Applaus voor je docent na een college: mooie blijk van waardering of onzin?

Klappen na afloop van het college. Waarom doen studenten dat eigenlijk? En zitten docenten wel op applaus te wachten? We vroegen het ons DUB-panel.

“Waarom wordt er bij sommige colleges wel geklapt na afloop en bij andere niet? Is er een soort etiquette die ik mis?” Het was een vraag die we via Facebook kregen van een studente Culturele Antropologie in verwarring.

Applaus voor de docent na een college? Is dat normaal? De redactieleden van DUB maakten dat in hun eigen studie zelden mee. De vergelijking met de discussie over het klappen voor de piloot die zijn vliegtoestel veilig op de grond zet, ligt voor de hand.

Volgens socioloog Bart van Heerikhuizen deed het massale klappen in de collegebanken zijn intrede in september 2007, zo schrijft hij in een blog. Het paste bij de ‘theatralisering’ van de maatschappij waarin ook begravenisstoeten van beroemdheden nu mogen rekenen op golven aan applaus. En waarom een docent dan niet? Een college is een event geworden.

'Het voelt ongemakkelijk als iedereen stil de zaal uitloopt'

We legden de kwestie voor aan ons DUB-panel. En wat blijkt: er wordt inderdaad heel wat afgeklapt aan de UU. Vooral bij grote colleges van beginnende bachelorstudenten schijnt het er vaak bij te horen. Later in de studie wordt het minder. Toch is het beeld niet heel eenduidig. Bij sommige opleidingen wordt meer geklapt dan elders en sommige docenten lokken applaus uit en anderen niet.

Studenten kunstgeschiedenis klappen hoogst zelden, horen we van docent-onderzoeker Annemieke Hoogenboom. Informatici-studenten reserveren het applaus volgens hoogleraar Johan Jeuring vaak voor het einde van de collegereeks, en dan alleen als ze waardering hebben voor de docent. Ook studenten sociale geografie zijn geen klappers, mailt docent-onderzoeker Bouke van Gorp. Alleen gastdocenten en medestudenten die iets presenteren mogen op applaus rekenen. Dat is ook het beeld dat Literatuurwetenschapper Frank Brandsma schetst van zijn studenten.

Vooral bij sommige opleidingen van Sociale Wetenschappen blijkt applaus voor de docent heel gewoon. Psychologiestudent Melissa Alberts: “Klappen is bij psychologie vrij gebruikelijk. Het gebeurt na ieder college.”

Volgens Michel Vonk, student Algemene Sociale Wetenschappen, zien studenten het klappen vooral als een goede gewoonte om een sociale situatie af te sluiten. “Anders loopt iedereen heel stil de zaal uit, wat bijna een beetje ongemakkelijk voelt.”

Binnen het DUB-panel geven studenten en medewerkers hun mening over universitaire kwesties. Klik hier voor de samenstelling van het panel en eerdere discussies.

Of er geklapt wordt, hangt ook van de docent. Die kan zijn gehoor naar een bijna onvermijdelijk applaus sturen, melden panelleden. Informaticus Jeuring: “Climax, meer climax, einde.” Onderwijskundige Casper Hulshof: “Je kunt besluiten met een geweldige uitsmijter of met je laatste sheet met daarop alleen het woord ‘vragen?’.” Innovatiewetenschapper Frank van Rijnsoever: “Maar ook door te eindigen met “bedankt voor jullie aandacht” creëer je natuurlijk een klapmoment.”

‘Je klapt toch ook niet voor je moeder die eten heeft gekookt?’

De meeste panelleden, studenten en docenten, stellen een applaus na afloop wel op prijs.
Student Bestuurs- & Organisatiwetenschap Harm de Jong: “Het is een respectvolle reactie aan het eind van het college en een mooi gebaar richting docenten.”
Filosoof Floris van den Berg: “Als college theater is, dan past klappen daar ook bij. Ik vind het wel een teken van waardering en het geeft mij een gevoel van voldoening.”

Annemieke Hoogenboom daarentegen zit niet zo te wachten op blijken van appreciatie. Als docent heeft ze zich er allang bij neergelegd dat die altijd schaars blijven. “Je bent nu eenmaal ook degene die presentielijsten bijhoudt en de cijfers geeft.”

Mocht er dan toch een onbedwingbare behoefte bestaan om het einde van een college markeren, zou Hoogenboom liever het roffelen of kloppen op tafels horen, het “academische applaus” dat aan Duitse universiteiten gebruikelijk is. “Dat past beter bij de wat rommelige situatie als iedereen zijn spullen oppakt en vertrekt.”

Student Algemene Sociale Wetenschappen Michiel Vonk vindt het “totaal nutteloos” om te moeten klappen na een college. “Maar ik doe het wel. Het hoort er nou eenmaal een beetje bij.”

Het enige panellid dat zich ongemakkelijk voelt bij het klappen dat de laatste jaren bij zijn opleiding de kop opsteekt, is Peter Selten, toevallig een docent van Vonk. Hij mailt: “Ik druk het altijd onmiddellijk de kop in door te zeggen dat ik gewoon mijn werk sta te doen.”

Selten verwerpt de rol van 'de artiest die een knappe prestatie levert': “In mijn onderwijsvisie moet je proberen contact te hebben met studenten en zo’n applaus geeft eigenlijk aan dat je dat niet hebt. Je klapt toch ook niet voor je vader of moeder wanneer die het eten heeft gekookt of je met je teamgenoten naar een uitwedstrijd heeft gereden?”

‘Ik kreeg een waterkoker cadeau’

We vroegen panelleden ook of er nog andere manieren zijn waarop studenten hun dankbaarheid of waardering voor docenten tonen. Veel docenten blijken het prettig te vinden als studenten hun na afloop persoonlijk bedanken en bijvoorbeeld ook een hand geven. “Zelf durfde ik dat niet toen ik studeerde”, mailt Floris van den Berg. Hij koestert ook bedankmails die hij krijgt.

En natuurlijk worden belangstellende vragen of discussies over de collegestof op prijs gesteld. “Dat is wat persoonlijker en gaat over een gedeelde interesse”, vindt Bouke van Gorp.

Studenten geven ook kadootjes, maar meestal niet voor een enkel contactuur. Eerder na een collegereeks of als een student afstudeert. Vooral Aziatische of Arabische studenten schijnen dat vaak te doen. Frank van Rijnsoever: “Het mooiste dat ik ooit gekregen heb, was een waterkoker. De student was erg blij met de begeleiding, maar wat minder enthousiast over de thee die ik serveerde…. “