Dans in Parnassos over mentaal welzijn: ‘Lisa vroeg ons deze voorstelling te maken’

Choreograaf en vriendin Charlotte van den Reek (39) en de dansers van L.O.F. DanceCrew gebruikten dit verlies als inspiratie

“Ongeveer anderhalf jaar geleden heeft Lisa gekozen voor zelfdoding”, zegt Van den Reek. “Lisa was iemand die zich altijd al inzette om depressie uit de taboesfeer te halen. Ze was bezig met het opzetten van een vestiging voor Enik , een herstelacademie voor mensen die te maken hebben gehad met psychische ontwrichting. Ook schreef ze een blog waarin ze het open over haar depressie had. Lisa vroeg mij om dans in te zetten om het onderwerp mentaal welzijn meer aandacht te geven.”

Het verhaal van Lisa komt op meerdere manieren terug in de voorstelling, die op zaterdag 10 juli voor het eerst voor publiek wordt opgevoerd en is daarmee ook de eerste voorstelling in maanden in cultuurcentrum Parnassos dat door de coronamaatregelen was gesloten. Door de goede band die de dansers met Lisa hadden, was het vooral vlak na haar overlijden niet altijd even makkelijk om de voorstelling te maken. “Er zitten ook dansers in ons gezelschap die Lisa al vanaf de basisschool kenden, of al van jongs af aan met haar dansten. Tijdens het repeteren gebeurde het regelmatig dat iemand heel verdrietig werd.” Gelukkig hebben de groepsleden ook veel steun aan elkaar gehad. “Iedereen kende haar, dus wij snapten precies van elkaar hoeveel verdriet we voelden.”

Het systeem doorbreken
Mentale gezondheid, en niet zozeer zelfdoding, staat centraal in de voorstelling. “Zonder al te veel weg te geven, is de voorstelling geen verhaal maar een ontwikkeling. Van het (l)even niet meer zien zitten, naar vechten tegen innerlijke demonen, erkennen dat je hulp nodig hebt, daar sterker door worden.”

Van den Reek is iemand die er niet per se van houdt om een boodschap mee te geven in een voorstelling. “Maar het zou wel mooi zijn als het publiek iets ervaart dat hen raakt, moed geeft of inspireert. Met psychologen praten is hartstikke belangrijk, maar ik hoop ook dat mensen zien dat er daarnaast verschillende creatieve manieren zijn om met je gevoel om te gaan.”

De titel van de voorstelling is  Dance against the system. “De show heet zo omdat er veel systemen doorbroken moeten worden. In dit specifieke geval heb ik van dichtbij meegemaakt dat Lisa binnen het zorgsysteem van het kastje naar de muur werd gestuurd. Als iets net buiten het werkveld van een therapeut valt, moet je door naar een andere therapeut, ook op momenten dat je echt snel hulp nodig hebt. Een therapeut moet hulp kunnen bieden als hij ziet dat je dat echt nodig hebt, ook al valt het buiten zijn werkveld. Ik vind dat dit systeem op dit vlak moet veranderen.”

Om het systeem daadwerkelijk te doorbreken is er achteraf ook een discussie met deskundigen, psychologen, beleidsmakers en het publiek. “Ik vind het belangrijk dat dit gesprek gevoerd wordt, omdat Lisa ook wilde dat er dingen veranderen in het systeem.” Van den Reek verwacht niet dat de dansers dit zomaar op kunnen lossen. “Wel hoop ik dat het uitwisselen van ervaringen na de voorstelling ervoor zorgt dat mensen iets zullen aanpassen in hun beleid, iets leren over het onderwerp of in ieder geval erkennen dat het een belangrijk onderwerp is om aandacht aan te geven.” Niet alleen de beleidsmakers kunnen iets leren van het gesprek na de voorstelling. “Ook voor mensen die iemand in hun omgeving hebben die worstelt met mentale problemen is het fijn om te weten hoe je diegene hierbij kan helpen of in ieder geval tot steun kan zijn.”

De choreograaf wil aan de ene kant een creatieve manier geven om om te gaan met je gevoel. Aan de andere kant wil ze met het nagesprek toch stevig de discussie aangaan. De voorstelling heeft naast een nagesprek ook een voorprogramma met verschillende artiesten die een korte performance geven.

Heb je vragen over zelfmoord of heb je hulp nodig? Dan kun je chatten of bellen met 113 of gratis 0800-0113.