‘Wel gepassioneerd, maar geen toneelstuk’

Als geen ander weet hij mensen mee te krijgen in zijn enthousiasme. Maar zelf denkt hoogleraar privaatrecht Ivo Giesen wel eens: ‘Giesen, zeg dat nou niet’. Deel twee van een serie over de genomineerden voor de Docentenprijs 2011-2012.

“De vorige keer dat ik geïnterviewd ben door het Ublad, mocht ik daarna op de koffie komen bij het College van Bestuur,” zegt Ivo Giesen. Dat was in 2009, toen hij zei dat de decanen maar eens met de vuist op tafel moesten gaan slaan bij het college om de financiële situatie te verbeteren. “Op de koffie was het heel vriendelijk. Zij hebben natuurlijk ook hun positie. Als decaan zit je al in de spagaat, maar het CvB moet op hun beurt de contacten met Den Haag weer onderhouden. Al denk ik nog steeds weleens: weg met die goede contacten.”
Ivo Giesen (1972) kent een stormachtige carrière. Al op zijn eenendertigste werd hij hoogleraar privaatrecht aan het Molengraaff Instituut in Utrecht. Hij staat bekend als expert op het gebied van aansprakelijkheidsvraagstukken en als iemand die aanstekelijk weet te vertellen over burgerlijk procesrecht. Dat laatste is geen vanzelfsprekendheid. “Vraag een jurist wat het saaiste onderdeel is binnen rechten, en het antwoord zal zijn: burgerlijk procesrecht",  zo schetst hij de positie van één van zijn eigen vakgebieden.
Toneelstuk
“Rechten is geen rocket science. Als je burgerlijk procesrecht interessant vindt, dan kun je de hele studie aan. Het kan heel technisch en formeel zijn: wat moet je invullen? Wanneer? Waar moet je dat inleveren? Maar van dat formele willen we af, dat probeer ik er bij de nieuwe lichting juristen wel in te wrotten. Uiteindelijk gaat het om de beginselen achter de wetten.”
Zijn eigen invloed op studenten wil Giesen niet overschatten: “Er zijn mensen die het sowieso niet halen en er zijn mensen die het altijd zullen halen. Als docent ben je er vooral voor de middengroep die een steuntje in de rug nodig heeft, die moeten geïnspireerd raken. Daarom moet ik vanuit mezelf gepassioneerd zijn, dat mag geen toneelstuk zijn.”
De actualiteit is daarbij een belangrijk middel, vindt Giesen. “Wilders riep dat rechters ontslagen moeten worden als ze niet strenger straffen. PVV-Kamerlid Lilian Helder heeft dat teruggenomen. Dan hebben we het er in het college vervolgens wel over dat de PVV inmiddels ook de rechtsstaat ontdekt heeft.”
Overal
Er zijn weinig rechtenstudenten die Ivo Giesen niet kennen. “Laatst kreeg ik een mail over een lustrumactiviteit van het Molengraaff Dispuut, en wie staat er dan in vermeld als dagvoorzitter? Ivo!”, zegt Marthe Lammers (24, Privaatrecht). “Hij is extreem betrokken bij jonge juristen. Hij is overal.”
Er zijn meer nevenactiviteiten. Giesen is niet alleen beschermheer van het Molengraaff Dispuut, de studievereniging voor goede privaatrechtstudenten, hij is daarnaast programmaleider van het Excellent Master Tracé, betrokken bij de Legal Research Master, oprichter van de Jonge NJV en hij is sinds 2010 lid van de Koninklijke Nederlandse Academie voor Wetenschappen (KNAW).
Campagne
“Dat hij veel aan onderwijsvernieuwing heeft gedaan was een belangrijke reden om hem te nomineren,” zegt Guy de Wijkerslooth (23), voorzitter van studievereniging JSVU. “Er is nu veel meer interactie tussen docent en student, ook in de hoorcolleges. Studenten worden daar enthousiast van, hij weet mensen te stimuleren waardoor ze net dat extra stapje zetten.”
Toen Giesen ontdekte dat het de JSVU menens was, wilde hij zelf een eigen campagne beginnen. “Maar mijn vrouw zei dat ze dan bij me weg zou gaan, dus dat heb ik uiteindelijk niet gedaan.” De vrouw van Ivo Giesen duikt vaak op als hij praat. “Ik ben een flapuit, ik praat veel over mijn vrouw. Het is dan meer een vehikel om een punt te maken. Soms denk ik: ach Giesen, doe dat nou niet.”
Onzekerheid
De hoorcolleges van Giesen en al zijn Rebo-collega’s worden door de studenten beoordeeld met een cijfer; het hoogst haalbare is een 5. Giesen: “In het begin scoorde ik rond de 3,5. Daar word je niet voor ontslagen, maar ik was er niet blij mee. Ik nam een keer een baalmiddag met collega Steven Bartels. We keken samen naar een bergrit uit de Tour. Ik vroeg hem toen hoe hij dat nou deed met zijn hoorcolleges. Hij haalde altijd een score van ruim 4,5, daar was ik best jaloers op. Met die vraag gaf ik mijn onzekerheid bloot en dat was een overwinning op mezelf.”
“Ik kwam erachter dat ik in hoorcolleges te veel aan mijn eigen verhaal vasthield, ten koste van de actie en reactie met de zaal. De interactie ben ik daarom bewust gaan inbouwen. Dat ging de eerst keer met knikkende knieën. Je krijgt soms antwoorden terug van studenten, die zijn óf briljant, óf slaan helemaal nergens op.”
Koehandel
Het lef waarmee Giesen bij studenten de discussie kan aanwakkeren, zit hem daarbuiten weleens in de weg. “Ik neem geen blad voor de mond. De tweede keer dat ik in mijn leven uit de les ben verwijderd was als aio, omdat ik te veel commentaar had, inhoudelijk commentaar dat de docent niet aanstond. Inmiddels heb ik geleerd dat ik wat gas moet terugnemen als ik tussen nieuwe mensen ben.”
Een belangrijk omslagpunt, zegt Giesen, kwam halverwege zijn studie. Hij wilde toen nog diplomaat worden. “Die elitaire bende van binnenuit uit elkaar trekken, misschien was het wel meer rebels dan ambitieus.” Een vriend met wie hij dit voornemen deelde zei: “Dat kan niet waar zijn, als er iemand niet diplomatiek is, ben jij het wel!”
Die vriend had gelijk, besefte Giesen. “Kijk nu naar Syrië. De Russen hebben andere belangen, en dan maken al die doden blijkbaar niks meer uit. Diplomatiek is platte koehandel. Dan sta ik liever met het recht aan de zijlijn.”
Op donderdag 8 maart wordt tijdens de Onderwijsparade bekendgemaakt wie de Docent van het Jaar wordt.

CV Ivo Giesen

1972 Geboren in Meerssen

1991-1996 Studie Rechten, Universiteit van Amsterdam en New York University  

2001 Promotie, Universiteit van Tilburg

2004 Hoogleraar Privaatrecht aan de Universiteit Utrecht

2008-2010  Voorzitter Molengraaff Instituut

2010 Lid KNAW