‘Een mooi staaltje Nederlands ambassadeurschap’

Dag 1: maandag 28 november

Vandaag de eerste dag van de klimaattop. Om half 9 ´s ochtends staat de eerste jongerenvergadering op de agenda. Daarin bespreken we met alle jongeren uit de hele wereld onze belangrijkste inhoudelijke punten en acties. Het is een wat chaotische bijeenkomst, waarin we op wat jeugdige manieren proberen te vergaderen.
Wij richten ons als Nederlandse jongeren op een deel van de onderhandelingen dat ‘capacity building’ heet, het opbouwen van kennis en kunde zodat landen zich aan kunnen passen aan klimaatverandering. Na enkele maanden inhoudelijke voorbereiding denken we klaar te zijn om inhoudelijk wat te gaan veranderen.
Later in de ochtend hebben we een videocall met een groep Nederlandse basisschoolkinderen in Den Haag, die al hun verzamelde ‘groene voetstappen’ gaan uitreiken aan de Nederlandse klimaatambassadeur. Het is enorm leuk om hele simpele oplossingen te krijgen voor de o zo ingewikkelde problematiek in de wereld. Zo had een kind bedacht dat we bij al onze aankopen met broeikasgasuitstoot een zaadje moesten krijgen voor een boom. Daarmee kan je dan je CO2 compenseren.
Verder heb ik een interview met de wereldomroep. Dat gesprek is een soort revanche voor een eerder interview met BNR nieuwsradio waarin ik niet echt de punten kon inbrengen die ik wilde.

Dag 2: dinsdag 29 november
Het blijkt dat de Nederlandse hoofdonderhandelaar Maas Goote de voorzitter van de onderhandelingen over capacity building s. De voorzitter kan altijd zeer nuttige inside information geven. Maas ken ik al van de klimaattop vorig jaar in Cancun, van mijn stagetijd op het ministerie van Infrastructuur en Milieu, en van het Durban Climate Debate dat we onlangs organiseerden op de Universiteit Utrecht.
De andere jongeren zijn gespannen omdat Maas voor hen een hele hoge pief is. Ik probeer hen duidelijk te maken dat Maas heel open en relaxt is. Maas geeft ons uitgebreid lobbytips, en staat ons een speech in het begin van de onderhandelingen toe. Dat heb ik nog niet eerder meegemaakt in mijn 4 VN-toppen! De jongeren zijn helemaal weg van Maas. Een mooi staaltje Nederlands ambassadeurschap!
’s Avonds zit ik nog met 3 andere jongeren tot half 11 te werken aan twee kantjes met concrete tekstvoorstellen.

Dag 3: woensdag 30 november
Deze ochtend overhandig ik samen met Liset, mijn collega-jongerenvertegenwoordiger vanuit de Nationale Jeugdraad, alle groene voetstappen van de Nederlandse leerlingen aan Christiana Figueres, het hoofd van de klimaatonderhandelingen. Zij is een heel spontane en pittige tante van tegen de 60, die geïnteresseerd is in alles wat je tegen haar zegt. Om aan te geven hoe moeilijk en abstract dit soort onderwerpen zijn voor jonge mensen (ook voor oude trouwens), vertel ik haar een anekdote over een leerling op een basisschool die zich afvroeg hoe astronauten de ruimte in komen als we het gat in de ozonlaag weer dicht krijgen. 

Dag 4: donderdag 1 december
Drie matige, korte nachten beginnen hun tol te eisen. Het hostel waarin we slapen is zeer gehorig, en de hele nacht door hoor je wel mensen binnenkomen of weggaan. Gelukkig maken de kakkerlakken in onze kamer van 8m2 geen geluid.
Vandaag deelt een groep jongeren stropdassen uit met een afbeelding van een hart  en de tekst ‘1,5 degrees’.  Dit om de lobby voor een maximale doelstelling van 1,5 graden opwarming in 2100 in de tekst te krijgen. Verder doet de wereldbeweging voor vrouwelijke scouts een dans in het midden van het conferentiegebied. De acties zorgen voor wat persaandacht, maar ik werk liever aan de inhoud.
Ik train enkele Chinese en Taiwanese jongeren om hen wegwijs te maken in alle onderhandelingen. Hun twee thuislanden kunnen het niet zo goed met elkaar vinden, maar daar is hier niets van te merken. De Aziatische jongeren hebben wel grote moeite met Engels spreken en verstaan. Zeker de Engelssprekende jongeren realiseren zich vaak niet dat ze moeilijk te volgen zijn. Desondanks zetten de ook de Chinezen en Taiwanezen zich vol overgave in.

