Geen hapklare oplossingen, wél tips en adviezen
Daar sta je dan aan het begin van je studieloopbaan.Dat eerste jaar, dat ga je `even doen'. Peulenschilletje. Je stortje vol goede moed op je tentamens. Maar wat gebeurt er als blijktdat anderen wegkomen met achten en jij telkens vieren haalt,terwijl je toch flink hebt zitten leren? "Sommige studenten hebbengeen flauwe notie hoe ze hun studie het beste kunnenaanpakken."
"Op het VWO ging het nog redelijk met leren, ik haalde zesjes enging altijd net met de hakken over de sloot. Maar toen ik Farmacieging doen op de universiteit lukte me dat niet meer" zegt HannekeKranenborg (20). Ze liep tijdens haar eerste jaar in Utrecht optegen de grote hoeveelheden lesstof die ze `erin moest stampen'."Ik had vooral moeite met het zien van verbanden en miste vaak derode draad van een verhaal."
Tegen het einde van het eerste jaar had ze nog maar weinigtentamens gehaald. Ze besloot naar een studiebegeleider te stappen.Inmiddels had ze ook gehoord van destudievaardigheden-bijeenkomsten van het IVLOS (InterfacultairInstituut voor Lerarenopleiding, Onderwijsontwikkeling enStudievaardigheden) en gaf zich daar voor op. In juni volgde ze decursus Studieaanpak en tentamenvoorbereiding.
"We kregen vooral veel oefeneningen te doen, die we dan latermet elkaar bespraken", zegt de studente. De deelnemers worden flinkaan het werk gezet tijdens de vier bijeenkomsten. Ze moetenbijvoorbeeld oefenen in het samenvatten van teksten, een verhaal inkernwoorden omschrijven, geheugentrainen en planschema's maken.Allemaal met het doel meer grip te krijgen op de lesstof en inzichtte krijgen in de eigen manier van leren.
Kranenborg: "Ik heb veel aan de cursus gehad. Hoofdzaken vanbijzaken onderscheiden bijvoorbeeld, dat gaat me nu makkelijker af.Ik denk dat mijn tweede jaar vlotter verloopt. Al zal ik mijntentamens nooit cadeau krijgen; ik moet het nog steeds hebben vanhard werken."
"Sommige studenten onderschatten de overgang van het VWO naarhet wetenschappelijk onderwijs", zegt Jan Kaldewaij,coördinator studievaardigheden van het IVLOS. "Op deuniversiteit worden grotere hoeveelheden stof van een hoger niveauin een hoger tempo behandeld dan in het voortgezet onderwijs. Veelstudenten kunnen zich daar op tijd aan aanpassen, anderen hebbendaar meer moeite mee." Dat heeft volgens Kaldewaij vaak niets temaken met de intelligentie van de student. Eerder met zijnleerstrategie. "Deze student mist de juistestudievaardigheden."
Kaldewaij: "Je de lesstof eigen maken is een taaie bezigheid.Maar er bestaan technieken om het goed aan te pakken. Met ietssimpels als de inhoudsopgave van een boek aandachtig lezen, krijgtde student inzicht waar de stof over moet gaan. Of eerst desamenvatting lezen, dat wil ook vaak helpen. Dan krijgt de studentalvast een idee waar de auteur met de lesstof naar toe wil."
Uittreksels
Maar niet alleen technieken kunnen een student helpen. "Hij moetcommunicatief in plaats van stofgericht leren", zegt Kaldewaij. Alshij zich afvraagt wat hij met de stof moet kunnen en welke typevragen hij kan verwachten, dan komt hij een stuk verder dan gewoonmaar direct bij hoofdstuk één beginnen en de stof verdertot zich laten komen." Volgens de coördinator hebben nieuwestudenten vaak de neiging de hele stof te willen beheersen,inclusief alle details. "De kunst is selectief te leren. Je kan eralles woord voor woord in stampen, en heel perfectionistisch tewerk gaan. Maar dat is niet vol te houden."
Dat merkte ook tweedejaars Rechten Rosemarijn Hoobroeckx (20)."Ik maak altijd uitgebreide uittreksels van boeken. In het eerstejaar ging dat erg goed, maar tijdens het tweede jaar lukte dat nietmeer. Toen kregen we veel meer lesstof en dan kom je aan een deelvan de stof helemaal niet toe", zegt ze.
"Daarbij komt dat ik niet zo goed kan plannen. Ik begineigenlijk altijd laat met leren en dat breekt je op. Ik deed dusiets verkeerd, want anderen haalden altijd achten voor tentamens ikkwam in het tweede jaar thuis met vieren." Hoobroeckx volgde daaromook de cursus Studieaanpak en leerde selectiever leren en beteromgaan met haar tijd.
"Studenten zijn soms verbaasd als ze horen dat er van ze wordtverwacht dat ze veerig uur per week aan hun studie besteden", zegtMarjan Ossebaard, docente van de cursus Studieaanpak van hetIVLOS.
Ossebaard merkt dat studenten soms `geen flauw benul hebben' hoeze hun studie moeten aanpakken. "Met de cursus willen we ze helpeneen studiestijl te ontdekken die het beste bij hen past", zegtze.
Eén van de onderwerpen die aan bod komt is het plannen.Studenten moeten bijvoorbeeld een weekschema bijhouden. Metverschillende kleuren moeten ze aangeven hoeveel tijd ze bestedenaan studie, werk, hobbies en vrije tijd. "Dat lijkt misschien eenbeetje kinderachtig, maar op die manier krijgen studenten een goedinzicht in hun weekindeling", zegt Ossebaard. "De cursus biedtstudenten geen hapklare oplossingen voor hun studieproblemen, maarmaakt hen wel bewust van hun studeergedrag."
Naast het aanleren van leertechnieken en -strategieën,wordt er gekeken waar de leerproblemen van een student vandaankomen. "Het kan zijn datiemand faalangstig is en daarom altijdalles voor zich uitschuift of juist heel perfectionistisch te werkgaat", zegt Kaldewaij. "Er zijn ook studenten die dyslectisch zijnen die goed een studie aankunnen, maar die door hun `handicap'langzamer lezen en schrijven. Steeds meer mensen met dyslexie halenhet hoger onderwijs."
Hoogbegaafd
Jaarlijks volgen in totaal 800 studenten een cursus bij hetIVLOS. Het instituut organiseert niet alleen cursussenStudie-aanpak maar ook cursussen Scriptie schrijven voorouderejaars en mondelinge presentatie.
"Het is alleen jammer dat voor veel studenten de drempel te hoogis om bij ons aan te kloppen", zegt Kaldewaij. "Vooral bij debèta-faculteiten lijkt er nog een cultuur te heersen van `alsje hulp nodig hebt ben je niet intelligent genoeg'. Dat isnatuurlijk onzin. Waarom zou je het jezelf moeilijk maken, als hetmet wat tips en adviezen veel makkelijker kan? We hebben hier weleens een hoogbegaafde student gehad die ook niet precies wist hoehij zijn studie het beste kon aanpakken."
Jeannine Westenberg