Generatie Z moet leren internet te begrijpen

De generatie Z voelt zich thuis op internet. Maar dat betekent niet dat ze de technologie begrijpen. Chantal van Elden zou een toegankelijke cursus programmeren toejuichen.

Het nieuwste themamagazine van DUB, dat vorige week uitkwam, staat in het teken van de digitale universiteit. Als student New Media en Digital Culture kan ik dit natuurlijk niet zomaar aan mij voorbij laten gaan. Woordencombinaties als ‘big data’, ‘de cloud’ en ‘algoritmisch denken’ veroorzaken bij mij een ware pavlovreactie: de poppetjes in mijn hoofd (denk Inside Out) beginnen als een gek rond te rennen en trekken onmiddellijk tientallen artikelen uit mijn mentale boekenplank, onderwijl utopische en dystopische voorspellingen roepend.

Enfin, met het academische discours over de digitalisering van de maatschappij zal ik jullie niet lastig vallen. Wel wil ik graag verder ingaan op de term ‘algoritmisch denken’. Hoogleraar Arno Siebes betoogde namelijk in het DUB e-magazine dat er een verplichte cursus over algoritmes en big data moet komen voor alle studenten van de universiteit. Het pleidooi voor zo’n cursus in ‘algoritmisch denken’ vind ik een goed idee.

Generatie Z staat bekend als de cyborgs der generaties. Opgegroeid met tablets, smartphones en Google, zijn Z’ers ware digital natives. Surfen op het internet is voor hen net zo vanzelfsprekend en instinctief als lopen, en digitale technologieën zijn welhaast een extensie van hun lichaam. Maar Siebes merkt terecht op dat goed kunnen omgaan met technologieën niet betekent dat je ze echt begrijpt. Want wat is een algoritme precies, door wie worden ze gecreëerd en hoe, en wat doen ze allemaal? Het valt zeer te betwijfelen of de meeste Z’ers dat écht goed begrijpen, laat staan de leden van eerdere generaties.  

Programmeertalen – de taal waarin algoritmes worden geschreven – worden niet voor niets talen genoemd. Net zoals mensen door middel van talige uitingen dingen proberen te bereiken, zijn programmeertalen gecreëerd om te bereiken dat een computer iets doet. En net zoals mensen elkaar proberen te begrijpen door het leren van een gemeenschappelijke taal, moet je, om computers te begrijpen, de talen die de computer gebruikt om dingen te doen op zijn minst een beetje snappen.  

Hiermee wil ik niet zeggen dat iedereen moet leren programmeren. Maar het is wel ontzettend belangrijk dat mensen beseffen dat digitale applicaties werken door ontzettend complexe communicatieprocessen, zowel tussen verschillende computers onderling als tussen mensen en computers. Algoritmes, zowel de talige als mathematische constructies, zijn niet neutraal, evenals informatie die op een computeranalyse van ‘big data’ gebaseerd is.

Een algemeen verplichte cursus zoals Siebes voorstelt gaat mij echter wat ver. Wel lijkt het me een goed idee als de UU een cursus creëert die dit soort zaken op toegankelijke wijze bespreekt. Je kunt dan studenten ook aanmoedigen deze cursus te volgen.

Het doel van de digitalisering van het onderwijs is ten slotte om het onderwijs effectiever te maken en het beter te laten aansluiten op de maatschappij. Bewustzijn van de aard en implicaties van de tools die we zo instinctief zijn gebruiken, hoort daar wat mij betreft ook bij. Alleen dan zijn we klaar om wellicht ooit échte cyborgs te worden.