'Het duurt zeker nog tien jaar voordat het loopt zoals het moet lopen'

'Het duurt zeker nog tien jaar voordat het loopt zoals het moetlopen'

Bij Scheikunde zijn de medewerkers serieus door demolen gegaan, bij Wijsbegeerte kregen ze de kwalificatie zonderveel omhaal, en bij Geneeskunde zal het voorlopig wel niet veelworden. De operatie WP-FLOW voltrekt zich in de veertien Utrechtsefaculteiten met wisselend succes, maar het optimisme groeit. "Nieuwpersoneel wordt bij ons nu in ieder geval serieus op debasiskwalificatie voorbereid."

"Sinds WP-FLOW is ingevoerd, is er binnen de faculteit Biologieduidelijk meer aandacht voor onderwijs gekomen. Het heeft hier echthet een en ander losgemaakt en dat heeft zonder meer positiefgewerkt. Maar van directe gevolgen voor de loopbaan van mensen hebik eerlijk gezegd nog weinig gemerkt. Men houdt hier bij deaanstelling nog steeds strikt vast aan een fiftyfifty verhoudingtussen onderwijs en onderzoek. Het idee dat er tegenwoordig ookspecifieke onderwijsloopbanen mogelijk zijn, is volgens mij nogniet zo erg doorgedrongen."

Aldus dr. Fons Cremers, die twee jaar geleden werd verkozen totuniversitair docent van het jaar. Cremers staat niet alleen in zijnoordeel. Wie zijn oor te luister legt in de wandelgangen, merkt alsnel dat de celbioloog met zijn typering een rake analyse heeftgegeven van de manier waarop in de universiteit over WP-FLOW wordtgedacht. Er is waardering voor het feit dat onderwijs nu eindelijkserieus wordt genomen en bijna alle faculteiten maken redelijk watwerk van de kwalificatie van jonge docenten. Maar van eenonderwijscarrière is nog maar mondjesmaat sprake en bij hetzittende personeel heerst, met name in de hogere rangen, nogal watskepsis over de 'bureaucratische' operatie, die veel overhoop haaltzonder garantie dat het onderwijs er ook echt bij wint.

"Voorzover ik weet heeft iedereen bij ons dat papiertjegekregen", reageert dr. Jan Vorstenbosch van de faculteitWijsbegeerte op de vraag of hij beschikt over de basiskwalificatie."Maar dat heeft niet echt veel voeten in aarde gehad. De ouderedocenten en de hoogleraren vonden het een beetje onzinnig met alsgevolg dat het allemaal vrij geruisloos is gegaan. Voor mijn gevoelis de invoering van WP-FLOW bij ons een beetje een papierenoperatie gebleven. Ik vraag me trouwens af wat het effect zal zijn.Zelf werkte ik altijd al aan de kwaliteit van mijn onderwijs. Datisdoor FLOW niet veranderd. En of ik nou door goed onderwijs opeensmeer kans maak op een bevordering vraag ik me af. Zulke processenlopen toch meestal via andere wegen dan via FLOW."

Kinderziekten

Deze week ging een evaluatie van start die het college vanbestuur meer zicht moet geven op de manier waarop WP-FLOW (ziekader) drie jaar na invoering marcheert. Een eerder onderzoekmaakte twee jaar geleden duidelijk dat de introductie in 1996 metde nodige kinderziekten gepaard was gegaan en dat er met name bijde zittende staf een behoorlijke portie scepsis moest wordenoverwonnen. Maar inmiddels lijkt de nieuwe Utrechtse loopbaanaanpakniet alleen bij beleidsmakers maar ook bij docenten te kunnenrekenen op steun.

Maar desondanks blijven er tussen faculteiten grote verschillenbestaan. Waar faculteiten als Scheikunde en Farmacie ook al hunzittende medewerkers zeer serieus hebben getoetst, koos RuimtelijkeWetenschappen voor een meer speelse aanpak door alle medewerkerseen kwalificatie te geven op voorwaarde dat zij twee cursussen naarkeuze zouden volgen. Sociale Wetenschappen liet de medewerkers opbevel van de Dienstcommissie zelfs vrij in de keuze, zodat nu nogniet de helft van de medewerkers een kwalificatie bezit. Maar daarstaat tegenover dat de Sociale Wetenschappers tot ergernis vansommige zittende hoogleraren een zo strenge toetsing hebbenontworpen, dat niet iedereen de kwalificatie heeftbinnengehaald.

