'Het is hier goed geregeld'

Utrechts succes in versnelde uitgifte verblijfsvergunningen

Bijna 200 buitenlandse studenten mochten maandag en dinsdag hun 'snelle' vergunning afhalen bij het inburgeringskantoor aan de Kaatstraat. De eerste drie werden maandag officieel uitgereikt door collegevoorzitter Yvonne van Rooy. Ze liet weten trots te zijn op alle instellingen die zo hard hebben gewerkt om de vergunningen in een snel tempo uit te geven.

"Het is hier goed geregeld", zegt Zivadinovic (23, master economie) uit Peru. "Eind september heb ik mijn papieren naar de universiteit gestuurd. Nu, een maand later, heb ik al m'n verblijfsvergunning in handen." Ook Antoinetta (19 jaar, student University College) uit Bulgarije is te spreken over de snelle afhandeling. "Anderhalve maand geleden heb ik de benodigde documenten aan University College gegeven, en ik kreeg al vrij snel bericht dat ik vandaag mijn verblijfsvergunning mocht ophalen. Waarschijnlijk zou dat in Bulgarije een stuk langer duren!"

Al jaren was er kritiek op de tijdrovende procedure voor het verkrijgen van een verblijfsvergunning voor studenten die komen uit landen die niet horen bij de Europese Unie of de Europese Economische Ruimte. "In maart van dit jaar heeft Yvonne van Rooy contact gezocht met de IND om te praten over een mogelijke vermindering van de wachttijd voor een verblijfsvergunning", zegt projectleider Femke van der Geest. "Zij wilde zich inzetten voor buitenlandse studenten zodat die zich vooral kunnen focussen op hun studie. Na dit gesprek heeft de Immigratie en Naturalisatie Dienst, de IND, in juni verschillende hoger onderwijsinstellingen in Utrecht benaderd om deel te nemen aan deze pilot. Alle instellingen waren bereid mee te doen."

Volgens de IND is de pilot nu al een succes. Geertje Ponsteen van de IND: "Waarschijnlijk wordt deze manier van werken daarom ook landelijk beleid. Andere onderwijsinstellingen in Nederland hebben ook geëxperimenteerd met procedures om de afhandeling sneller te later verlopen, maar deze vorm werkt het beste."

Het grootste verschil bij deze nieuwe vorm is dat de gemeente, die eerder een belangrijke rol speelde bij het verstrekken van een vergunning, geen schakel meer is in het aanvraagproces. De onderwijsinstellingen kloppen nu direct aan bij de IND met de aanvraagdocumenten waardoor de lijntjes korter zijn geworden. Ponsteen: "De verantwoordelijkheid ligt nu bij de onderwijsinstelling en niet meer bij de gemeente, en dat is voor de student veel overzichtelijker. Zo kunnen zowel de student als de onderwijsinstelling elkaar directer benaderen als er bijvoorbeeld documenten ontbreken of als bepaalde zaken onduidelijk zijn. De instellingen zien het sneller afhandelen ook als een bepaalde service naar de student waardoor er misschien meer buitenlandse studenten naar Nederland komen wat weer goed is voor de kenniseconomie."

De vraag blijft waarom het zo lang heeft geduurd voordat de wachttijd werd aangepakt. Volgens de IND is het organiseren van deze nieuwe procedure zeer tijdrovend geweest. "Allereerst hebben we dus in verschillende studentensteden geëxperimenteerd met verschillende manieren van aanpak. Daarnaast hebben we deze afdeling binnen de IND gecentraliseerd; het merendeel van de aanvragen wordt nu in Rijswijk behandeld. Ook hebben we alle formulieren toegankelijker gemaakt."

De verblijfsvergunning kost 188 euro voor het eerste jaar en vervolgens 52 euro per jaar. De studenten die hun vergunning vanmiddag ophalen zijn niet ontevreden over de hoogte van dat bedrag. Nina (27 jaar, student economie) uit Bulgarije: "Die 188 euro vind ik niet teveel, zeker omdat het allemaal zo snel en efficiënt wordt geregeld. Wat ik wel vreemd vind is dat alle studenten buiten de EU/EER-landen hetzelfde bedrag moeten betalen voor de verblijfsvergunning. Bulgarije is over het algemeen natuurlijk minder bedeeld dan Amerika of Australië. Maar Nederland is met in dit beleid geen uitzondering, want ook in Duitsland waar ik heb gestudeerd hanteren ze ongeveer dezelfde bedragen." De studenten kunnen met deze vergunning ook maximaal tien uur per week een bijbaan hebben. Zivadinovic uit Peru is blij verrast dat hij naast z'n studie mag werken: "Is dat echt zo? Staat dat hier op de vergunning? Het staat er in het Nederlands en dat beheers ik nog niet zo goed." Dat is nog wel een ergernis voor de buitenlandse student: de IND correspondeert in het Nederlands. IND: "We willen er eerst voor zorgen dat deze pilot landelijke beleid gaat worden. Daarna zullen we kritisch kijken naar de kwaliteit en dan denken we ook aan het maken van Engelse vertalingen van de documenten."