DUB-panel: studenten vergeten hun mobiel als het college spannend is
Gaan UU-opleidingen die vinden dat laptops te veel afleiden, straks ook de mobiele telefoons buiten de collegezaal houden? Leden van het DUB-panel voelen daar weinig voor. Zij pleiten voor docenten die studenten bij de les houden.
De opleiding Communicatie- en Informatiewetenschappen vraagt studenten hun laptops thuis te laten als ze naar een hoorcollege gaan. De computers zouden te veel afleiden en het leren belemmeren. Aanleiding voor DUB om zijn panel te vragen:
Wat leidt studenten nog meer af tijdens colleges? En wat kunnen we daaraan doen?
De meeste panelleden erkennen dat “alles wat met internet verbonden is” een potentiële bron van afleiding is. “Een gemiddelde student zit in meerdere whatsapp-groepen die bruisen van de spam. Het college is een uitgesproken moment om alle spam en onzin te lezen”, zegt informaticastudent Donatas Rasiukevicius. Ellen Sinot, student Psychologie, noemt de aantrekkingskracht van “alles wat push-berichten stuurt en zelfstandig de aandacht van de student zoekt.”
Buiten de laptop, is vooral de alom aanwezige smartphone een symbool van het elektronisch studieontwijkend gedrag in de collegezaal. Roy Speek, student Milieu-maatschappijwetenschappen, zat onlangs zelf in een cursus waar hij zijn laptop niet mocht gebruiken. “Ik merkte dat ik toen mijn toevlucht zocht tot mijn iPhone.”
Liever geen internetblokkade
Volgens de panelleden is er best iets te verzinnen om een einde te maken aan al dat gegluur naar de oplichtende schermpjes. Researchanalist Mies van Steenbergen hanteert in zijn lab de no-nonsense aanpak. “Het eerste wat ik onze stagestudenten voorhoud, is dat het lab niet de plek is om je sociale leven bij te houden. Dat doe je maar thuis. Werken in een lab gaat gepaard met risico’s, dus je volle aandacht is vereist.” Wieke Vink, student Rechten en Psychologie, oppert een bak bij de deur van de zaal waar studenten vrijwillig hun telefoon voor de duur van het college kunnen inleveren.
.jpg)
Volgens Donatas Rasiukevicius zou je collegezalen kunnen voorzien van ‘wifi jammers’ die alle netwerken blokkeren. Hij vraagt zich echter af of dat de juiste weg is. Studenten hebben immers een eigen verantwoordelijkheid en ondervinden zelf de gevolgen als ze niet goed luisteren. Dat studenten toch die afleiding zoeken, ligt volgens Donatas, vaak ook aan iets dat buiten hun schuld ligt: saai onderwijs. “Een enthousiaste presentatie van de docent doet wonderen voor de oplettendheid."
Studenten zijn volwassen mensen
Zo denken meer panelleden erover. Een verbod van laptops en mobieltjes of het afsluiten van internet wordt als kinderachtig en betuttelend beschouwd. Wat is dan de volgende stap?, vraagt onderwijskundige Casper Hulshof zich af. “Studenten verbieden om tekeningetjes te maken in het aantekeningenblok? De schriften innemen om aan het einde van het college te controleren? We hebben te maken met volwassenen, laten we hen ook als volwassenen benaderen.”
“Als studenten afleiding zoeken op hun laptop of hun smartphone dan is dat niet veel anders dan het ouderwetse uit het raam kijken”, denkt filosoof Ernst-Otto Onnasch. “Het is aan studenten zelf om te beoordelen of ze zich willen laten afleiden of niet. Als docent ga ik uit van een gehoor dat je niet achter de vodden hoeft te zitten.”
Onderwijs in een leuk jasje
Opleidingen die toch last ondervinden van procrastinerende studenten in de collegezaal doen er daarom goed aan naar een andere oplossing te zoeken dan botweg verbieden. Die ligt voor de hand: spannender onderwijs. Casper Hulshof: “Als een student verplicht aanwezig moet zijn bij een hoorcollege dat het karakter van een saaie lezing heeft (wat hopelijk niet of nauwelijks voorkomt) wie kan de student dan verwijten dat die de krant gaan lezen, van papier, op een tablet of smartphone.”
Beter onderwijs is volgens hem ook een oplossing voor een andere bron van afleiding: de mede-studenten. Ook andere panelleden zien dat studenten gevoelig zijn voor de flirtende blikken, sappige ontboezemingen of geinige grappen van andere studenten. Politicologe Femke van Esch suggereert van dat kwaad een deugd te maken: “Je kunt het beste gebruik maken van de aanwezigheid van die medestudenten en regelmatig in-classopdrachten en discussiepunten geven waar ze zich in kleine groepjes over moeten buigen.”
Roy Speek wijst ook op het belang van interactief onderwijs: “Dus niet een enorme opsomming van literatuur, maar literatuur in een leuk jasje verpakt, denk hierbij aan sarcasme, grapjes, iets wat het publiek wakker houdt. Wanneer colleges niet zo saai gebracht worden, zoeken studenten geen afleiding.”
Ellen Sinot vindt dat de stof bovendien ook wel wat sneller behandeld mag worden en dat er wat meer inspanning van studenten gevraagd mag worden. Dat er studenten zijn die de vakken halen terwijl ze spelletjes op hun laptop zitten te spelen “is natuurlijk een verkeerd signaal”.
Volgens Sociaal Wetenschapper Peter Selten is er weinig nieuws onder de zon. “Docenten klagen altijd over studenten die niet opletten. Vroeger kletsten studenten door het college heen, nu kijken ze naar Facebook en Whatsapp, maar ze zijn tenminste stil. Het komt erop neer dat je als docent genadeloos wordt afgestraft als je de aandacht niet vasthoudt met relevante inhoud en een goede presentatie.”
En kan die Dom niet stil zijn
Sommige panelleden noemen overigens nog zaken van geheel andere orde die studenten weerhouden van het geconcentreerd volgen van het college. Zo is daar bijvoorbeeld de gebrekkige technische kennis van docenten. Psychologiestudent Jesse van der Plas herinnert zich een voorval in een van de zalen van het Ruppertgebouw waarbij een docent dacht dat de knop voor de gordijnen de volumeknop was. Wat ook afleidt: ademen in de microfoon en filmpjes die niet werken.
Masterstudent filosofie Jan Overwijk wordt vooral afgeleid door de Domtoren die om het kwartier een melodietje beiert. Maar hij vermoedt dat een lobby voor de sloop van de toren niet op veel draagvlak kan rekenen.