Schizofrenie kondigt zich tien jaar van tevoren aan

Bij tweelingen waarvan een helft later schizofreniekrijgt, geeft de toekomstige patient al tien jaar eerder blijk vaneen gestoorde ontwikkeling, zoals blijven zitten op school. Tot dieconclusie komt Clarine van Oel, die afgelopen maandag promoveerdeop dit onderzoek.

Nieuws
Uitgave: Uitgave 20
Jaargang: Jaargang 32
on 01/02/2001

Schizofrenie kondigt zich tien jaar van tevoren aan

Voor haar promotie vergeleek Clarine van Oel van de afdelingPsychiatrie van het UMC 49 tweelingen waarvan er n helftschizofrenie kreeg, met 43 gezonde tweelingparen. Detweelinghelften die later schizofrenie kregen, deden het op schoolslechter dan hun gezonde wederhelften. Ze bleven vaker zitten of zegingen naar een lager schooltype dan hun broer of zus. Dat betekentdat zo'n tien jaar voordat de patienten hun eerste psychosekrijgen, ze al een verstoorde ontwikkeling laten zien.

Tijdens een psychose verliest de patient het contact met dewerkelijkheid, hij hoort stemmen en heeft last van wanen. Bijschizofreniepatienten worden psychosen afgewisseld met normalereperioden. Tot voor kort nam men aan dat schizofrenie zich pas in deloop van de puberteit ontwikkelde, die visie klopt dus niet.

De vinding van Van Oel roept nieuwe vragen op over de oorzakenvan schizofrenie. Erfelijke aanleg speelt zeker een rol, maaronderzoekers hebben nog geen precieze genen kunnen aanwijzen die dehersenziekte veroorzaken. Het tweelingenonderzoek laat zien datbehalve genetische factoren ook de omgeving een rol moet spelen.Immers, de (eeneiige) tweelingen zijn genetisch identiek, als deene helft dan schizofreen wordt en de andere niet, dan wil datzeggen dat risicofactoren later in het leven bepalen of iemand ziekwordt of niet. Helaas kunnen de onderzoekers niet zeggen welkefactoren dat dan zijn. Misschien hangt het af vangezinsomstandigheden, maar misschien ook wel van het hebben vaninfectieziektes.

Op dezelfde dag als Van Oel promoveerde, verdedigde ook Wim Baarvan de afdeling Psychiatrie zijn proefschrift. Met MRI-scansvergeleek hij hersenvolumes van dezelfde tweelingen als die Van Oelonderzocht. Tweelingen waarvan er een aan schizofrenie lijdt,hebben allebei een kleiner hersenenvolume dan gezonde controles, zovond Baar. En de schizofrene helft van de tweeling heeft weer eenkleiner hersenvolume dan zijn gezonde broer of zus.

Rinze Benedictus