‘Ik roep sinds mijn zesde al dat ik miljonair wil worden’

De universiteit zegt in haar strategische document dat het studenten wil opleiden om de wereld beter te maken. De aandacht voor duurzaamheid houdt best veel studenten bezig. De interdisciplinaire bacheloropleiding Global Sustainability Science groeide de laatste jaren als kool. Je zou verwachten dat studenten tegenwoordig een studie kiezen die het helpen aan een betere wereld hoog in het vaandel dragen.

In een onderzoek van Career Services bleek een paar jaar geleden kam naar voren dat studenten graag een baan willen die ze leuk vinden en waarbij ze zich prettig voelen. 

Toch geldt dat zeker niet voor alle studenten. Een behoorlijke groep vindt het voor de toekomst vooral belangrijk om geld te verdienen. Vorig jaar publiceerde uitzendbureau Young Capital in samenwerking met onderzoeksbureau Motivaction een onderzoek dat betrekking heeft tot dit fenomeen. Uit de resultaten kwam naar voren dat 47 procent van de ondervraagde jongeren 'een baan waarmee ze grof geld verdienen' als belangrijkste doel beschouwt binnen hun professionele loopbaan. De bevindingen corresponderen met de antwoorden die DUB kreeg bij navraag onder een aantal studenten.

Slechte reclame
Opvallend is daarbij dat veel studenten zeggen voor het grote geld te willen gaan, maar dat ze niet bereid zijn dit in het openbaar te zeggen. Ze vinden het geen goede reclame om op deze wijze naar buiten te komen.

Koen (22) en Mehmet (23) zijn wel bereid om uit te leggen waarom geld zo'n belangrijke rol speelt bij de keuzes die ze maken binnen hun leven. Beiden volgen momenteel een masterstudie bedrijfskunde met de specialisatie 'change management' aan het TIAS.

Individualistische cultuur
Volgens Mehmet komt zijn hang naar financieel gewin voort uit het feit dat geld de zaken bekostigt waar hij het meeste van geniet. “Voor mij vertaalt het bezit van (veel) geld zich in een aantal zaken die ik erg belangrijk vind in het leven: dat ik uit eten kan gaan wanneer ik wil, de taxi kan nemen wanneer dat nodig is, meerdere keren op vakantie kan en veel tijd door kan brengen met de mensen die ik lief heb.”

De Nederlandse werkcultuur stuurt volgens hem aan op het kiezen voor persoonlijk gewin. “Er heerst een sterke individualistische cultuur binnen de Nederlandse samenleving. Vrijwel iedereen kiest voor zichzelf, en dat doe ik ook. Ik ben  behulpzaam richting anderen, maar ze moeten mijn eigen kansen niet in de weg staan. Uiteindelijk vormt geld de beloning voor alles dat je onderneemt op professioneel gebied. Dit neemt niet weg dat ik het wel erg belangrijk vind om mijn steentje bij te dragen aan de maatschappij waar wij in leven”

Met dit in het achterhoofd is hij op zoek naar een potentiële werkgever. Mehmet overweegt naar eigen zeggen een overstap wanneer het gras groener is aan de overkant. "Als ik bijvoorbeeld ergens werk en er achter kom dat ik bij een ander bedrijf iets meer zou kunnen verdienen zal ik niet lang twijfelen om over te stappen, onder de veronderstelling dat ik daar dezelfde persoonlijke en professionele ontwikkeling zou kunnen maken." 

Jacht naar het grote geld
“Ik roep sinds mijn zesde al dat ik miljonair wil worden, dus dat heeft altijd wel een belangrijke rol gespeeld in mijn leven. Daarnaast ben ik er ook achter gekomen dat ik het erg belangrijk vind om over vrijheid te beschikken met betrekking tot het indelen van mijn tijd. Vandaar dat ik er bewust voor heb gekozen om mijn eigen onderneming te beginnen binnen de marketingsector. Op dit moment ben ik samen met een goede vriend druk bezig om dat allemaal op te zetten.”

