Teveel onzichtbare studenten in collegebanken

Er zijn teveel onzichtbare studenten die tijdens de colleges hun mond niet open doen. Vervelend, vindt Jildou Fabriek. Zij adviseert docenten deze studenten weer ouderwets de beurt te geven.

Tijdens colleges maak ik regelmatig mee dat er meer krekels te horen zijn dan studenten. En als de docent  een vraag stelt aan de groep, hoor je bosjes tumbleweed door het lokaal stuiven. Het ongemakkelijke gekraak van stoelen is hoorbaar en buiten wordt het gras gemaaid. Nog steeds blijft het stil, tot één van de zes studenten die altijd aan het woord zijn het niet meer kan verdragen en dan toch maar een antwoord formuleert.

Bij de beste cursussen die ik gevolgd heb tijdens mijn universitaire loopbaan was dit andersom: hooguit zes studenten hielden de volle tien weken hun mond, en tijdens hoogtepunten kwam zelfs iedereen even aan bod. Ik vind het jammer dat deze cursussen schaars zijn. Onderwijs waarin elke student tijdens college aan het woord gelaten wordt, zorgt voor volledige participatie van de groep en laat geen enkele student onzichtbaar in de klas.

De onzichtbare student is een veelvoorkomende soort in studentenpopulaties, en zeker ook in Utrecht. De meeste studenten komen de universiteit binnen, genieten onderwijs, zitten af en toe in de bibliotheek en fietsen na een aantal jaar de gebouwen weer uit. Niets mis mee, zou je denken. Ze doen precies wat er van ze verwacht wordt. Waar het probleem echter ligt is het belangrijkste kenmerk van deze groep: ze zijn onzichtbaar.

Strikt noodzakelijk voor het afronden van cursussen door tentamens en papers te maken is een volledig participerende collegezaal niet. De ideale student is naar mijn idee  zowel mondig als welbespraakt, en laat zich juist horen op het moment dat er iets gevraagd wordt. De verantwoordelijkheid hiervoor ligt deels bij de student zelf, die goed voorbereid en wakker op college zou moeten verschijnen. Dit is geen vanzelfsprekendheid. Angst zou daarnaast zeker een van de oorzaken kunnen zijn van het hierboven geschetste probleem. Geen fout antwoord willen geven of liever niet op te willen vallen zijn factoren die in elk hoofd kunnen spelen.

Aan de andere kant is de manier van lesgeven vaak tekenend en bovendien stimulerend voor dit verstopgedrag. Mijn advies aan alle docenten is dan ook: wijs maar aan, zorg dat iedereen een keer aan bod komt. Het klinkt schools en wellicht enigszins angstaanjagend, maar op deze manier creëer je niet alleen zichtbaarheid, maar ook creativiteit en worden studenten gestimuleerd zich daadwerkelijk gedegen voor te bereiden. Zo wordt haaststampen voorafgaand aan tentamens voorkomen en blijft veel stof door herhaling beter hangen. Uitnodigend onderwijs zorgt voor een enthousiaste academische gemeenschap die uitdraagt waar ze voor bedoeld is.

Laat studenten niet vier jaar verscholen achter een laptopscherm doorbrengen tijdens colleges. De universiteit zou actieve academici af moeten leveren die gewend zijn te spreken in groepen en goed op de hoogte zijn van wat er speelt binnen hun vakgebied en in de maatschappij. Wie niet weg is wordt gezien, en moge elke student gevonden worden.

Advertentie