‘Een boek kan het makkelijker maken om over je eigen ervaringen te praten’

In 2017 was de eerste editie van One Book One Campus. Toen alleen voor studenten en staf van University College Utrecht. Het idee is om allemaal hetzelfde boek te lezen tijdens de diversiteitsmaand en daarna met elkaar te praten over diversiteit en inclusie. Het project moet het gevoel versterken dat je samen tot dezelfde gemeenschap behoort. Dit jaar is het leesproject voor de hele Universiteit Utrecht.

Het boek dat centraal staat is Meisje, Vrouw, Anders van Bernardine Evaristo, een boek dat diep ingaat op onderwerpen die te maken hebben met diversiteit en inclusiviteit: thema’s in het boek zijn onder andere feminisme, racisme, intersectionaliteit, het patriarchaat, gender en seksualiteit. Evaristo vertelt het verhaal van twaalf personages in verschillende decennia; hun verhalen zijn verweven met de Britse geschiedenis. ‘Ik zou geen beter boek kunnen bedenken dat zo actueel is en zoveel verschillende personages van kleur in de spotlights zet”, legt projectcoördinator Andeweg over de keuze voor het werk. In 2019 won het boek de prestigieuze Booker Prize.

“Wat ik zo goed vind aan het boek is dat sommige personages studenten en leraren zijn, waardoor mensen van de universiteit zich er makkelijker in zullen herkennen. Verder is Evaristo’s schrijfstijl erg ritmisch en vloeiend, wat het een toegankelijk boek maakt.” Het boek is tijdens het project met korting (voor 6 euro) verkrijgbaar in de UU-webshop. “We hebben al honderden bestellingen voor het boek dus hopelijk gaan er ook heel veel mensen meedoen met de rest van het project”, zegt Andeweg hoopvol.

Om gesprekken over het boek en diversiteit als onderwerp te stimuleren organiseert One Book One Campus verschillende Meet & Read evenementen waarbij iedereen welkom is. Er zullen stukjes uit Evaristo’s boek voorgelezen en vervolgens besproken worden. Deze sessies vinden iedere werkdag plaats van 17 oktober tot en met 4 november op verschillende universiteitslocaties. Deelnemers hoeven het boek niet al gelezen te hebben. “We willen mensen de toegevoegde waarde van sociale evenementen, van samenzijn, laten herontdekken, vooral na de pandemie.”

Als kers op de taart komt Evaristo op 31 oktober zelf naar Utrecht voor een lezing in de Bibliotheek aan de Neude. Ze zal voorlezen uit haar boek en zal geïnterviewd worden over haar werk en leven door de Nederlands-Surinaamse televisiepersoonlijkheid Tirsa With. Ook UU alumnus Lette Vos, die het boek naar het Nederlands heeft vertaald, komt naar de bibliotheek en het vrouwenkoor Medusa treedt er op. Tickets zijn verkrijgbaar in de webshop.

Bernardine Evaristo. Foto: Jennie Scott

Wat is er nog meer te doen tijdens de Diversiteitsmaand?
De Diversiteitsmaand van Universiteit Utrecht is op 1 oktober van start gegaan met vele projecten rond thema's als toegankelijkheid, inclusiviteit en gelijkheid. Eén van die projecten is het CAT (Centre of Academic Teaching and Learning) symposium All Inclusive, dat op donderdag 13 oktober (vandaag) plaatsvindt ter gelegenheid van het eerste lustrum van het centrum. Het symposium omvat verschillende workshops, zoals het maken van een inclusief cv, het uitbannen van racisme in de klas en het praten over voornaamwoorden.

Persoonlijker
“De UU doet al veel als het gaat om diversiteit en inclusie, maar dat is meestal op het vlak van beleid en procedures”, zegt Andeweg. “Met dit project hopen we dat studenten en medewerkers hun eigen ervaringen met diversiteit en inclusie met elkaar gaan delen. One Book One Campus is ook een uitnodiging om verschillende perspectieven in overweging te nemen en daar rekening mee te houden, maar vaak vinden we het nog moeilijk om over onze eigen ervaringen te vertellen. Dat gaat misschien makkelijker als je erover kan praten naar aanleiding van een onderwerp in het boek dan om er zomaar ineens zelf over te moeten beginnen. ," besluit ze.

Wanneer we haar vragen wat haar verwachtingen zijn voor deze editie zegt Andeweg dat ze hoopt dat het “mensen zal inspireren om lezen te zien als iets sociaals in plaats van als iets wat je in je eentje doet. Het is van toegevoegde waarde om na het lezen van een boek, er over te praten met anderen.”

In 2017 organiseerde Andeweg de eerste editie van het project. UCU-studenten werden toen gevraagd om een gedichtenbundel van de Schotse auteur Carol Ann Duffy te lezen: “Dat werd erg goed ontvangen, er deden veel UCU-studenten mee en daarom hebben we besloten om het project universiteitsbreed te maken. Helaas konden we dat door corona niet eerder doen, dus zijn we dit jaar extra blij dat ons idee eindelijk tot leven komt.”

Dit jaar is ook een schrijfwedstrijd onderdeel van One Book One Campus. Aspirant-schrijvers en -kunstenaars kunnen deelnemen door een origineel werk in te zenden dat betrekking heeft op Evaristo's boek. Deelnemers kunnen een geschreven stuk indienen - zoals een essay of een kort verhaal - of een visueel kunstwerk, zoals een foto, video of tekening. "Ik hoop dat de wedstrijd mensen ertoe aanzet hun creatieve kant wat meer aan te boren", zegt Andeweg. "We zijn echt benieuwd naar de creativiteit van iedereen." Inzendingen kunnen tot 20 oktober worden ingestuurd via onebookonecampus@uu.nl. Drie inzendingen maken kans op een prijs van 50, 100 of 250 euro. Winnaars worden bekendgemaakt tijdens de meet & read van Evaristo in de bibliotheek op de Neude.

Olimpia, derdejaars Economie las het boek al: "Ik vond het echt geweldig. De verhalen stonden een beetje ver weg van mijn eigen ervaringen, maar ik heb geleerd van die andere perspectieven", zegt ze. "Het hele project is echt interessant: Ik vind het geweldig dat ze het boek goedkoper hebben gemaakt zodat meer mensen het kunnen kopen en lezen en dat we de mogelijkheid hebben om de auteur te ontmoeten. Ik zou er zeker nog een keer aan meedoen."

Het team 2022