Hoger onderwijs wil lagere diplomabonus

Omwille van de toegankelijkheid van het hoger onderwijs pleiten VSNU, HBO-raad, LSVb en ISO ervoor dat de overheid net als nu opdraait voor het leeuwendeel van het hoger onderwijs in bachelor- en masterfase. Studenten betalen een uniform collegegeld van ongeveer 1500 euro, hoe lang ze ook over hun opleiding doen. Dat geldt, anders dan nu, ook voor dertigplussers.

Universiteiten en hogescholen mogen pas een hoog collegegeld vragen op het moment dat een student zich na voltooiing van zijn eerste bachelor- en masteropleiding inschrijft voor een nieuwe studie. Maar er is een ontsnappingsmogelijkheid: wie daar al aan is begonnen voor hij is afgestudeerd, betaalt het standaardtarief.

Het geld dat de instellingen ontvangen, wordt verdeeld volgens beproefde formules. De grootste mep ontvangen ze voor het aantal ingeschreven studenten die binnen de normale cursusduur blijven. Daarnaast krijgen ze een diplomabonus voor iedere afgestudeerde bachelor of master. Dat bedrag mag niet groter zijn dan één jaar bekostiging, wat neerkomt op 5600 tot 5800 euro. In het hbo is deze bonus nu veel hoger. Een van de redenen om het bekostigingssysteem te veranderen is dat dit fraude in de hand werkt.

Een kwart van het instellingsbudget is een vaste voet. Het idee om de hoogte daarvan te laten afhangen van prestaties – de Onderwijsraad en minister Plasterk zijn daar voorstander van – komt niet in het voorstel terug. De universiteiten en hogescholen willen pas praten over prestatiebekostiging als er extra geld te verdelen valt. En dan nog is het technisch lastig uitvoerbaar. “Al is het maar omdat bijzondere kwaliteit moeilijk te definiëren is”, zegt LSVb-voorzitter Lisa Westerveld in een eerste reactie. “Want hoe meet je bijvoorbeeld de prestaties van docenten?”

De vier organisaties formuleerden het voorstel op verzoek van de minister. “Als dit niet was gelukt, had Plasterk een eigen model ontwikkeld. We hadden geen zin om dat af te wachten”, zegt ISO-voorzitter Bastiaan Verweij. Er zijn er nog wel wat losse eindjes. “Studenten met een hbo-diploma hebben in principe recht op een bekostigde masterstudie, maar de meesten moeten daarvoor naar de universiteit. Over de vergoeding van het vereiste schakeljaar volgt een nader voorstel in december.”

HOP