duurzame UU-dag hadden zich heel veel mensen ingeschreven. Zo veel dat voor de ochtendworkshops Sustainable me en Sustainable UU extra ruimte was afgehuurd om al de belangstellenden een plek te kunnen bieden. Maar de opkomst bleek uiteindelijk teleurstellend.

Zowel bij de workshops als de paneldebatten in de middag kwam slechts een klein aantal UU’ers opdagen. Zelfs de discussiebijeenkomst over de rol van de wetenschap om de CO2-uitstoot te beperken, speelde zich af voor een zaal van slechts 50 mensen. Het strikken van alumnus van het jaar en directeur van Urgenda Marjan Minnesma als keynote-lezer bracht geen extra mensen op de been. Net zomin als de oproep van Jaqueline Cramer van het Utrecht Sustainability Institute op Radio 1 om naar de UU te komen of die van debatleider Natasja van den Berg die de zaal opriep: “App je vrienden en vraag of ze komen”.

Welke UU'er maakt de meeste vlieguren?
Hebben alle no-showers dan wat gemist? De deelnemers aan de Nederlandstalige workshop Sustainable me - er was ook een Engelstalige groep - weten nu dat ze hun CO2-footprint het snelst kunnen reduceren door geen nieuwe spullen meer te kopen en het vlees te laten staan.

Bij de workshop Sustainable UU leerde je dat de UU de meeste CO2 uitstoot met haar energieverbruik. Zelfs nu De Uithof is uitgerust met 4600 zonnepanelen. De zakelijke vliegreizen van de UU’ers drukt ook zwaar op de CO2-uitstoot en er moet nu écht een alternatief gezocht worden voor het reizen door de lucht. Het afkopen van de uitstoot wordt niet gezien als een duurzame oplossing, maar er was niet voldoende tijd in de workshop om wél een goede manier te bedenken. Alle deelnemers waren het met elkaar eens dat eerst maar eens inzichtelijk gemaakt moet worden wie de kilometervreters zijn onder de UU’ers.

UU kan wel wat slagvaardiger worden
Zowel bij de workshops als bij het eerste paneldebat over de ambitie van de universiteit om CO2-neutraal te zijn in 2030 bleek dat er veel vragen en frustraties leven onder de deelnemers over de manier waarop zij kunnen bijdragen. Neem het afval scheiden. Daar mag volgens de UU’ers in de zaal veel beter over worden gecommuniceerd en slagvaardiger mee aan het werk worden gegaan.

Zo vertelden twee werknemers van Diergeneeskunde in de zaal dat zij zelf een bak hebben bestempeld tot afvalbak voor plastic omdat zij niet een officiële afvalbak voor plastic kunnen krijgen. Volgens panellid Marjon van der Kaa die over het scheiden van afval aan de UU gaat, hoort Diergeneeskunde niet bij de gebouwen waar een pilot loopt en bovendien, zei ze, is de aanschafprijs van de bakken hoog.

Zij kreeg ook veel kritiek te verduren na haar opmerking dat veel afval in de verkeerde bak terecht komt. Dat snapten de mensen in de zaal wel, want bij de bakken hangen geen posters waarop staat wat wel en niet in een bak mag. Want in welke bak hoort het koffiebekertje uit de automaat? Het lijkt op karton, maar de binnenkant is van plastic, dus waar moet het heen? Posters ophangen of een A4-tje met wat uitleg op een bak plakken, bleek echter niet te mogen vanwege brandgevaar en esthetische redenen, zo legde het panel uit. Die opmerkingen kwam de panelleden op schamper gelach te staan.

Minnesma's opdracht aan de wetenschap
Het debat met de wetenschappers en hoofdspreker Marjan Minnesma van de landelijke organisatie voor duurzaamheid en innovatie in Nederland Urgenda, liet een typisch contrast zien. Het ongeduld van de meer activistische Minnesma om het klimaatprobleem te tackelen tegenover de meer behoedzaam werkende wetenschappers.

Minnesma had in haar lezing voorafgaand aan het debat alle wetenschappers opgeroepen hun bevindingen over de noodzaak van een meer duurzame samenleving vaker en in klare taal te delen. Want de afspraak van de Klimaattop in Parijs om 40 procent minder CO2 uit te stoten in 2030, is niet streng genoeg. Niet alleen de UU moet CO2-neutraal willen zijn in 2030, maar alle bedrijven en instellingen, zei ze. Dan zorg je ervoor dat de temperatuur op aarde niet verder stijgt dan de kritieke 2 graden die niet terug te draaien klimaatveranderingen veroorzaakt.

Keynote van @marjanminnesma bij #duurzameUU dag over noodzaak CO2-neutraal in 2030 en rol van wetenschap. In een #colbert2share ; ) pic.twitter.com/gA9a95XcNQ

— Footprint Challenge (@TeamFootprint) 11 oktober 2016

De vijf UU-wetenschappers die elk in hun eigen discipline met duurzaamheid bezig zijn, vinden dat ze al hun best doen om hun kennis over klimaatverandering de wereld in te sturen. Ook de kennis die ze overdragen aan de studenten hoort daar bij. Daar was Minnesma het niet helemaal mee eens. “Onze generatie moet de temperatuurstijging stoppen.” Eer dat de studenten in een positie verkeren om daar aan te werken, is het al te laat, meent zij.

De knappe koppen van nú moeten de verandering brengen. Zij moeten niet alleen duidelijk maken wat een temperatuurstijging doet met het leven op aarde, zij moeten ook met duurzame alternatieven komen voor wonen, vervoer, eten en het produceren van allerlei artikelen, zo spoorde Minnesma de wetenschappers aan.

Meer slack om eens te brainstormen met collega-wetenschappers
Hierop vroeg gespreksleider Natasja van den Berg de wetenschappers hoe het interdisciplinaire karakter van het onderzoeksthema Sustainability waar Jan-Diederik van Wees voor Minnesma over vertelde, in de praktijk uitwerkt. Zitten jullie dan nooit eens zo bij elkaar om over dit soort problemen te praten?, wilde zij weten. Hier wilde econoom Mark Sanders wel op antwoorden. Hij vraagt de UU om meer speelruimte om met andere wetenschappers op een vrijdagmiddag eens te brainstormen over dit soort onderwerpen. "Ik zou de universiteit daarom willen vragen om ons hiervoor wat meer slack te geven.”


Meer activiteiten op de Duurzame UU-dag 2016: Vegetarisch lunchen in Educatorium en Kunstenaars proosten met melk op Zero Footprint Campus.   

Advertentie