Vrijwillige coach: Vervul je eigen wensen
Haal een middelbare scholier een weekje uit de schoolbanken en onderwijs deze over het leven. Student Onderwijskunde Jitske Brinkman deed dat als vrijwilliger namens het project #GeenSchool en poetste al helpende een oude frustratie weg. Deel 5 in de serie Vrijwilligerswerk.
Stel: je zit met tientallen vrijwilligers in een ruimte. Plotseling beginnen alle telefoons te trillen. Een belangrijk moment, want degene aan de andere kant van de lijn, is de leerling van het Gregorius College die je gaat coachen. Je neemt op: “Met Jitske, ik ben deze week je coach.” De tiener antwoordt onwennig. “Mijn school is vandaag overvallen door jullie. Ik kreeg opdracht dit nummer te draaien.”
Het onderwijs van de toekomst, luidt de slogan van #Geenschool. Initiatiefnemers Alette Baartmans en Patrique Zaman “Wij zijn er van overtuigd dat je geen school nodig hebt om je te ontwikkelen. Het kan helpen, maar veel belangrijker is het om geïnspireerd te zijn en om een uitdaging te hebben. Dan ga je leren omdat je wilt, niet omdat je moet.”
#GeenSchool is een experimenteel project van Alette Baartmans (Grote Mensen Kunnen Alles) en Patrique Zaman (StudentDocent). Het is ontstaan vanuit het idee dat onderwijs anders kan en moet. Van 23 tot 27 april namen de coaches van #GeenSchool – met toestemming van de conrector - de lessen van 4 havo en 5 vwo over van het Gregorius in Utrecht.
Jitske werd gekoppeld aan Zehranur en nog geen tien minuten na het eerste contact wandelen ze door de stad en krijgt de scholier de ene na de andere levensvraag gesteld. “Wanneer voel jij je gelukkig? Wat wil je met jouw talenten doen? Hoe zie je jouw leven voor je?”
Waarom zou je een 17-jarige zoiets vragen?
“Omdat niemand anders dat doet, terwijl het de belangrijkste vragen zijn die je een jongvolwassene kunt stellen. Vaak zitten ze op school omdat het moet. Terwijl leren ontzettend leuk kan zijn, als je weet wat je ermee kunt en waarvoor je het doet. Maar hoe weet je dat, als er op school niet gevraagd wordt naar jouw talenten? Als je op je plek moet blijven zitten?”
Hoe ben je bij #GeenSchool terecht gekomen?
“Ik ben goed bevriend met initiatiefnemer Alette. Ze vroeg me of ik zin had coach te worden; ze vond het iets voor mij en weet dat ik vanuit mijn ambities en studie ervaring heb met jongeren.”
Wat moest je deze week precies doen?
“Elke ochtend verzorgde ik samen met een team andere vrijwilligers het ontbijt voor de leerlingen. Ik coachte Zehranur en begeleidde een groep van negen leerlingen bij hun weekopdracht.”
Wat was die opdracht?
“De focus van het project lag op het ontdekken van eigen talenten en het vervullen van je wensen. De groepjes kregen dus de opdracht een droom te verzinnen voor hun generatie en deze te verwezenlijken. Elk groepje moest binnen één uur een videopitch van 1 minuut maken waarin ze hun idee uitlegden. Het groepje met de meeste views won een laptop.”
Deelname van leerlingen was vrijwillig. Waren het niet alleen de voorbeeldigen die meededen?
“Het grappig was dat juist de ‘probleemleerlingen’ het meest uitblonken tijdens GeenSchool. Ze bleken veel wilskracht en power te hebben, die ze in de schoolbanken niet kwijt kunnen. Ze worden in het gewone schoolsysteem beperkt en moeten stilzitten; dan gaan ze om zich heen schoppen. In zo’n week als deze konden ze hun energie op een positieve manier kwijt, ze mochten zelf de handen uit de mouwen steken. Zo was er een groepje opstandige jongens dat naar de politie stapte om te overleggen hoe ze een veilig jongerenfeest konden organiseren. Helemaal vrijwillig, ze hadden ook thuis kunnen blijven.”
De leerlingen Anneke, Luuk en Matthijs dachten: “Waarom is iedereen zo negatief over Nederland? We moeten het oranje-gevoel aanmoedigen!” Ze noemden hun initiatief Think Orange, pitchten een filmpje, lanceerden een website en riepen de hulp in van een bedrijf dat Apps bouwt. De programmeurs van Q42 bouwden in opdracht van de leerlingen een App. De spelregels: maak een foto van Nederlands trots, bewerk hem en plaats hem online. De foto komt als rondje op de landkaart op de website te staan; hoe meer likes, hoe groter het rondje. Het doel: Nederland compleet oranje kleuren. De App staat sinds deze week in de Apple-store onder de naam ‘Think Orange’.
Wat is het recept om leerlingen zo enthousiast te krijgen?
“Ze serieus nemen en ze verantwoordelijkheid geven, denk ik nu. Geef ze geen bevelen, maar praat op een gelijkwaardige manier met ze en werk samen. Ik zei: ‘Hé, gasten, kijk wat voor zooi we er van maken. Hoe gaan we dit oplossen?’ Dat klinkt motiverender dan: ‘Je hebt corvee, ruim het op.’”
Je straalt helemaal als je praat. Hoe belangrijk was #GeenSchool voor jou?
“Het geeft mij als onderwijskundige in spe voldoening als ik zie dat jongeren daadwerkelijk betrokken kunnen zijn bij een proces dat met school te maken heeft; ze hebben er plezier in en willen samenwerken. #GeenSchool is geen lesproject, maar heeft wel alles te maken met leren. Als je zelfs de schoolhaters vrijwillig en met een glimlach naar school laat gaan, maak je de wereld iets mooier.”
Hoe past deze week in je studie?
“Ik zie het als vereiste dat je de praktijk opzoekt tijdens je studie. Werken in het onderwijs bestaat uit meer dan alleen kennisoverdracht. Het gaat ook om contact, zo leerde ik bij #GeenSchool.
Herken je in het project iets van je eigen probleem met je studiekeuze?
“Ja, indirect heeft het ook met mijn eigen frustratie te maken. Zelf had ik er heel veel moeite mee om een studie te kiezen, want ik was zo slecht op mijn toekomst voorbereid tijdens de middelbare school. Uiteindelijk heb ik een opleiding gedaan waarin ik mijn talenten, interesses en doelen kon ontwikkelen en kon uitzoeken wat ik precies wilde: Liberal Arts and Sciences.
“Als ik tijdens mijn schooltijd meer aandacht zou hebben besteed aan mijn persoonlijke doelen, dan was de studiekeuze misschien gemakkelijker geweest. Dus als je elke leerling een week #GeenSchool geeft, maak je een beginnetje met het oplossen van dit probleem.”