‘Als Trump wint, ga ik niet terug’

Madison, een Amerikaanse student geesteswetenschappen aan de Universiteit Utrecht, kampt met een innerlijk conflict. Ze kwam naar Nederland “voor de liefde,” en inmiddels woont ze er al vijf jaar. Wie er straks in het Witte Huis trekt, bepaalt hoelang ze hier nog zal blijven, maar omdat ze deze twijfel nog niet heeft gedeeld met haar vrienden en familie wil ze niet met haar eigen naam in dit artikel. “Als Trump wint, ga ik de komende vier jaar niet terug. Dat gebeurt gewoon niet,” zegt ze zonder twijfel. “Ik mis mijn thuis in New York echt, maar als Trump opnieuw wint, zal het leven in de VS onhoudbaar worden".

Madison's grootste zorg is Trumps ‘Project 2025’, een republikeins beleidsvoorstel dat plannen bevat om de macht van de president uit te breiden en een ultraconservatieve sociale visie te implementeren. Ze is bang dat de uitvoering van deze plannen leidt tot een fascistische staat. 

Betrokkenheid
Toen Madison naar Nederland kwam, was Trump de president. Ze voelde zich bevrijd van de politieke polarisatie in de VS. Ze maakte vrienden, leerde de taal en voelde zich hier thuis. Misschien, dacht ze, hoefde ze nooit meer terug. “Daardoor had ik bij de vorige verkiezingen een soort van ‘it’s not my problem’-houding tegenover de Amerikaanse politiek. “Ik dacht: what will happen, will happen. Als ze daar idioten willen zijn, prima – ik ben nu in Nederland, dus wat maakt het mij nog uit?”

Maar nu ze hier al jaren woont, verschillende bureaucratische obstakels is tegengekomen, en het gevoel heeft niet helemaal te kunnen integreren door culturele verschillen, duikt de gedachte aan terugkeren steeds vaker op.  Ze beseft dat haar eerdere afstand tot de verkiezingen misschien niet de beste houding was. “Het is veranderd”, legt ze uit. “Het voelt nu alsof ik er weer bij betrokken ben, vooral door de enorme impact die het zou kunnen hebben op mijn toekomst - en die van vele anderen.” Daarom heeft ze ervoor gekozen om per post op Harris te stemmen om zo haar stem te laten horen.

Afstand van een oceaan
Matias, student Philosophy, Politics & Economics, groeide op in Pennsylvania. Dit is een staat die doorgaans op de Democraten stemt, maar in 2016 verrassend voor Trump koos, waardoor het een swing state werd. Hij houdt de Amerikaanse politiek nauwlettend in de gaten en stemde ook per post, maar bekijkt de situatie met meer afstand. “Voor mijn mentale gezondheid heb ik de nieuwsconsumptie bewust verminderd,” vertelt hij, verwijzend naar de constante mediahype rond peilingen en opinieonderzoek. Waar Madison zich persoonlijk betrokken voelt bij het politieke schouwspel, ervaart Matias het meer als een strijd op afstand. “De fysieke afstand helpt daarbij,” legt hij uit, “het geeft me mentale rust.”

Toch blijft zijn interesse in de Amerikaanse politiek groot, vooral omdat hij ziet hoe gebeurtenissen in de VS wereldwijd doorwerken. “Het voelt alsof ik twee kanten van hetzelfde verhaal zie: aan de ene kant helpt afstand om te relativeren, maar aan de andere kant ben ik me wel bewust van hoe de Amerikaanse politiek in alles doorwerkt.”

Matias in een commissievergadering van de Universiteitsraad. Foto: DUB

Impact op thuisfront
Voor Matias zijn het vooral de mondiale economische gevolgen van de Amerikaanse politiek die doorwerken binnen zijn familie in Pennsylvania. Zijn vader, die zakendoet met China, maakt zich zorgen over de mogelijke impact van een nieuwe Trump-termijn op internationale handelsrelaties. “Trumps handelsbeleid is ronduit hard,” legt Matias uit. “Die zorgen spelen niet alleen voor ons, maar voor miljoenen anderen die in deze sector werken.”

Voor Madison ligt de focus juist meer op de emotionele impact die de politieke situatie heeft op haar familie in de VS. Ze ziet hoe de scherpe polarisatie hen mentaal belast, vooral tijdens verkiezingstijd. “Mijn tante moest aan de medicatie toen Trump in 2017 werd gekozen; de situatie werd haar te veel," vertelt ze. Hoewel de meeste van haar familieleden Democratisch stemmen, zorgt de politieke verdeeldheid toch voor spanningen binnen de familie. “Mijn oom is een echte Republikein, en mijn tante stemt ook niet op de democraten” legt Madison uit. Ze vindt het onbegrijpelijk dat zij niet voor Harris kiezen, vooral omdat ze samen een dochter hebben, en Trump vrouwonvriendelijke uitspraken doet en in haar ogen vrouwonvriendelijk beleid voert.

Circus vol spektakels en angst
Hoewel de politieke situatie voor Madison en Matias dus wel dichtbij komt, merken ze dat hun Nederlandse medestudenten de Amerikaanse verkiezingen vaak meer zien als een fascinerend schouwspel dan als iets persoonlijks. “Ik denk dat hun kijk over het algemeen minder goed geïnformeerd is”, legt Matias uit. “Voor hen is het meer amusement – een circus waar je met angst en verwondering naar kijkt.” De complexiteit van het Amerikaanse systeem zorgt er vaak voor dat de Nederlandse blik oppervlakkig blijft, denkt hij. “Er worden veel aannames gedaan en het blijft vaak bij die simpele weergave.”

Voor Madison voelt het contrast in betrokkenheid soms wrang aan. Ze ziet dat veel van haar Nederlandse vrienden en medestudenten grappen maken over de verkiezingen, met grappende zinnen, zoals “jij hebt voor Trump gestemd toch?” Ze begrijpt het ergens wel, maar merkt dat ze zich soms minder serieus genomen voelt, al helemaal omdat deze uitslag zoveel impact op haar heeft. Ze merkt dat ze het onderwerp daarom liever vermijdt.

Een onvermijdelijk gespreksonderwerp
Madison en Matias worden daarentegen continu bevraagd over de Amerikaanse politiek. Van nieuwsgierige vrienden en medestudenten tot docenten die een luchtige opmerking maken: de verkiezingen en hun nationaliteit zijn hierdoor altijd dichtbij. “De vraag is altijd: wie denk je dat gaat winnen?” vertelt Matias. “Alsof ik daar het antwoord op zou hebben.” Deze constante nieuwsgierigheid kan vermoeiend zijn. Het voelt als een herhaling die hen steeds herinnerd aan hun "Amerikaanse label."

Wat hen beiden lijkt te raken, is hoe hun identiteit als Amerikaan hen in Nederland toch anders positioneert. Matias merkt dat zijn Amerikaanse achtergrond hem soms belemmert. “Als Amerikaan ben je eigenlijk een tijdlang niet echt een persoon, totdat iemand je echt leert kennen en dan denkt: oh, je bent een individu.”