Verplaatsing sportvelden en andere campusideeën moeten buzz brengen in De Uithof

“Het sportcentrum is ’s avonds en in de weekenden vaak de enige plek waar reuring is in De Uithof; het is zonde dat het zo decentraal ligt.” Anton Pijpers, vicevoorzitter van het universiteitsbestuur, wil de sportfaciliteiten maar wat graag een meer prominente plek op het Utrechtse Science Park geven. Een beetje naar Amerikaans voorbeeld.

Op toekomstplaatjes die hij eind vorig jaar voor het eerst liet zien tijdens een bijeenkomst voor organisaties en bedrijven in het Utrecht Science Park staan sportvelden ingetekend bij de entree van De Uithof vanaf de A27 gezien. Op de plek waar nu de schapen grazen, moet  straks gevoetbald of gehockeyd worden. “Het zijn nog maar schetsen”, vertelt het collegelid. “Maar het geeft wel de richting aan die wij willen volgen.”

Afsluiten Leuvenlaan
De sloop van het Kruytgebouw die volgens de huidige planning in 2021 van start moet gaan, maakt volgens Pijpers ruimte vrij voor een nieuwe sporthal en velden. Met de voorgenomen afsluiting van de Leuvenlaan voor autoverkeer kan dan een groen wandel- en fietsgebied met sportvoorzieningen ontstaan.

De Utrechtse Sportraad heeft al positief gereageerd op de plannen. De hoop van de sporters is dat er ook méér ruimte komt voor de voetballers, hockeyers en rugbyers. Die klagen al jaren over een tekort aan velden. Maar Pijpers waarschuwt voor al te hoge verwachtingen. “De wensen van de sporters ken ik en begrijp ik. Maar we moeten wel kijken wat realistisch is.”

De vraag is op welke termijn een verhuizing te verwachten is. Het huidige sportcomplex Olympos is pas in 2027 aan het einde van zijn levensduur. Volgens Pijpers zou het ook sneller kunnen als alle partners op het Utrecht Science Park het op korte termijn een akkoord bereiken over een nieuwe ‘campusvisie’. “Als iedereen het erover eens is, kun je ook zeggen: we beginnen eerder en schrijven Olympos eerder af. Op de huidige sportlocatie zouden we dan nieuwe bedrijvigheid kunnen huisvesten.”

24/7 levendigheid
De gedachte om sportvelden een prominente plek te geven op de campus is zeker niet nieuw. In 2007 maakte universiteitsvertegenwoordigers al eens een studiereis naar vier Amerikaanse en Canadese campussen. De bezochte universiteitsterreinen kenmerkten zich door 24/7-levendigheid met horeca, winkels én met sportvoorzieningen die dag en nacht open waren. “In Utrecht zou sportcentrum Olympos ook beter gesitueerd moeten worden”, schreef de Utrechtse sociaal geograaf Oedzge Atzema destijds al in zijn verslag ‘Campusontwikkeling in Utrecht’ (pdf).

Het universiteitsbestuur lijkt nu daadwerkelijk uitvoering te willen geven aan dergelijke plannen. Het idee om voor Orca en Triton een roeibaan te realiseren in de weilanden aan de zuidkant van De Uithof moest het universiteitsbestuur eerder dit jaar echter laten varen. De aanleg daarvan zou een te grote aanslag zijn geweest op het gebied. Bovendien waren andere belanghebbenden volgens Pijpers zacht uitgedrukt niet enthousiast. “Bij het Utrechts landschap konden ze alleen maar hard lachen om het idee.”

Wonen en leefbaarheid

De campusvisie waarvoor Pijpers vorig jaar op DUB al de uitgangspunten formuleerde, richt zich op de langere termijn. Maar veel Uithofbewoners en –gebruikers zijn van mening dat het allemaal wel erg lang duurt voordat het universiteitsterrein werkelijk gaat floreren. Al jaren wordt er geklaagd over lage voorzieningenniveau op het universiteitsterrein. Onlangs bleek uit een enquête bijvoorbeeld weer dat niet alleen studenten die wonen in De Uithof maar ook werknemers behoefte hebben aan een grotere en goedkopere supermarkt en een grotere verscheidenheid aan horeca.

Volgens Pijpers is De Uithof als het om dat soort zaken gaat voorlopig nog steeds te klein voor het tafellaken en te groot voor het servet. “Er wonen hier nu drieduizend studenten, maar dat blijkt vaak te weinig voor retail- en horecabedrijven om zich hier te vestigen. Ons streven is daarom ook om het aantal bewoners hier op korte termijn te verdubbelen. De ruimte is er, maar we zijn afhankelijk van partijen die willen gaan bouwen.”

Bereikbaarheid en verkeer

Met de uitbreiding van het wonen en de bedrijvigheid in De Uithof en Rijnsweerd moet volgens Pijpers ook de bereikbaarheid van het Science Park worden aangepakt. In een ‘gebiedsverkenning van Utrecht Oost’ die eind vorig jaar werd gepresenteerd is te lezen dat de capaciteit van de nieuwe tramlijn vanaf het Centraal Station waarschijnlijk binnen twee decennia al te krap zal blijken te zijn. Daarom komen mogelijk ook een iconisch fietspad en een treinstation aan de oostzijde van de stad Utrecht op de tekentafel te liggen.

Daarnaast is de hoop gevestigd op aanpassingen in de A28 die De Uithof ook via de Archimedeslaan bereikbaar moeten maken. In de aanloop naar de Tweede Kamerverkiezingen wordt er daarom flink gelobbyd in Den Haag. Vorige week was staatssecretaris Dijksma nog op bezoek. Maar voorlopig blijven bezoekers klagen over de gebrekkige bereikbaarheid van De Uithof en staan ook medewerkers vaak lang in de file. Pijpers baalt ervan: “Dat is echt waardeloos. Maar we kunnen er als universiteit niet heel veel aan doen.”

Van Unnikgebouw

Leden van de Universiteitsraad en studentenbond Vidius drongen afgelopen voorjaar aan op de snelle herontwikkeling van het Van Unnikgebouw tot een centrum van studentenactiviteiten, woningen en voorzieningen. Het 21 verdiepingen tellende hoogste gebouw van De Uithof staat al enige tijd grotendeels leeg. Volgens de studenten zou langdurige leegstand zeer nadelig zijn voor de aantrekkelijkheid van De Uithof.

Op de plek van het Van Unnikgebouw zou Pijpers heel graag een nieuw beeldbepalend gebouw zien verrijzen. Herontwikkeling van het bestaande gebouw lijkt hem niet kansrijk, gezien de grote omvang van de asbestproblematiek. Maar een besluit over de toekomst van de locatie is nog niet genomen. “Tot voor kort hadden we te maken met een economische crisis. Je ziet dat de markt nu weer opkrabbelt, dus ik denk dat een beslissing dichterbij komt.”

Pijpers verwijst in dit kader naar een nieuw landelijk fonds van pensioenfondsen dat de ontwikkeling van kenniscampussen moet bevorderen. Het Utrecht Science Park hoopt hier gebruik van kunnen maken. Er is her en der kritiek op het initiatief vanwege het gevaar dat universiteiten de zeggenschap over vastgoed in handen van grote beleggers leggen. Pijpers zegt echter: “Zelf mogen we geen geld besteden aan zaken die niets met onderwijs en onderzoek van doen hebben, en anders gebeurt er helemaal niets. Bovendien bepalen we als grondeigenaar wat wel en niet kan. Wij gaan over de specs. Een flat met alleen maar dure appartementen, ligt niet voor de hand.”