Koen twijfelt over de vraag of er een punt bestaat waarop geld hem niet meer gelukkig zou kunnen maken. “Wanneer je echt last begint te krijgen van de omvang van je persoonlijke vermogen en 's nachts wakker ligt met de gedachte dat het te veel is om nog te kunnen overzien, is het kantelpunt wel bereikt denk ik, maar in principe kan het eigenlijk niet genoeg zijn, haha.”

Met betrekking tot ethische kwesties die zich voordoen tijdens zijn jacht naar het grote geld is Koen duidelijk: “Ergens moet je voor jezelf natuurlijk een ethische grens stellen, maar zolang je geen mensen kwetst of anderen leed aan doet, kun je naar mijn mening vrij ver gaan. Ik zou bijvoorbeeld nooit bewust een marketing campagne voeren die aanzet tot haat of geweld, maar het is in deze sector wel erg belangrijk dat je vrij kunt zeggen en laten zien wat je denkt.”

Opgegroeid in de crisis
“Jongeren hebben gewoon de behoefte om veel knaken te verdienen”, zegt Anoeshka Middelburg, die namens Young Capital meewerkte aan het onderzoek van bureau Motivaction onder 214 jongeren van de Generatie Z. “Generatie Z (geboren tussen 1995 en 2010) is opgegroeid in een tijd van financiële crisis. Ze hebben gezien hoe mensen in hun omgeving werkeloos zijn geraakt, geen huis konden kopen of anderzijds financieel in de problemen zijn geraakt. Het is daarom belangrijk voor de jongeren om voor een studierichting te kiezen waar ze ook kans (garantie) op een goede baan hebben. Daarbij horen een (vast) inkomen en indirecte vastigheid, zekerheid en stabiliteit. Daarnaast zijn ze zich er van bewust dat studeren niet meer zonder studieschuld gaat, die zo snel mogelijk moet worden afgelost.“

Volgens Middelburg is er een duidelijk verschil zichtbaar met de vorige generatie jongeren, die wordt aangeduid met generatie Y. “Generatie Y is opgegroeid met de gedachte dat de wereld aan hun voeten ligt. Ze kregen te horen dat ze alles kunnen worden en vooral moeten doen wat ze leuk vinden. Ze vinden zelfontplooiing en plezier belangrijker dan geld en gaan zo baantje na baantje af, op zoek naar nieuwe ervaringen. Generatie Z is pessimistischer en realistischer. Ze gaan voor een baan die zekerheid biedt en aanzien heeft.”

Verschillen per generaties zijn klein
Volgens Toon Taris, hoogleraar Psychologie van arbeid en gezondheid, is het belangrijk om dit soort onderzoeken  met een korreltje zout te nemen. “Onderzoeksbureaus zoals Motivaction vinden het idee van 'generaties' (X, Y, Z, Millenials,) erg interessant, maar eventuele verschillen tussen die generaties zijn klein en kunnen sowieso niet onderscheiden worden van leeftijd.”

Taris vindt het echter niet vreemd dat veel studenten zo gedreven worden door het grote geld: “Rijk worden is geen vreemde ambitie: geld zorgt er voor dat je leuke dingen kunt doen in het leven en brengt lastige doelen dichterbij. Studenten zijn dus niet gek als ze zeggen veel geld te willen verdienen.”

Verder kijken dan potentiële nullen
Toch adviseert hij nadrukkelijk om verder te kijken dan de potentiële nullen op je bankrekening. Taris: “Hoewel geld in potentie een belangrijke motivator vormt is het echter wel iets waar je snel gewend aan raakt. In dat opzicht is het belangrijk dat je je werk ook leuk, interessant en belangrijk vindt.

Een voorbeeld: “In zijn tijd als voetballer kreeg Marco van Basten – zeker geen domme jongen – ooit de vraag of hij wist wat een bijstandsmoeder verdiende. Dat wist hij niet, maar hij dacht niet dat het veel meer dan een ton zou zijn. Oftewel: als iedereen om je heen grootverdiener is, wordt het lastig om je te realiseren dat je het heel goed voor elkaar hebt.”