Dag 5: vrijdag 2 december
Ons eerste inhoudelijke succes is binnen. We hebben een paragraaf over jongeren in twee teksten gekregen die over capacity building gaan. Daarvoor hebben we de afgelopen vier dagen intensief gesproken met verschillende onderhandelaars. Ik heb me gericht op die van Europa. Matti uit Finland was een beetje gesloten, maar uiteindelijk had ik wel een goede band met hem. Hij was in eerste instantie tegen een aparte paragraaf voor jongeren, maar na een wat emotionele peptalk begon hij onze punten te snappen. ’s Avonds gaan Liset en ik naar het strand waar een speciaal podium is opgericht voor de conferentie. Er treden allerlei lokale beroemdheden op, en er komen alleen maar locals. Grappig is dat elke Afrikaan je danspasjes gaat voordoen als ze je zien dansen. Ligt waarschijnlijk aan mijn toch wat primitieve heupbewegingen.

Dag 6: zaterdag 3 december
Onze jongerenparagraaf wordt definitief vastgesteld, wat ons in een jubelstemming brengt. Verder viert Nederland Sinterklaasavond. Het is fijn om de hele familie even voor de camera van mijn computer te zien. Soms kan je je heel eenzaam voelen op dit soort toppen. Net als vorig jaar op de klimaattop in Cancun heb ik gedichten voor al mijn familieleden gemaakt. Mijn stiefbroertje Tom heeft nu ook een gedicht voor mij gemaakt. ´s Avonds is er een groot feest op hetzelfde strand als waar we gisteren met de locals waren. Met alle onderhandelaars is het nu een stuk minder swingend, maar wel leuk om al die serieuze mensen een keer in een andere context te zien.

Dag 7: zondag 4 december
Vandaag eerst uitgeslapen. Daarna fietsen we naar het Ushaka-waterpark. Daar zijn aquaria waar veel onderwijs over duurzaamheid wordt gegeven. We mogen dan wel in de zomer Zuid-Afrika zijn, het is niet echt warm. De koude wind doet onze toch lichte kater geen goed, en we gaan snel terug naar ons hostel.

Dag 8: maandag 5 december
Inmiddels beginnen de hoge piefen te arriveren hier in Durban. We hebben de unieke kans twee Belgische ministers te spreken. België heeft eindelijk een nieuwe regering, en deze ministers zijn dan ook erg goed gemutst. We vragen wat hun ervaringen met jongeren in de delegatie zijn. Dit omdat wij zelfs sinds twee jaar geen deel meer uitmaken van de Nederlandse delegatie, vooral om politieke, maar ook om financiële redenen. De Belgen zijn positief en beloven een goed woordje te doen bij onze eigen staatssecretaris Atsma.

Dag 9: dinsdag 6 december
Europa speelt het keihard in de onderhandelingen, en China lijkt daar een beetje voor te zwichten. Een gesprek met Europarlementariër Bas Eickhout geeft ons een mooi inzicht in de strijd die er zelfs binnen Europa gaande is.
Met behulp van mijn Nederlandse collega-jongerenvertegenwoordigers Europese Zaken organiseer ik een kleine les Europese besluitvorming. Op het gras van het conferentiecentrum vertel ik over de geschiedenis van Europa, en de rol van de Europese raad, de Europese Commissie, en het Europees parlement. Het is leuk dat er ook Chinese jongeren zijn. Na de meeting sluiten we samen met de Chinese jongeren een pakt om onze regeringen te pushen naar meer ambitie.

