Pijn bij dieren kun je meten

Hoewel duidelijk is dat dieren bepaalde prikkels als onprettig ervaren, is de vraag of zij op dezelfde manier als mensen pijn voelen, nooit afdoende beantwoord. Van Oostrom zocht het antwoord in de hersenen van ratten. Net als in de hersenen van mensen is daar na een pijnprikkel sprake van een kortstondige, maar duidelijk meetbare elektrische golf, de zogeheten somatosensory evoked potential (SEP), waarvan de hoogte correspondeert met de heftigheid van de prikkel. Om vast te kunnen stellen in hoeverre er in zo'n geval sprake is van pijn ontwierp de promovendus een experiment waarbij de dieren voordat de prikkel werd toegediend, een pieptoon te horen kregen.

Van Oostrom: "Na enige tijd gingen de dieren bij het horen van de pieptoon freezing gedrag vertonen, zij verstijfden, en interessant was dat die periode langer duurde naarmate de toegediende prikkels heftiger waren. Op dat moment was ook sprake van een hogere SEP. Omdat we uit ander onderzoek weten dat freezing wijst op angst, kunnen we dus concluderen dat de SEP een maat is voor de onprettigheid van de prikkel."

Dat die onprettigheid door de dieren ook echt als pijn wordt ervaren, kan volgens de aspirant-dierenarts worden afgeleid uit het feit dat bij het toedienen van een pijnstiller de duur van de freezing en de hoogte van de SEP in gelijke mate afnamen. "Onomstotelijk bewezen is het misschien nog niet, maar ik durf wel te stellen dat hieruit blijkt dat we met de SEP een maatstaf in handen hebben, waarmee we niet alleen bij honden en ratten maar bijvoorbeeld ook bij vissen de aanwezigheid van pijn objectief kunnen vaststellen."

EH