IVLOS-katern: 'Zonder techniek kun je geen muziek maken'

"Als je niet meer kunt veranderen, dan ga je dood".Hockeycoach Tom van 't Hek bracht vrijdag 12 november 1999 preciesonder woorden waarop de organisatoren van het jubileumcongres vanhet IVLOS hadden gehoopt. Stevige 'oneliners' en een grap op hetjuiste moment. Het IVLOS vierde toen zijn tienjarig bestaan met eencongres over 'professionalisering'.

Van't Hek haalde een voorbeeld aan uit zijn 'kortstondige'huisartsenbestaan toen hem werd gevraagd naar het belangrijksteleermoment uit zijn carrière. Dat 'doodgaan als je niet meerkunt veranderen' was het antwoord van een 89-jarige patiënteop de vraag van huisarts Van 't Hek waarom zij op die hoge leeftijdnog een andere cardioloog wilde.

Van 't Hek was één van de deelnemers aan eenforumdiscussie onder leiding van scheidend lid van het college vanbestuur, mevrouw B. van Vucht Tijssen. De andere forumleden warenJacques van Dijk, voormalig vice-president van Sarah Lee envoorzitter van de Raad van Toezicht van de universiteit, violisteEmmy Verhey en de directeur van het jubilerende IVLOS, professorTheo Wubbels. Met die forumdiscussie werd het congresafgesloten.

De bedoeling van het congres - onder de naam 'Van leerling totprofessional' - was om te zien of docenten iets kunnen leren vancoaches in andere gebieden in de maatschappij, in het bijzonder desport, de kunst en het bedrijfsleven. Op het congres werd tevenseen jubileumboek gepresenteerd over dezelfde thematiek, met twaalfinterviews met aanstaande professionals, actieve professionals enopleiders van professionals in die drie gebieden.

De drie hot shots uit het boek, Van 't Hek, Verhey en Van Dijkwerden voor een zaal van 170 congresgangers geïnterviewd. Zemochten aan de docenten iets vertellen over hun ervaringen alsleerling en hun werkwijze als coach.

Van 't Hek verklaarde dat de essentie van coaching is "om mensenop het juiste moment de ruimte te geven." Hij citeerdevoetbaltrainer Willem van Hanegem die het als zijn taak zag omzichzelf overbodig te maken. Tot hilariteit van de zaal wees hijerop dat Van Hanegem daar al twee keer in is geslaagd. Van 't Hekziet het als zijn eigen taak om zijn speelsters te leren de juistebesluiten te nemen.

Lol

Van Dijk was het met hem eens. Er is volgens dezevoormalige SaraLee-topman in het coachen altijd de spanning tussen mensen ruimtegeven en ze bijsturen. Af en toe moet je ook in het bedrijfslevende boel laten gaan, stelde hij. Een leider moet volgens Van Dijkprecies weten wanneer hij zich moet laten zien. Verder was hij vanmening dat leiderschap te leren valt.

De zaal kwam daar niet echt verder mee. Waar Van 't Hek enVerhey toppers opleiden, komen zij in hun dagelijkse praktijk vakerniet-willende en ongetalenteerde leerlingen tegen. Volgens Wubbelsis echter het einde zoek als je de eisen aanpast aan het niveau vande zwaksten.

De top is ook in de sport echter maar heel klein en de meestecoaches hebben te maken met gemiddelde leerlingen. Het is daaromvolgens Van 't Hek belangrijk om je leerlingen te prikkelen doorals coach lol en beleving over te brengen. Van 't Hek gaf ook aandat hij af en toe heel gelukkig kan zijn als hij een van zijninternationals nog wat hockeytechniek kan bijbrengen.

Violiste Verhey vertelde daarover dat zij het fantastisch vindtals haar minder getalenteerde leerlingen door hard werken toch instaat zijn om een examen te halen. Verhey voegde er aan toe dat inhaar studententijd toonladders niet erg populair waren. Hetstuderen moest vooral leuk zijn. "Ik hield me daar niet aan. Wantzonder techniek kun je geen muziek maken."

Daaruit leidde Theo Wubbels de conclusies van de middag af:"Stel als coach stevige eisen, maar eisen die passen bij depersoon. En, een uitstekende basiskennis is een voorwaarde voor hetgoed functioneren van een professional." En dat de coach (de"langer-lerende") dan zélf weer leert van degene die hij ofzij onderwijst (de "korter-lerenden"), is niet alleen mooimeegenomen, maar noodzaak.

Jurgen Swart


Professional

Ter gelegenheid van zijn tienjarig bestaan heeft het IVLOS eenbundel interviews uitgegeven: 'Van leerling tot professional'. Aande hand van vier werkterreinen wordt in dit boek, in twaalfportretten geschetst hoe professionals zich ontwikkelen: in desectoren sport, bedrijfsleven, onderwijs en kunst. Zowel de'leerling', de 'leraar' als de 'beroepsmatig actieve professional'komen aan het woord.

Interviews met onder meer: Tom van 't Hek (voormalighockey-international), Jacques van Dijk (voormalig vice-presidentSara Lee Corporations) en Emmy Verhey (violiste).

De bundel is te bestellen door 25,- gulden over te maken op giro130603, ten name van Universiteit Utrecht/IVLOS te Utrecht, o.v.v.'Jubileumbundel'.