'De keuze op wie ik ga stemmen kan woensdag nog veranderen'

Laura Heunks (24), net afgestudeerd van de master Social, Health & Organisational Psychology. 

Twijfelt tussen Volt en D66.

Net als veel andere starters, hoopt Laura dat de wooncrisis aangepakt wordt. “Als net afgestudeerde wil ik graag op mezelf wonen. Maar dat is lastig. Zeker in combinatie met de huidige inflatie.” De plannen voor woningbouw van Volt en D66 spreken haar het meeste aan. Tegelijkertijd realiseert zij zich dat de wooncrisis niet met één druk op de knop op is te lossen. “Er gaat geen politieke partij zijn die dat helemaal recht gaat kunnen zetten. Zeker als je ook aandacht voor het klimaat wil hebben.” Het is voor haar daarom lastig inschatten wat realistisch is. “Als een partij zegt: volgend jaar hebben we het woningtekort opgelost, dan is dat ongeloofwaardig”.

Voor Laura speelt ook de klimaatproblematiek een grote rol in haar keuze. Het liefst ziet zij dat er meer kerncentrales komen. “Met alleen zonne- en windenergie gaan we het niet redden. De klimaatplannen van Groenlinks-Pvda vind ik onrealistisch. Volt heeft het wel over kernenergie. Maar ik ben dan weer niet extreem pro-Europa. Een Europees leger vind ik bijvoorbeeld niet nodig.”

Het invullen van de stemwijzer resulteerde in Volt en D66. Maar ook D66 heeft geen plannen voor kerncentrales en de lijsttrekker spreekt Laura niet aan. “Rob Jetten zie ik ons niet snel vertegenwoordigen”. Toch spreekt een langer gevestigde partij zoals D66 haar ook aan: “Politieke ervaring is belangrijk om een land te regeren”.

Het liefst stemt Laura op een partij die problemen van nu aanpakt. “Als wij in de jaren 70 meteen actie hadden ondernomen, had de klimaatcrisis misschien voorkomen kunnen worden. Nu is alles vooruitgeschoven en moeten we halsoverkop regels opstellen – met alle gevolgen van dien”. Daarnaast wil zij kiezen voor een partij die haar eigen belangen vertegenwoordigt. “Ik ben van mezelf optimistisch, dus ik ga ervanuit dat politici het beste met ons voor hebben en hun best doen. Tactisch stemmen heeft voor mij geen zin.”

Joppe van Gent (24), Masterstudent Geschiedenis van Politiek en Maatschappij

Twijfelt tussen VVD en GroenLinks-PvdA

Joppe wil graag stemmen op een partij die het beste bij zijn ideologie past. “Het is niet dat ik denk: ‘als ik daarop stem, dan krijg ik straks weer een basisbeurs’. Ik kijk naar hoe de samenleving ingedeeld is, waar dat heen gaat en waar we vandaan komen. Als ik zou stemmen wat voor mij handig is, dan zou ik links stemmen. Maar mijn ideologie en de historie van de maatschappij wegen misschien wel zwaarder.”

Zijn ideologie past het best bij de VVD, vertelt Joppe. “Fundamenteel geloof ik in de vrijheid van het individu en dat de overheid vooral niet te veel in de weg moet zitten.” Toch overweegt hij ook om op GroenLinks-PvdA te stemmen. “Er zijn afgelopen tien jaar veel issues geweest die voorkomen hadden kunnen worden. De VVD speelde er niet altijd een hoofdrol in, maar ze waren er wel bij betrokken.” Links beleid is volgens hem daarom nu nodig om deze problemen, zoals lange wachtrijen in de geestelijke gezondheidszorg of de toeslagenaffaire, aan te pakken. Daarnaast speelt de invoering van de rente op studieschuld, waar de VVD ook onderdeel van uitmaakte, een grote rol voor hem.

De keuze wordt ook lastig gemaakt omdat Joppe zijn stem deels wil baseren op wie de premier zou kunnen worden. “Ik zou graag een keer een vrouwelijke premier zien, dus dat zou een reden zijn om op de VVD te stemmen.” Daarnaast vindt hij het belangrijk dat een premier verstand van zaken heeft. “Ik zou bijvoorbeeld nooit op BBB stemmen, want ik vind dat Caroline van der Plas geen goede beargumenteerde meningen geeft.”

Casper Bruijning (22), bachelorstudent Wiskunde

Twijfelt tussen D66 en GroenLinks-PvdA. 

“Zelf ben ik altijd links en progressief geweest”, vertelt Casper. De stemwijzer die hij had ingevuld, leverde GroenLinks-PvdA, D66 en de VVD als resultaat op. Dat verbaast hem: “De strekking van de VVD ligt mij niet”.

Hij vindt hard beleid op klimaat belangrijk, maar verder baseert hij zijn stem op de houding van een partij. “Ik vind het fijn dat GroenLinks-PvdA idealistisch is ten opzichte van bijvoorbeeld de VVD, die zich profileert als ondernemerspartij. Ik voel me daar niet bij betrokken”. Hij is dan ook ietwat cynisch over stemwijzers. “Het liefst zou ik er één invullen die uitgebreider is, al duurt het vijf uur. Dan komt er misschien iets uit wat enigszins in de buurt ligt van wat je echt vindt”.

Daarnaast stemt hij op basis van hoe partijen in de peilingen staan. Hij noemt zichzelf dan ook een tactische stemmer, iets wat volgens hem nodig is. “Er gaan altijd concessies gedaan worden en niks gaat precies zoals in het partijprogramma staat. Ik kijk dan liever naar wat de mogelijkheden zijn voor een coalitie.”

Met concrete punten van partijen houdt Casper zich verder niet zo bezig. “Het moet maar blijken of partijen hun beloftes waarmaken”. Zijn keuze baseert hij ook op wat voor anderen belangrijk is. “Ik heb er geen last van dat er weinig woningaanbod is, want ik heb geluk gehad met het vinden van een woning. Maar ik vind het wel belangrijk dat er een oplossing komt voor een crisis als deze.”

D66 is een partij die hem aanspreekt. “Rob Jetten vind ik een goede politicus. En D66 heeft genuanceerde meningen”. Toch twijfelt hij of hij niet zal stemmen in de richting die hij voorheen koos: GroenLinks-PvdA. “Het liefste zou ik de partijprogramma’s van beide partijen mixen”, vertelt Casper. Welk rondje hij uiteindelijk in het rood kleurt, zal afhangen van zijn persoonlijk gevoel. “Er kan bijvoorbeeld nog een nieuwsitem komen over een partij waardoor mijn mening verandert”, vertelt Casper. Zijn keuze laat hij dan ook het “van het moment afhangen”. “Het kan woensdagochtend nog veranderen”.