wetenschap

Dode huisdieren

Verantwoorde cartograaf

Toen Gijsbert Franco baron von Derfelden van Hinderstein rond 1840 een overzichtskaart van de Indische archipel publiceerde, was het voor het eerst dat de inwoners van Nederland op een topografische kaart konden zien hoe groot hun overzeese gebiedsdelen precies waren en hoe voorspoedig de vestiging van de Nederlandse hegemonie in dat deel van de wereld verliep. Na deze overzichtskaart volgden nog een groot aantal Indische detailkaarten van de hand van de man die tussen 1817 en 1828 als hoogheemraad van de 'Lekdijk benedendams' ook zijn ambtsgebied al in kaart had gebracht. Deze week promoveerde Piet Broeders op een rijk geïllustreerd proefschrift over de nu vergeten Utrechtse baron. Uit dat boek blijkt dat Von Derfelden van Hinderstein, die leefde van 1783 tot 1857, op een voor Nederlandse begrippen unieke manier te werk ging door in een bijgevoegde 'Mémoire analytique' de selectie van zijn materiaal te verantwoorden.

Lekker, katoenzaad

Het einde aan het wereldvoedseltekort is binnen handbereik. Althans, dat stellen biotechnologen in het tijdschrift PNAS. Zij slaagden erin de zaden van de giftige katoenplant genetisch te veranderen en eetbaar te maken. Met deze katoenzaden zouden volgens hen jaarlijks een half miljard mensen in hun eiwitbehoefte kunnen voorzien. In het verleden mislukten pogingen om gifvrije katoenplanten te verbouwen, omdat insecten de planten ook erg lekker bleken te vinden. Voor het eerst wist men nu de zaden gifvrij te maken, terwijl de plant wel het gif gossypol behield wat insecten weert. Een veelbelovend resultaat menen de onderzoekers, die ervan uitgaan dat hun techniek ook toepasbaar is bij andere giftige planten.