Letterenstudenten exposeren met kruidenboek en liefdestover in Academiegebouw

Letterenstudenten exposeren met kruidenboek en liefdestover inAcademiegebouw

In de tentoonstelling 'Van Magie tot Instructie'worden Viagra en appeltaart in een historische context geplaatst.Achttien letterenstudenten onderzochten de ontwikkeling vaninstructieteksten en recepten. Het resultaat is nog tot en metvolgende week vrijdag te bewonderen in het Academiegebouw.

"Over de mandragora gingen allerlei verhalen de ronde. Hetplantje zou ondermeer potentieverhogende kwaliteiten hebben omdathet groeide onder de galg op de plek waar de spontane zaadlozingvan de gehangenen terechtkwam. De vorm van de knol versterkte diemythe." Studente historische letterkunde Lisabeth Keizer staattussen de dille en kamille in een klein kruidentuintje in de halvan het academiegebouw. De knol van de mandragora is te zien op eenfoto. De gelijkenis met een klein manspersoon met een enorme fallusis treffend.

Keizer is een van de studenten die meewerkten aan de inrichtingvan de tentoonstelling Van Magie tot Instructie waarin deontwikkeling van instructieteksten en recepten centraal staat. Deexpositie, waarvoor subsidie beschikbaar werd gesteld in het kadervan de lustrumviering, vormt de afsluiting van een collegereekswaarin dit soort teksten werd behandeld. Keizer bekeek met drieandere studenten oude en nieuwe beschrijvingen in de kruidenboeken,een van de vijf thema's van de tentoonstelling. Andere onderwerpenzijn de magie (over 'liefdestover'), geneeskunde (over'melancholie'), koken en gynaecologie.

De groep studenten die werkte aan teksten uit de gynaecologieheeft naast de kruidentuin van Lisabeth Keizer de kansel in de halomgetoverd tot een verloskamer. Twee roomblanke benen steken optwee meter hoogte uit het spreekgestoelte. In een vitrine wordtaandacht besteed aan oude teksten over geslachtsbeinvloeding en-bepaling. Een wijntje met gestampte hazenbaarmoeder scheen nogaleens een zoon op te leveren.

Appeltaart

Van Magie tot Instructie behelst echter meer dan oudevolkswijsheden en heksentrucjes. De bedoeling was niet alleen decultuurhistorische achtergrond van de teksten weer te geven, maarook de ontwikkeling in de structuur van de teksten te analyseren,vertellen de universitair hoofddocenten Orlanda Lie en Leo Lentz,initiatiefnemers van de collegereeks. Lentz: "Wij wilden die tweeinvalshoeken die heel erg met elkaar samenhangen graag samenbrengenin een collegereeks waarin studenten historische letterkunde encommunicatiekunde samenwerkten."

Volgens Matty Dankers, ook studente historische letterkunde enmet Keizer verantwoordelijk voor het thema 'kruidenleer' in detentoonstelling, is de conclusie te trekken dat de opbouw enstructuur van de tekst door de eeuwen heen steeds helderder isgeworden. "Je ziet steeds meer kopjes en witregels. Vroeger was heteen grote brei van woorden."

Volgens Lentz is dat een meer algemeen beeld. "Recepten eninstructies waren vroeger alleen bedoeld voor de geletterdebovenlaag van de bevolking. Een kok in 1514 kon niet lezen. Tochwerd zijn appeltaartrecept op schrift gesteld. Er was immers nietsergers dan dat een kok bij zijn overlijden een geliefd receptmeenam het graf in. Maar een nieuwe kok hoefde je niet uit teleggen hoe je appels schilt of deeg kneedt. Tegenwoordig zijn deteksten vrijwel altijd gericht op een lekenpubliek. Dat vraagt omuitvoerige en gedetailleerde informatie, waarbij het hele processtap voor stap wordt beschreven, met de ingredienten enhoeveelheden apart vermeld."

Almanak

Dat de deelnemers aan de collegereeks over de instructietekstengeacht werden een heuse tentoonstelling in te richten gaf overigensnog een behoorlijke schok. MattyDankers: "De aanpak is heel anders.Je gaat veel minder de diepte in. Alles gaat om het visualiseren enpopulariseren. We mochten hier twee A4-tjes tekst voor aanleveren.En als het gaat om het vormgeven van een tentoonstelling zijn wenatuurlijk echte amateurs. We moesten zelf de opzet, logistiek enpr verzorgen. Maar de voldoening is groot. Het is toch iets andersdan dat je een nota moet schrijven, die vervolgens ergens in eenkast verdwijnt. Hier komt iedereen kijken."

Lie: "De opening vorige week werd door de studenten, maar ookdoor ons, als een enorme opluchting ervaren. En de reacties zijnpositief. In het gastenboek laten we bezoekers hun eigen middeltjesen recepten beschrijven. Het begint al een beetje op de EnkhuizerAlmanak te lijken. Wist je dat je 's nachts een ui onder je okselmoet houden als je geen zin hebt om naar college of naar je werk tegaan? Daar schijn je heel ziek van te worden."

XB

Website van de tentoonstelling: http://www.let.uu.nl/~Leo.Lentz/personal/instructie/homepage.html