wetenschap

Onderzoeker Aldert Piersma van het RIVM in Bilthoven heeft dinsdag 24 april de publieksprijs Alternatieven voor Dierproeven gewonnen. Piersma ontwikkelde twee nieuwe methoden om het risico vast te stellen op gezondheidsschade bij baby's van geneesmiddelen die door vrouwen tijdens de zwangerschap zijn gebruikt. Piersma hield zijn gehoor voor dat voor dit onderzoek veel proefdieren nodig zijn, omdat zowel naar moederdieren als naar hun pups moet worden gekeken. Als alternatief ontwikkelde hij een methode, waarbij een embryo van een rat in twee dagen zover wordt opgekweekt dat bepaalde lichaamsdelen zoals het hart zijn te onderscheiden. In de kweek kan dan bekeken worden welk effect de mogelijk schadelijke stoffen hebben. Als tweede alternatief presenteerde hij de mogelijkheid om embryonale stamcellen te laten uitgroeien tot gespecialiseerde cellen en daarop de stoffen uit te testen. Piersma verwacht dat de door hem ontwikkelde alternatieven kunnen leiden tot een reductie in proefdiergebruik van tientallen procenten.

Innovatieplatform

In het innovatieplatform nieuwe stijl maken vertegenwoordigers van gevestigde organisaties plaats voor leden die zijn benoemd op basis van hun expertise. Het platform, dat werd opgericht als aanjager van vernieuwing in de Nederlandse kenniseconomie, verwelkomt natuurkundige Robbert Dijkgraaf en biochemicus Piet Borst. Andere nieuwkomers zijn Bas Verhart, ondernemer in 'crossmedia', en Melek Usta, zwarte zakenvrouw van het jaar 2006. De Adviesraad voor het Wetenschaps- en Technologiebeleid, die destijds adviseerde om het platform op te richten, en sfinancier NWO raken hun 'zetels' kwijt. Premier Balkenende blijft voorzitter. (HOP)

Aseksuele wormen

De gedachte dat seks ontspannend en rustgevend werkt en dus goed is tegen stress, zou wel eens op een misverstand kunnen berusten. Dat kan worden afgeleid uit Wagenings onderzoek naar het minuscule wormpje Acrobeloides nanus. Onderzoeker Agnieszka Doroszuk ontdekte dat het aseksuele wormpje in een vervuilde bodem langer leeft en meer eieren legt dan in een schone bodem. Dat komt omdat het diertje zich heel snel genetisch aan de nieuwe omstandigheden aanpast. Gezien het feit dat milieuverontreiniging een belangrijke oorzaak is van stress in natuurlijke populaties, concludeert Doroszuk dat aseksuele soorten kennelijk makkelijker omgaan met stress dan soorten die het van seksuele voortplanting moeten hebben. Het onderzoek, waarop Doroszuk op 1 mei promoveert, is vooral van belang, omdat aseksuele wormpjes vaak worden gebruikt om de mate van verontreiniging in de bodem te meten. Misschien zijn ze daarvoor dus juist niet zo geschikt, stelt de promovenda.