Staken mag, maar tentamens gaan door

Volgende week dinsdag gaan studenten, docenten, onderzoekers en andere medewerkers van universiteiten en hogescholen in Amsterdam protesteren tegen de bezuinigingen op het hoger onderwijs. 

De vakbonden hebben een staking uitgeroepen. Iedereen kan daarom naar het protest komen, zegt bestuurder Douwe van der Zweep van de Algemene Onderwijsbond. “Het is een drukke tijd van het jaar”, zegt hij, “maar we willen een boodschap afgeven. We zijn blij met elke collega die komt.”

Studenten
Voor studenten geldt het stakingsrecht niet. Studenten kunnen dus aanwezigheidsplicht hebben. Overleg gewoon met je docent of je een les kunt missen, oppert voorzitter Maaike Krom van de Landelijke Studentenvakbond.

Ze baalt ervan dat studenten niet allemaal vrij krijgen die dag. Krom: “Het zou mooi zijn als universiteiten en hogescholen alle studenten de kans gaven om te staken.” 

En dat doen de meeste niet. De Radboud Universiteit Nijmegen bijvoorbeeld schrijft dat studenten geen aanwezigheidsplicht hebben, “behalve bij tentamens, patiëntenzorg en verplichte practica die niet ingehaald of verzet kunnen worden”.

Bij de Hogeschool van Arnhem en Nijmegen staat ook zoiets op de website. Studenten kunnen hun afwezigheid melden bij hun opleiding, maar let op: “Tentamens gaan gewoon door, je krijgt hiervoor geen vrijstelling.”

De Universiteit Utrecht schrijft in een handreiking voor demonstraties dat studenten zelf verantwoordelijk zijn voor het inhalen voor gemiste leerstof. De universiteit gaat coulant om de aanwezigheidsplicht zodat studenten van hun demonstratierecht kunnen gebruikmaken, maar dat geldt niet voor tentamens. Het universiteitsbestuur heeft laten weten niet persoonlijk aanwezig te zijn bij de demonstratie in Amsterdam.

Afstemmen
De universiteiten betalen het loon van stakers door, laat koepelvereniging UNL weten. Wel zouden medewerkers hun deelname moeten afstemmen met leidinggevenden. “Het is voor ons belangrijk dat tentamens, promoties, oraties en andere belangrijke evenementen door kunnen gaan”, zegt de woordvoerder, “en dat studenten wel alle stof krijgen binnen de looptijd van een vak.”

De hogescholen willen het onderwijs gewoon laten doorgaan. Ze zien “geen meerwaarde” in een staking, zegt de woordvoerder van de Vereniging Hogescholen. Maar ook zij gaan geen loon inhouden. “We hebben sympathie voor het verzet tegen de ingeboekte bezuinigingen.”

“Content mee”
De AOb vindt deze steun genoeg. “De instellingen zouden loon mogen inhouden, maar dat doen ze niet”, zegt Van der Zweep. “Daar zijn we content mee. Ze zijn het eens met het doel.”

Dat laatste klopt. Werkgevers en werknemers trekken vaak samen op in het verzet tegen onderwijsbezuinigingen. Ze brachten bijvoorbeeld dit najaar nog een gezamenlijk statement uit.

Mars
In Amsterdam komen demonstranten op 9 december vanaf 12 uur samen op de Dam, waar om 12.30 uur een programma met sprekers van start gaat. Daarna volgt een mars door de stad.

De AOb heeft antwoorden op veel gestelde vragen online gezet. Als lid van de vakbond kun je bijvoorbeeld een gratis treinkaartje krijgen. Ook legt de vakbond uit wat het stakingsrecht is.