DUB-panel: verlagen van bsa-norm is domme of cynische symboolpolitiek

Studenten moeten niet 'onnodig struikelen' door een onrechtvaardig hoge norm voor hun bindend studieadvies, zo vindt minister Van Engelshoven. Universiteiten vijzelen de werk- en prestatiedruk bij eerstejaars onnodig op in een moeilijke periode waarin ze op zoek moeten naar een nieuwe woning en nieuwe vrienden, zegt de minister. Haar voorstel om het minimumaantal vereiste punten in het eerste jaar te verlagen naar 40 studiepunten kon op de instemming van de studentenbonden rekenen.

De boodschap van de minister was wellicht vooral bedoeld voor de Rotterdamse universiteit waar studenten geacht worden alle studiepunten te halen. In Utrecht ligt de norm op 45 studiepunten. Omdat per vak 7,5 studiepunten worden gehaald, zou de maatregel geen verschil maken. Alle studenten moeten dan nog steeds zes van de acht vakken halen. Bij vijf behaalde vakken halen ze immers maar 37,5 punten, en dat is ook onder de 40 studiepunten die Van Engelshoven als grens voorstelt.

Toch raakte de minister klaarblijkelijk ook binnen de UU een gevoelige snaar. Oud-rector Bert van der Zwaan hekelde in NRC Handelsblad en op DUB het betoog van de minister. Stress bij studenten is volgens hem niet te wijten aan studiedruk en het bsa is juist in belang van de student. Die weet snel of het verstandig is om door te gaan met een studie.

Op het intranet van de UU noemde Van der Zwaans opvolger Henk Kummeling het pleidooi voor verlaging van de bsa-norm ‘een schijnoplossing’. De minister zou er beter aan doen om de structurele onderfinanciering van de universiteiten aan te pakken.

Hoe kijken Utrechtse studenten en docenten hiertegen aan? We legden onze panelleden per mail een stelling voor: Het verlagen van het bsa is een goede maatregel om de werkdruk en stress bij studenten te verlagen.

Kunsthistorica Annemieke Hoogenboom:

'Bsa is deel van een systeem dat studenten en staf onder druk zet"

“Het voorstel om de bsa-norm te verlagen is een fraai voorbeeld van symboolpolitiek. Het bsa is deel van een systeem dat studenten en staf op alle fronten onder druk zet. Zo lang de bekostiging van de universiteit vooral bepaald wordt door studiepunten- en diplomaproductie zullen ook de studenten en de staf worden afgerekend op studierendementen.
"Naast het bsa zijn er meer middelen om rendementen op het vereiste niveau te houden, zoals ingangseisen, herkansingsregelingen en cumlaudevoorwaarden. Maar dat staat allemaal natuurlijk ver af van de universiteit die we eigenlijk willen, namelijk een instelling waar mensen komen om zichzelf desnoods een leven lang academisch te ontwikkelen op een manier die bij hun individuele mogelijkheden past, en waar docenten worden beloond voor het werk dat ze feitelijk doen.”

Onderwijswetenschapper Jeroen Janssen:

'Bsa verlagen leidt to langere studieduur'

"Het is echt een heel domme maatregel van de minister. Allereerst is het maar helemaal de vraag of de stress die studenten ervaren nou zo veroorzaakt wordt door het bsa. Die stress heeft op zijn minst ook andere oorzaken.
"Bovendien lijkt de minister ook slecht geïnformeerd: bij de meeste opleidingen ligt het bsa helemaal niet op 60 studiepunten, maar bijvoorbeeld op 45 zoals in Utrecht. En zelfs in situaties waarin de norm wel op 60 studiepunten ligt, wordt de soep niet zo het gegeten. Want aan de EUR mogen studenten vakken die ze met een onvoldoende hebben afgesloten, compenseren met een voldoende op een ander vak.
"Zoals iedere onderwijswetenschapper weet: toetsing stuurt het leren en het bsa verlagen leidt zeker tot langere studieduur en meer vertraging. Iets waar studenten zeker niet bij gebaat zijn."

Researchanalist Mies van Steenbergen:

'Voorkom dat studeren het speeltje van rijke mensen wordt'

"Ik vind het wel een goede maatregel. In de huidige situatie wordt studeren weer het speeltje van rijke mensen. Als je én een baan hebt, én lid van een vereniging bent én je doet een studie die echt 40 uur per week vraagt, is dat samen niet te doen.
"Ik vind het opvallend dat de mensen die nu besluiten dat je alles in een keer moet halen, en dat je snel moet zijn en maar moet doorgaan en stressen, zelf nog opgeleid zijn in de tijd dat je er gerust heel lang over mocht doen. Als dat lange studeren zo slecht is, waarom zijn ze zelf wel instaat om te doen wat ze nu doen? 
"Het is natuurlijk gewoon een geldkwestie. We krijgen niet genoeg geld om veel studenten er extra lang over te laten doen. Want alleen studiepunten leveren geld op en herkansingen kosten geld en zorgen voor werkdruk. Laten we die discussie aangaan en geen beslissingen nemen over de ruggen van de toekomst van ons land en de wereld."

