KNAW moet moderniseren

Een evaluatiecommissie onder leiding van professor Gunning-Schepers, die de KNAW op verzoek van de regering tegen het licht heeft gehouden, is onder de indruk van de verbeteringen die zijn ingezet, maar maant wel tot spoed.

Nieuwe wetenschapsgebieden als geografie en informatica zijn “sterk ondervertegenwoordigd” in het genootschap voor topwetenschappers, meent de commissie. En “prille wetenschappen” als neuropsychologie, bestuurskunde en milieuwetenschappen zijn “nog niet of nauwelijks present”. Dat is een probleem, want de KNAW wordt geacht over het gehele wetenschapsveld te adviseren.

De recente uitbreiding met twintig naar 220 leden kan “ambitieuzer”. Sterker nog, oppert de commissie, misschien moet er helemaal geen maximum aantal leden zijn. Dat heeft de Royal Society in Engeland ook niet. Die benoemt een jaarlijks vastgesteld aantal nieuwe leden. Ook valt te overwegen om het actieve lidmaatschap tot vijf jaar te beperken, waarna men ‘rustend lid’ wordt. Dat zou beter garanderen dat de actieve leden van de Akademie ook werkelijk de actuele top van hun vakgebied zijn.

De organisatorische tweedeling van de KNAW in de afdelingen Natuurkunde en Letterkunde is archaïsch, vindt de commissie. Met name Letterkunde, waar bijvoorbeeld ook psychologie onder valt, is aan herziening toe. Een vierdeling van de Akademie in geesteswetenschappen, natuur- en technische wetenschappen, levenswetenschappen en gedrag- en maatschappijwetenschappen ligt meer voor de hand.

Bovendien moet de KNAW eens goed naar haar adviezen kijken, want soms loopt het genootschap achter de feiten aan. Dat doet de reputatie van de KNAW geen goed. Over de zeventien onderzoeksinstituten die de KNAW beheert wil de commissie momenteel niets zeggen.

Begin april wordt ook de evaluatie van onderzoeksfinancier NWO verwacht. Minister Plasterk zal op beide evaluaties tegelijk reageren en wil nu nog niets over de KNAW zeggen. Overigens is Plasterk lid van de KNAW.

HOP