Pas op de plaats tegen de werkstress

Een miljoen mensen kampt met werkstress. De Utrechtse hoogleraar Marian Joëls werkt in het kader van de Week van de Werkstress mee aan een symposium en het boekje Jongeren en werkstress. Haar oplossing: minder verplichtingen, meer rendement.

Heeft u onlangs nog geprobeerd een vergadering met zes collega’s te plannen? En ... is het gelukt? Ik mag mij gelukkig prijzen met een toegewijde secretaresse die dit soort klusjes voor mij uitvoert, want het vergt veel geduld en een hoge frustratiedrempel om deze activiteit tot een goed einde te brengen. Iedereen heeft het immers druk druk druk.

We reizen naar Brussel voor onderhandelingen over EU contracten, naar congressen om het laatste werk te horen en te presenteren. We vergaderen over de nieuwe strategie, over veiligheid op de werkvloer, over aanpassingen in het curriculum. Er is altijd wel een proefschrift dat afgerond, beoordeeld of van een vraag voorzien moet worden. Bestellingen goedkeuren, werktijden aanpassen, projectvoorstellen indienen: aan formulieren en digitale invuloefeningen geen gebrek.  

En zo jakkert het maar voort. Met het fenomeen werkdiner en ontbijtvergadering was ik al bekend. Maar laatst had ik voor het eerst een werkafspraak met mijn leidinggevende in de taxi. Kon net, reizend van de ene vergadering naar de volgende bijeenkomst. Ik dacht altijd dat de achterbank van een auto uitsluitend het werkterrein van staatslieden en heroinehoertjes was maar het heeft nu ook het leven van eerzame hoogleraren bereikt.

U hoort mij overigens niet klagen, dit hoort bij een drukke en afwisselende baan. Stress is trouwens goed, dat u het maar weet. Op het niveau van soort en individu is het prima dat we een stress-systeem hebben dat ons in staat stelt ons aan te passen aan voortdurende veranderingen in de omgeving. Zolang je het gevoel hebt dat alles onder controle is past het allemaal precies en kun je met de uitdagingen van het leven omgaan.

Alleen op het moment dat de gebeurtenissen met je op de loop gaan, is het opletten geblazen. Verplichtingen die ’s nachts door je hoofd tollen, moeite om te concentreren overdag vanwege een opgejaagd gevoel: wie kent het niet? Bij veel mensen gaat dat vanzelf over als ze even wat rustiger aandoen, maar bij sommigen niet. Dat gevoel van voortdurend achter de feiten aanhollen, zeker als dat gekoppeld is aan negatieve signalen uit de omgeving, zo ontstaat een situatie van werkstress.

Ieder jaar voert TNO een onderzoek uit onder tienduizenden willekeurige werknemers in Nederland, om te peilen hoe ze denken over arbeidsomstandigheden en of ze werkstress ervaren. Daar komen observaties uit naar voren die tot nadenken stemmen.

Jaarlijks zijn er zes miljoen verzuimdagen in het arbeidsproces door werkdruk, stress of te moeilijk werk. Veertien procent van de werknemers heeft last van burn-out klachten; dat klinkt niet als heel veel maar het gaat om meer dan een miljoen werknemers. Van de werkgevers vindt 44 procent dat werkdruk een belangrijk risico is en 40 procent van de werknemers wil meer maatregelen tegen werkdruk en werkstress. Dit jaar staan vooral de jongere werknemers in de aandacht, die -zo geven de observaties weer- relatief een groot risio op burn-out hebben: het gaat om ruim 17 procent van de werknemers in de leeftijdscategorie 30-34.

Mede ingegeven door dit soort getallen heeft het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid in 2014 een meerjaren landelijke campagne in gang gezet om werkstress aan te pakken. De week van 16 tot 20 november 2015 is bestempeld tot de ‘Week van de Werkstress’, niet bedoeld om de stress eens lekker op te voeren maar juist om aandacht te vragen bij werkgevers én werknemers voor omstandigheden die werkstress kunnen doen toenemen of juist reduceren.

Kortom, even pas op de plaats tijdens het werk is niet verkeerd. Noem het mindfulness, zen of gewoon middagpauze. Overigens, hoe ‘onmisbaar’ al die dagelijkse afspraken zijn blijkt pas als er werkelijk iets belangrijks aan de hand is en meteen overlegd moet worden.

Wonderlijk om te zien hoe dan plotseling al die drukbezette mensen toch tijd kunnen maken. Het is geen kwestie van tijd maar van prioriteit. Cut the crap, korter vergaderen en minder ballen in de lucht: minder verplichtingen, meer rendement. Dat lucht op. 

MarianJoëls is een van de zeven wetenschappers die in het kader van de Week van de Werkstress een boekje met als titel Jongeren en werkstress.

Tags: werkdruk

Advertentie