Masterstudent Youth Studies Gwenny Jongebloed:

'Druk om op tijd af te studeren voelen studenten dankzij het leenstelsel toch al'

"Het BSA kan niet verlaagd of afgeschaft worden zolang de financiering van onderwijsinstellingen afhankelijk is van het rendement en studentenaantallen blijven toenemen. Er moet meer geld naar universiteiten en hogescholen, zodat ze zich weer bezig kunnen houden met de kwaliteit van hun onderwijs en studenten beter begeleid kunnen worden in hun eerste jaar. Dát is wat er moet gebeuren om de welzijnsproblematiek onder studenten te verbeteren en het studiesucces hoog te houden. Druk om op tijd af te studeren voelen studenten dankzij het leenstelsel toch al, daar hebben ze geen BSA voor nodig." 

Cultureel geograaf Bouke van Gorp:

'Zinvoller om het leenstelsel opnieuw in te voeren'

“Als de minister de stress en werkdruk daadwerkelijk wil verlagen, lijkt het me zinvoller dat ze de studiefinanciering opnieuw gaat invoeren. Het wordt steeds zichtbaarder wat de consequenties van studieschuld zullen zijn op je leven na je studie… Die lijken me meer stress geven.
"De minister heeft het over onnodig struikelen, maar ik denk dat daarvoor al vanalles geregeld is in het Utrechtse onderwijs, zoals meerdere toetsmomenten in een cursus en recht op aanvullende toetsing. En als er echt iets aan de hand is, dan zijn er nog tutoren en studieadviseur om je verder te helpen of door te verwijzen. 
"Tenslotte is het misschien ook belangrijk om niet alleen te benadrukken dat het goed is voor je ontwikkeling of je cv om naast je studie te werken, vrijwilligerswerk te doen, bij vereniging te zitten, in het buitenland te studeren, medezeggenschap doen…. En, en, en, en kan misschien niet.”

Psychologiestudent Melissa Alberts:

'Er wordt al meer dan genoeg gepamperd'

"Naar mijn mening is het verlagen van het BSA geen goede maatregel. De druk is soms hoog, maar presteren onder druk is ook iets waar we als mensen mee om moeten leren gaan. Daarnaast is de huidige norm naar mijn idee niet onmogelijk hoog, verlagen is in mijn ogen dan ook echt onnodig. Er wordt al meer dan genoeg gepamperd en prioriteiten leren stellen is een essentiële vaardigheid om überhaupt iets van je leven te kunnen maken."

Jurist Bald de Vries: 

'Iedereen weet dondersgoed wat er mis is'

"Dit is om meerdere redenen, praktisch en fundamenteel, geen goed idee. Met een 7,5 ec systeem zoals we dat in Utrecht hebben, is de maatregel onwerkbaar. En een uniformering van de norm doet afbreuk aan maatwerk en de verschillen tussen opleidingen en universiteiten. Studiestress kent bovendien andere oorzaken: financiële en sociale bijvoorbeeld, maar ook de onzekerheid van jongvolwassenen speelt een rol.
"Ik schaar me achter de Leidse rector Carel Stolker en Bert van der Zwaan: het bsa biedt juist structuur en zekerheid. Alles bij elkaar is het een cynische voorstel. De minister geeft een doekje voor het bloeden. Dat stelpt het bloeden maar stopt het niet. Iedereen weet dondersgoed wat er mis is: structurele onderfinanciering. 

Literatuurwetenschapper Frank Brandsma:

'Zes van de acht vakken halen, is een redelijke eis'

"Voor onze universiteit maakt een verlaging naar 40 studiepunten niet veel uit. Je moet dan nog steeds zes van de acht vakken halen. Dat is een redelijke eis. Wie door omstandigheden vertraging oploopt, kan eenvoudig tegen het negatieve advies in beroep gaan bij de examencommissie. Bij vrijwel alle serieuze en aan tutor/studieadviseur gemelde problemen leidt dat beroep tot een aangehouden advies en dan kan de student onder voorbehoud door. 
"Een verlaging naar 37,5 EC zou wel effect hebben: dan moet je 5 van de 8 vakken halen. Dat zou misschien wat werk bij de examencommissie afvangen, maar niet zo heel veel uitmaken. In mijn ervaring halen studenten die zich niet inzetten voor de studie ook de 37,5 niet en vallen zij terecht af."

Masterstudent Molecular and Cellular Life Sciences Laura Veerkamp:

'Liever meer duidelijkheid over de uitzonderingen op de regel'

"Nee, het verlagen van het bsa is niet de manier om stress bij studenten terug te brengen. Universiteiten en hogescholen krijgen te maken met groeiende studentenaantallen, en hebben ondanks de niet evenredig meestijgende financiële middelen de taak de kwaliteit van het onderwijs te waarborgen. Ik denk dat de onderwijsinstelling zelf de hoogte van het bsa moet kunnen vaststellen. Vermoedelijk kan de minister de instellingen beter helpen met de vraag op welke gronden uitzonderingen op de regel gemaakt mogen worden, om een uitgestrekte hand te bieden aan kwetsbare studenten die de norm niet halen maar desondanks thuishoren op hun opleiding."