Neem het vaststellen van docentkwaliteit serieus
Het ISO houdt een pleidooi voor betere docenten en meer ruimte voor docentprofessionalisering in het Hoger Onderwijs (HO). Als HO-Docent van het Jaar 2017 voel ik me geroepen hierop te reageren.
Ik denk dat iedereen wenst dat onderwijs gegeven wordt door de beste docenten die het beste uit hun studenten halen. ISO schetst terecht dat de onderwijspraktijk op hogescholen en universiteiten verre van ideaal is.
De roep van het ISO om betere docenten in het hoger onderwijs, vraagt om een systeem waarin docenten die het beter doen daarvoor beloond worden. En precies op dit punt wringt de schoen.
Laat ik mij hier beperken tot de universiteiten. Hoe gek het ook klinkt: vrijwel geen enkele universitair docent heeft zijn baan aan een universiteit te danken aan zijn docent-kwaliteiten.
Momenteel verwerf je een vaste baan aan een universiteit vooral op basis van je excellente onderzoeksprestaties. Natuurlijk moet je doceren, maar of je een goede docent bent, speelt nauwelijks een rol. Ook voor de vervolgstappen in je academische carrière (die ironisch genoeg de titels ’universitair hoofddocent’ en ‘hoogleraar’ dragen) is dit het geval.
Als we willen dat dit systeem gaat veranderen, moeten we eerst één centrale vraag beantwoorden: hoe meet je docentkwaliteit? Want pas als je het vaststellen van docentkwaliteit serieus neemt, kun je verwachten dat het een rol gaat spelen in het beoordelen en waarderen van docenten.
Onderzoekskwaliteit wordt beoordeeld met een systeem waarin collega’s elkaars werk kritisch bekijken. Er is (terecht) veel kritiek op de perverse prikkels in dat systeem, maar er ís in ieder geval een systeem. Voor onderwijskwaliteit ontbreekt een beoordelingssysteem volledig.
Zo’n systeem zou mijns inziens op de volgende pijlers gebouwd moeten worden: 1) de persoonlijke visie en verantwoording van de betreffende docent, 2) de analyse van het onderwijs door collega-docenten, 3) het oordeel van de studenten.
Er zijn vele mitsen en maren te bedenken, maar toch moet het gebeuren. Het vaststellen van docentkwaliteit moet serieus genomen worden en de docenten die het beter doen moeten daarvoor de waardering krijgen. Gelukkig maakt een aantal HO-instellingen, waaronder de Universiteit Utrecht, serieus werk van onderwijscarrières. Als landelijke docent-van-het-jaar werd ik bedolven onder hulde en waardering, maar al mijn uitstekende collega-docenten verdienen ook de waardering voor hun onderwijsprestaties.
Marc van Mil werd op 1 april uitgeroepen tot 'de beste docent van Nederland'. De verkiezing wordt jaarlijks georganiseerd door studentenbond ISO. DUB maakte destijds dit interview.