Many Vici grants awarded to women this year

The Vici grant, worth a maximum of 1.5 million euros, is intended for scientists in the advanced stage of their careers. It allows them to work on a five-year project with a research group. The research topics awarded include batteries without rare metals, the source of allergies in children, major cultural transformations in the Middle Ages, and the origins of life on Earth. 

AI
A lot of money is going to finance AI research: one of the grant recipients wants to harness its computing power to gain “transformative insights” in Mathematics and Physics, while another one wants to use it to investigate how our brain makes predictions. A third is looking to deploy AI to make more reliable literature reviews in science. 

Two Vici grants have been awarded to scientists from the Leiden Observatory who intend to research “mysterious supermassive black holes” and stellar winds that carry away exoplanetary atmospheres. 

11 percent awarded
A total of 337 pre-proposals were submitted to NWO this year, of which 110 were asked to draft an elaborate application and 11 percent ended up getting a grant. Last year, 13 percent of the requests were honoured. 

Women are well-represented this year, with twenty of the thirty-five grants. Although most proposals were submitted by men, they were less successful at getting the grant: 8 percent of them were awarded, against 14 percent of the women. Two of the grants going to Utrecht were awarded to women.

Recently, three professors calculated that the chances of securing a Veni grant as a recently graduated PhD are higher for women than for men. NWO might have overshot its target of eliminating the gender gap, the trio asserted. They were unable to demonstrate the same for the Vici grant.

Dit zijn de Utrechtse toekenningen:

Harold  MacGillavry (Bèta): Onderzoek naar herinneringen met microscopie technieken
Onze herinneringen vormen wie we zijn. Toch begrijpen we nog niet goed hoe herinneringen worden opgeslagen in ons brein. De onderzoekers gebruiken geavanceerde microscopie technieken om de structuur van de verbindingen tussen zenuwcellen, synapsen, bloot te leggen. Ze zullen onderzoeken hoe moleculaire veranderingen in synapsen ten grondslag liggen aan het vormen van nieuwe herinneringen. Dit onderzoek zal waardevolle kennis opleveren over hoe ons geheugen werkt en zou kunnen bijdragen aan het vinden van nieuwe manieren om aandoeningen zoals de ziekte van Alzheimer te verlichten.

Rens van de Schoot (FSW): Inzet AI bij het beoordelen van wetenschappelijke artikelen
Het aantal wetenschappelijke artikelen groeit razendsnel, en het kost vaak maanden werk. De resultaten kunnen fouten bevatten omdat wij mensen niet per se goed zijn in het screenen van veel teksten. Met hulp van kunstmatige intelligentie, zoals grote taalmodellen, kunnen we dit proces verbeteren. Ons project onderzoekt hoe wetenschappers kunnen samenwerken met zo’n taalmodel en we testen hoe goed deze eigenlijk werkt en welk model voor welke type data gebruikt moet worden. Ons doel? Minder werk, meer betrouwbaarheid, en toegankelijke resultaten voor iedereen, zodat we samen de wetenschappelijke output sneller kunnen volgen met AI maar dan wel wetenschappelijk gefundeerd.

Sabine  Fuchs (UMCU): Reparatie genetische oorzaken bij metabole ziekten
Metabole ziekten treffen meer dan 10.000 families in Nederland. Ze zijn vaak moeilijk behandelbaar en vormen een belangrijke oorzaak van kindersterfte. Ongekende technologische vooruitgang maakt het nu mogelijk om de genetische oorzaak van vrijwel alle metabole ziekten te repareren. Met de nieuwste technieken wordt in dit project gen-correctie gereedschap ontwikkeld om metabole ziekten te behandelen. Om dit gereedschap naar de juiste plek in het lichaam te brengen worden transportsystemen ontworpen voor belangrijke organen (hersenen, beenmerg, oog). Door efficiëntie en veiligheid te testen voor 3 voorbeeld ziekten wordt de basis gelegd voor klinische behandelingen voor de vele verschillende metabole patiënten.

Ruben van Boxtel ( Prinses Máxima Centrum) Traceren van oorzaken langetermijneffecten van kinderkankerbehandeling
Kinderen die behandeld zijn voor kanker hebben later in hun leven vaak last van chronische gezondheidsproblemen. Dit project onderzoekt hoe weefsels zich herstellen na beschadigd te zijn door chemotherapie en welke mechanismen zorgen voor de late bijeffecten van kankerbehandeling. Deze kennis is belangrijk voor de ontwikkeling van behandelstrategieën met minimale langetermijneffecten.

Jop Kind (Hubrecht Instituut): Hoe beïnvloedt de vouwing van chromosomen cel identiteit
Elke cel bevat 2 meter DNA dat sterk verpakt moet worden om te passen in de piepkleine kern van elke cel. Deze pakking is uniek in elke cel en voor het ontstaan van nieuwe eigenschappen moeten steeds andere stukjes DNA worden uitgepakt om afgelezen te worden. Met dit voorstel bestuderen we hoe dit dynamische proces gecoördineerd wordt door gebruik te maken van nieuwe sensitieve methoden om deze stappen in individuele cellen te meten. Deze kennis is essentieel om te begrijpen hoe cellen functioneren tijdens de ontwikkeling en hoe ongewenste eigenschappen ontstaan bij kanker.                     

Puck Knipscheer (Hubrecht Instituut): Het oplossen van gevaarlijke DNA structuren
Het grootste deel van het genetisch materiaal in een cel is gevouwen in een nette dubbele helix, precies zoals Watson en Crick hebben laten zien. Soms kan het DNA zichzelf echter op een aparte manier opvouwen en dit kan gevaarlijk zijn. Dit onderzoek legt nieuwe mechanismen bloot die aparte DNA structuren ontvouwen en zo het genetisch materiaal stabiel houden.