Dag 10: woensdag 7 december
Absoluut de meest gekke dag op de klimaatconferentie dit jaar. ’s Nachts om 4.15 uur hangt Radio 1 aan de lijn, waarna we om 8.45 uur een interview over Skype hebben met de Gelderlander. En de dag is nog niet eens begonnen!
Nadat ik Secretaris Generaal Ban Ki-moon twee keer tegen het lijf ben gelopen, komen we onze eigen staatssecretaris Atsma tegen. Hij wil met ons op de foto! Dit de omgekeerde wereld. Liset duwt de staatssecretaris snel een shirtje in de hand waar ‘I love KP’ op staat. ‘KP’ staat voor Kyoto Protocol. Nederland is geen grote fan van verlenging van het protocol.
Verder presenteren we een toolkit waarmee jongeren uit de hele wereld onderwijs over klimaatverandering in hun landen kunnen eisen. Mijn hoogtepunt van de dag is echter een side event in het schitterende Moses Mabhida voetbalstadion. In pak op mijn fietsje ga ik erheen, en ik geniet als een klein jongetje van de atmosfeer in het stadion. De wc is in de kleedkamers waar ook het Nederlands elftal heeft gezeten tijdens het WK in Zuid Afrika!

Dag 11: donderdag 8 december
We willen graag onze staatssecretaris spreken. In mei riep hij jongeren op om mee te denken over duurzame ontwikkeling. Naar aanleiding daarvan is de Groene Generatie Campagne opgezet, die duurzaamheid een plek wil geven in het onderwijs van peuter tot postdoc. Tegen 18.00 uur wordt onze afspraak afgezegd, maar 10 minuten later blijkt Atsma zelf ons graag wilde spreken. In de Nederlandse delegatiekamer voeren we felle discussies over een centrale rol van duurzame ontwikkeling in het onderwijs. Atsma steunt ons, maar vindt niet dat de overheid duurzaamheid in het onderwijs moet verplichten. Wij zijn het daar absoluut niet mee eens, aangezien het bijna van levensbelang is dat we goed worden onderwezen over onze toekomst. Na afloop drinken we heel relaxt een Nederlands biertje met de Nederlandse hoofdonderhandelaars, en onze Europarlementariër hier. Gekkigheid.

Dag 12: vrijdag 9 december
Formeel gezien de laatste dag van de onderhandelingen. Het voelt een beetje leeg, aangezien we niet echt meer iets kunnen doen. Veel jongeren hangen een beetje rond en het conferentiecentrum wordt op sommige plekken al leeggehaald. Rond middernacht staat op de schermen dat de onderhandelingen niet gaan beginnen voor morgenochtend 10 uur.
Het is mijn laatste dag van mijn laatste conferentie als jongerenvertegenwoordiger. Anderhalf jaar loop ik rond op dit wereldpodium; het is een beetje ‘gewoon’ geworden. De volgende anderhalf jaar ben ik weer student. Dat geeft aan de ene kant een rustig gevoel. Aan de andere kant: als ik vroeger nadacht over mijn baan van later, wilde ik eigenlijk vooral dat die afwisselend was. En je kunt veel zeggen, maar jongerenvertegenwoordiger zijn, is heel afwisselend!

Dag 13: zaterdag 10 december
De onderhandelingen zouden om 10 uur moeten beginnen, maar zelfs om 16.00 uur is er nog geen teken van activiteit. Er gaan geruchten dat de onderhandelingen worden uitgesteld tot volgend jaar. Er schijnen veel ministers al naar huis te gaan vanavond. Het zou een heel slecht signaal zijn; weer een top waar niks werd besloten. Andermaal een bevestiging dat we als jonge generatie ook zelf de verantwoordelijkheid moeten nemen. Wij gaan de gevolgen ervaren en kunnen niet wachten op de oudere generaties die vechten om geld en macht. Er is nog een hoop te doen.

De klimaattop in Durban zou uiteindelijk meer dan een dag langer duren dan oorspronkelijk gepland. De uiteindelijke uitkomst die zondag werd gepresenteerd, wordt in veel media omschreven als een waterig compromis. Harde afspraken bleven achterwege. Het Kyoto-akkoord dat inzet op vermindering van CO2 wordt verlengd, maar dat niet is ondertekend door de VS, India en China. Canada viel deze week af. Wel is de intentie uitgesproken om in 2015 tot een nieuw akkoord te komen.