Een van de universitaire zorgenkinderen is Geneeskunde, waar inde ziekenhuisvakgroepen de patiëntenzorg zo centraal staat dateen pure onderwijsloopbaan daar eigenlijk onbespreekbaar is. Tochis onderwijsdirecteur dr. Obe de Vries hoopvol gestemd. "Bij onsheeft al het zittend personeel indertijd stilzwijgend dekwalificatie gekregen. Men hoefde zelfs geen cv in te leveren en ikben de eerste om toe te geven dat dat niet ons sterkste punt isgeweest. Toen ik nog bij het IVLOS werkte, heb ik als extern lid inde commissie gezeten die de invoering van WP-FLOW bij Scheikundebegeleidde. Daar moesten alle stafleden een portfolio inleveren enwerden zij vervolgens zeer serieus gescreend. Ik kan mijvoorstellen dat men daar met een zekere jaloezie naar Geneeskundeheeft gekeken. Maar inmiddels wordt er voor mijn gevoel nu ook bijons serieus aan getrokken. Onlangs is bij medische genetica aandrie nieuwe medewerkers de basiskwalificatie uitgereikt en er zijner alweer vier onderweg. Ook de eerste twee aanvragen voor eenseniorkwalificatie zijn intussen binnen. We zijn nu echt bezig omer werk van te maken."

Strenger

Ook onderwijsdirecteur prof.dr. Frans Habraken van Natuur- enSterrenkunde is optimistisch gestemd, ondanks het feit dat zijneigen faculteit niet echt tot de hardlopers behoort. "De grootstewinst van WP-FLOW is de vanzelfsprekende aandacht die er vooronderwijs en onderwijskwaliteit is ontstaan", zegt hij in debrochure die vorige week werd gepresenteerd bij het afscheid vancollegelid Van Vucht Tijssen. "Bij een selectieprocedurebijvoorbeeld kan onderwijs niet meer genegeerd worden omdat erspeciaal iemand voor in de commissie zit. En ach, dat sommigecollega's met een vaste aanstelling de kwalificatie een beetjetoegeworpen hebben gekregen, moet je langzamerhand vergeten. Naverloop van tijd wordt het vanzelf strenger toegepast. De overgangnaar een situatie waarin iedereen die kwalificatie heeft, moet jeopbouwen."

Dr. Twan Maintz, docent bij Informatica en vorig jaaréén van de kandidaten voor de titel docent van het jaar,deelt de mening van Habraken. Hoewel onderwijs voor zijn gevoel inzijn faculteit op dit moment nog steeds een beetje eenondergeschoven kindje is, merkt hij toch al een verandering insfeer. "Ook al zijn we nog maar kort bezig, toch heb ik nu al deindruk dat je als docent meer kans hebt om hogerop te komen danvoor de invoering van WP-FLOW. Vandaar dat ik redelijk hoopvolgestemd ben. Ik denk dat het op termijn allemaal heel goed zal gaanuitpakken. We zullen alleen geduld moeten hebben. Ik verwacht dater zeker nog tien jaar zal duren, voordat het loopt zoals het moetlopen."

Erik Hardeman


WP-FLOW

In 1996 wordt in Utrecht een nieuw functiestelsel ingevoerd metdaaraan gekoppeld een systeem van onderwijskwalificaties.Universitair hoofddocenten (uhd's) heten voortaanseniordocent/onderzoeker, terwijl de functie van universitairdocent (ud) plaats maakt voor die van docent/onderzoeker. Om inUtrecht onderwijs te mogen geven, moeten docenten voortaan in hetbezit zijn van een basiskwalificatie onderwijs, een diploma dat zijkrijgen nadat zij aan een reeks verplichtingen hebben voldaan.

Voor onderwijsmanagers en anderen die zich bezig houden met deorganisatie van het onderwijs wordt daarnaast de seniorkwalificatieingevoerd. Dit diploma geeft niet alleen aan dat betrokkene zijn ofhaar sporen heeft verdiend bij het opzetten van academischonderwijs, maar moet tevens als opstapje gaan dienen voor eenbenoeming tot seniordocent. Tot nu toe was de rang van uhd vrijwelzonder uitzondering weggelegd voor excellente onderzoekers. WP-FLOWen met name de seniorkwalificatie zijnbedoeld om in Utrecht voorhet eerst ook carrièrekansen te bieden aan bevlogen docentendie, al dan niet vanwege hun aandacht voor het onderwijs, alsonderzoeker niet in aanmerking zouden komen voor bevordering naarde hogere rang.

Deze week is op Internet een site geopend waar medewerkers enstudenten hun mening kunnen geven over WP-FLOW en het universitaireonderwijs. Naar verwachting zal eind januari de uitslag van deenquête bekend worden gemaakt.