Bij Rosalie overheerst het verdriet om het land dat ze achterliet

Een dag nadat ze in Nederland landde, is Rosalie haar overhaaste en hectische vertrek uit Israël nog aan het verwerken. Op het vliegveld in Eindhoven was er even opluchting. Nu is het verdriet dat ze de afgelopen dagen voelde weer terug, vertelt ze aan de telefoon.

"Ik ben heel dankbaar dat ik zo snel Israël uit kon komen. Maar ik vond het ook erg lastig om te accepteren dat ik niet langer kon blijven in een land dat ik al had leren kennen en waarvan ik was gaan houden. Het ergste is dat ik het land en de mensen heb moeten achterlaten in zo’n verschrikkelijke situatie."

'Dat dit van een andere orde was, begreep ik al snel'

Uitwisselingsstudent Rosalie zou deze week in het noordelijk gelegen Haifa beginnen met haar vakken aan de universiteit daar. Ze was als sinds begin september in het land om te reizen.

Afgelopen zaterdag hoorde ze van de aanslagen tijdens haar verblijf bij een christelijk-Arabisch gastgezin in Haifa. De verhuizing naar een kamer in de dorm van de universiteit stond voor deze week gepland. “Ik had met twee vriendinnen afgesproken om een dienst bij een Messiaans joodse gemeente te bezoeken, maar een van hen appte dat we misschien beter niet konden gaan.

“Aanvankelijk was de ernst van de situatie me niet helemaal duidelijk. Ik kreeg ook uiteenlopende signalen. De Arabische familie was in eerste instantie vrij luchtig. Israël ligt regelmatig onder vuur, mensen houden daar rekening mee. En in Haifa zelf is al heel lang niets ernstig meer gebeurd. Maar de manier waarop Hamas te werk was gegaan en het feit dat er nu ook Israëliërs gegijzeld waren, maakten deze aanslagen wel iets van een andere orde, zo begreep ik al snel.”

'Ik had nog zoveel vragen'

Vanuit Nederland informeerden familieleden en vrienden bezorgd of het wel goed met haar ging. Ook de UU nam contact met haar op. Het UCR in Middelburg maakt onderdeel uit van de universiteit en uitwisselingsstudenten vallen in dit soort situaties onder de verantwoordelijkheid van de universiteit.

Toch besloot ze in overleg met haar ouders in eerste instantie om te blijven. “Ik vind het echt een uniek land. Ik had al mooie ontmoetingen gehad met mensen vanuit allerlei verschillende bevolkingsgroepen. Iedereen had een eigen verhaal over waarom ze wonen waar ze wonen of over waar hun familie vandaan komt. Elke groep heeft zijn eigen geschiedenis. Ik vond het fascinerend. Het past ook bij mijn geschiedenisstudie. Ik wilde nog veel meer weten en had nog heel veel vragen.”

Ze veranderde pas van mening toen de vrees voor een tweede, noordelijk front en een confrontatie tussen Israël en Hezbollah-strijders in Libanon groeide. De universiteit van Haifa had het begin van het nieuwe studiejaar al uitgesteld en de UU liet dinsdag weten dat ze haar nu toch wel graag naar Nederland zagen terugkeren.

Vooral de waarschuwing in die mail dat Haifa wel eens in de frontlinie kan komen te liggen, trok haar uiteindelijk over de drempel. “Ik besefte dat de situatie heel onvoorspelbaar was. Ook in het noorden, waar het jarenlang rustig is gebleven, was het niet meer veilig.”

'Ik stond niet op de passagierslijst'

Op internet kon ze een ticket voor een vlucht naar Berlijn voor vrijdag kopen en samen met haar Duitse vriendinnen wachtte ze verder nieuws af in hun dorm die steeds stiller werd. Alle tassen waren gepakt om zo snel mogelijk te kunnen vertrekken en ze zorgde ervoor dat haar mobiele telefoon volledig opgeladen was.

Uiteindelijk was het niet de Nederlandse ambassade maar een medewerker van de UU die haar woensdagochtend appte dat ze onmiddellijk de trein moest pakken naar Tel Aviv omdat daar die middag een Nederlands militair vliegtuig zou klaarstaan. De UU had ervoor gezorgd dat ze op de passagierslijst stond.

Ze vreesde dat ze te laat zou zijn en de vlucht zou missen. “Ik hield er al rekening mee dat dat ik op het vliegveld moest overnachten. Maar onderweg kreeg ik een bericht dat de vlucht vertraagd was.”

Op het vliegveld was het een chaotische toestand. De medewerker van de Nederlandse ambassade die ze aantrof, meldde dat ze nog niet op de lijst stond. Maar er zou nog een update van de lijst komen.

'We moesten allemaal op de grond liggen'

Ze moest wachten, wel twee tot drie uur. Ze trof nog enkele andere studenten waarvan sommigen wel werden doorgelaten, anderen niet. Nog twee keer schoot ze de ambassademedewerker aan, zonder succes. “Toen werd ik wel nerveus. Ik moest ook nog door de douane en dat is in Israël niet bepaald een kwestie van doorlopen.”

De medewerker van de UU moedigde haar tenslotte aan om nog wat assertiever te zijn. “Je staat op de lijst. Laat ze anders naar Den Haag bellen, zei die. Toen heb ik mezelf toegesproken en ben nog een keer op die persoon afgestapt.” Uiteindelijk had ze succes: ze mocht mee terug naar Eindhoven.

Maar voordat ze instapte, was er ook nog een luchtalarm. Het vliegveld werd onder vuur genomen. “We moesten allemaal op de grond liggen. Ik zag iemand naast me die meteen zo’n veilige zijligging aannam. Ik weet nog dat ik dacht: dit is dus wat mensen hier veel vaker meemaken. Onvoorstelbaar eigenlijk.”

'Wat ik heb meegemaakt is natuurlijk niet echt heftig'

Thuis bij haar ouders in Veenendaal moet ze bedenken wat ze nu wil gaan doen. Ze is van plan om de vakken aan de universiteit in Haifa nu online te gaan volgen. Terug naar haar kamer in Middelburg kan ze niet. Die is tot en met januari verhuurd aan een andere student.

“Ik heb natuurlijk weinig te klagen. Wat ik heb meegemaakt, is niet echt heftig. Wat de mensen daar elke dag meemaken, mensen van alle bevolkingsgroepen, is dat wél. Daar ben ik goed van doordrongen. Leven in veiligheid is geen vanzelfsprekendheid.”

Haifa was niet eens haar eerste keuze als bestemming voor haar uitwisseling, vertelt ze. En het is ook niet zo dat ze zelf joods is. Toch had ze altijd al een interesse in het land en in de bewoners. “Eigenlijk sinds ik als klein meisje een kettinkje kreeg met een Hebreeuwse inscriptie van mijn naam. Dat kettinkje is binnen verschillende families doorgegeven en herinnert aan een joods meisje dat in een concentratiekamp is omgekomen.

"Ik denk dat ik deze ervaring echt nog wel even moet laten bezinken en dat het land en de mensen me niet snel los zullen laten. Maar terugkeren naar Haifa zal voorlopig niet lukken helaas.”

De UU laat weten dat alle Utrechtse studenten die in Israël waren dat land inmiddels hebben verlaten. Om privacyredenen wil de universiteit niet zeggen hoeveel dat er waren. 'Minder dan tien', krijgt DUB te horen.