Drugsgebruik onder Utrechtse studenten (deel 2)

Vrijdag publiceerde DUB deel 1 van het verhaal Drugsgebruik onder Utrechtse studenten. Daarin is te lezen dat onderzoekers drugsgebruik onder studenten over het algemeen niet als een groot probleem zien. Het baart hen wel zorgen dat XTC-pillen vaak hoog gedoseerd en soms vervuild zijn en dat behoorlijk wat jongeren roekeloos gebruiken. Deze ontwikkelingen leiden namelijk tot meer (dodelijke) incidenten. Hoe groot het drugsgebruik onder Utrechtse studenten is, is niet precies bekend. Wel staat vast dat cannabis en XTC veel worden gebruikt en speed, cocaïne, GHB, ketamine, lachgas en paddo’s in mindere mate.

Voor het artikel sprak DUB met drie Utrechtse jongeren. Joris*, afgestudeerd aan de Hogeschool Utrecht, geeft als vrijwilliger bij Unity voorlichting op dancefeesten over drugs en gebruikt zelf ook regelmatig verschillende soorten. Hogeschoolstudente Sandra* begon op haar 15de met XTC en heeft in de loop der jaren ook de nodige ervaring opgedaan met cocaïne, speed, paddo’s, cannabis en lachgas. UU-alumnus Michiel* gebruikt zelf niet, maar 80 procent in zijn omgeving wel. Een bekende van hem uit het Utrechtse studentenmilieu overleed in 2012 in zijn slaap, nadat hij de avond ervoor XTC zou hebben gebruikt. In dit vervolg vertellen zij over eigen ervaringen, drugsgebruik in het uitgaansleven van Utrecht en de (on)zin van drugsvoorlichting.

Geen kater van drugs
Joris en Sandra snappen wel waarom studenten zo nu en dan naar drugs grijpen. Waarom gebruiken ze zelf? Sandra: “Van alcohol ga ik dingen doen die ik me erna niet meer herinner en kan ik een gruwelijke kater krijgen. Met drugs heb ik alles onder controle, meen ik. Je kunt de hele nacht door en de wereld is liever en mooier. Door de extases ben ik echt gaan beseffen dat we het hier heel goed hebben en waardeer ik mijn leven meer.” Joris: “XTC maakt je heel empathisch en zorgt voor intense vriendschappelijke ervaringen. Licht en geluid worden intenser, je zintuigen worden versterkt en het geeft een lekker gevoel door de serotonine die vrijkomt. Het wordt niet voor niets wel eens vergeleken met klaarkomen. Het mooie van de tripmiddelen is dat je bijna letterlijk een trip door je eigen brein maakt.”

Slikken in Utrechtse borrelkroegen
Waar gebruiken Utrechtse studenten drugs? Er is een zeer sterke link tussen drugsgebruik en verschillende soorten dancemuziek (met name techno en hardhouse/-style). Op feesten met deze soorten muziek wordt veel gebruikt en is een relatief hoog percentage bezoekers te vinden dat (regelmatig) drugs neemt. Voorlichter Joris: “Utrecht heeft bijvoorbeeld met enkele clubs en verschillende zomerfestivals een redelijk grote technoscene waar relatief veel wordt gebruikt.” Michiel heeft van zijn vrienden gehoord dat ze af en toe ‘een kwartje of een halfje’ pakken in een heel andere setting, namelijk borrelkroegen zoals Jaloezie. In een tent als De Beurs worden wel eens lege drugsenvelopjes – vermoedelijk van cocaïne – op de grond van de wc gezien, weet hij.  

Nagenoeg helemaal drugsvrij lijken de (grote) Utrechtse studentenverenigingen te zijn, hoewel Michiels jaarclub- en dispuutsgenoten van Veritas beweren wel eens een pilletje te hebben gesnoept bij bijvoorbeeld een gala. Dat lijkt preses Myrte Bootsma een sterk verhaal: “We hebben een zerotolerancebeleid. Bij gebruik of bezit van harddrugs wordt een lid geroyeerd. Bovendien is er een grote sociale controle en heerst er totaal geen drugscultuur.”

De afgelopen vijf jaar is volgens haar één keer een introducé van een lid betrapt op het gebruik van harddrugs, waarop het lid de maximale schorsing kreeg. Veritas en Unitas laten iemand een (bij de apotheek of op internet verkrijgbare) urinetest uitvoeren bij verdenking van het gebruik van harddrugs. Unitas heeft volgens voorzitter Dennis Doorduyn op open feesten de afgelopen jaren een aantal niet-leden de deur gewezen vanwege het weigeren van een urinetest. Voorlichter Joris: “Omdat ik het interessant vind, vraag ik er tijdens de voorlichting vaak naar. Mensen zijn echt heel huiverig om bij verenigingen te gebruiken. Ik heb het idee dat er niet tot nauwelijks wordt gebruikt.”

Het lezen van drugsonderzoeken en een rondvraag bij studenten leert dat – kort door de bocht gesteld – thuis vooral het domein is van cannabis en psychedelica als paddo’s en LSD. XTC en speed worden in de regel op (dance)feesten en festivals gebruikt. Cocaïne is meestal voorbehouden aan speciale gelegenheden zoals verjaardagen en Oud & Nieuw omdat het (voor studenten) zo duur is (50 euro per gram). En lachgas wordt (met name de laatste jaren, zo zien onderzoekers) bij en op al het voorgaande gebruikt.

Beter voorlichten dan verbieden
Mensen – vooral jongeren – gebruiken drugs. Het is een feit waaraan niets te veranderen valt, hoe krampachtig dat ook geprobeerd zou worden. Dus kan het gebruik maar beter zo verantwoord mogelijk zijn, en dat kan alleen met goede voorlichting. Die beweringen worden gedaan door voorlichter Joris als onderzoeker Ferry Goossens, die aan de UU promoveert op de effectiviteit van preventieprogramma’s en heeft meegewerkt aan het Grote Uitgaansonderzoek 2013 van het Trimbos Instituut. Goossens: “Verbieden helpt niet. Het geven van betrouwbare en objectieve informatie kan dat wel.” Misschien had dan de 20-jarige Leidse student Lisa nog geleefd, suggereert een opiniemaker. De studente likte een vingertopje MDMA. Uit angst voor oververhitting dronk zij daarna zoveel water dat ze even later overleed aan een watervergiftiging.

Joris: “Toen ik naar een paar feesten was geweest, constateerde ik dat er mensen zijn die minder bewust en verantwoord omgaan met drugs dan ik zelf doe. Daarom ben ik bij Unity voorlichting gaan geven op feesten. Dat doen we op een heel open minded manier. Niet een wijzend vingertje opsteken, maar genuanceerde en realistische informatie geven zodat mensen zelf een beslissing kunnen nemen. We zeggen niet: gebruik geen GHB. Wel vertellen we dat het zeer verslavend is en heel lastig is te doseren.” Goossens: “Stel dat je tegen jongeren zegt dat drugs gevaarlijk zijn en je er dood van gaat. En stel dat ze het dan toch een keer gebruiken en merken dat er niks aan de hand is. Dan gaan ze denken dat álle informatie onzin is.”

Meer weten? www.drugsinfo.nl
*De namen Joris, Sandra en Michiel zijn uit privacyoverwegingen gefingeerd.