Eerste Utrechtse Science Slam smaakt naar meer

In 10 minuten je onderzoek uitleggen aan niet-vakgenoten? Menig wetenschapper zou het angstzweet uitbreken, maar zes Utrechtse promovendi en studenten durfden de uitdaging aan. Tijdens de eerste Utrechtse Science Slam kwamen zij met specialistenpraatjes for dummies.

Waarom kent Utrecht de Science Slam nog niet? Dat was de vraag die de Duitse masterstudent business Informatica Karl Werder dit jaar stelde aan mede-student Eric Ververs. Beide studenten vonden het jammer dat veel studenten zich opsluiten in hun eigen vakgebied en weinig meekrijgen van wat anderen binnen de universiteit doen. Eric: "Volgens Karl was de Science Slam een perfecte manier om aan elkaar te laten zien waar je mee bezig bent.

Bij onze oosterburen geniet het ‘wedstrijdje wetenschap presenteren’ al jaren grote populariteit. De eerste Science Slam vond in 2006 in Darmstadt plaats. Initiatiefnemer was destijds de psycholoog en poetry slammer Alex Dreppec. Hij bedacht dat de competitieve vorm van gedichten voordragen ook in de wetenschap kan worden toegepast.

Dreppec liet het publiek bepalen welke wetenschapper er het best in slaagde zijn of haar onderzoek in begrijpelijke taal en op een onderhoudend manier uit te leggen. Wie even googlet stuit bijvoorbeeld gegarandeerd op de succesvolle en hilarische presentatie van de studente geneeskunde Giulia Enders over de werking van het darmkanaal. Titel: ”wie geht kacken?", dus: hoe gaat schijten in zijn werk? Wat nog het meest opvalt aan de filmpjes zijn echter de overvolle zalen. 

Karl en Eric besloten de eerste Utrechtse Science Slam te organiseren. Met behulp van studievereniging A-Eskwadraat gingen ze op zoek naar masterstudenten en PhD-studenten die hun onderzoek in de Science Slam wilden presenteren. Alle Utrechtse promovendi en Utrechtse studieverenigingen werden benaderd. Het was immers niet de bedoeling dat het alleen een bètafeestje zou worden.

De respons hield niet over. Eric: “Ik denk dat iedereen eerst even wilde weten wat een Science Slam precies inhoudt.” Maar uiteindelijk werden de benodigde zes deelnemers gevonden. Drie uit de Informatica-hoek, een farmaceut, een bioloog en een econoom.

Ter voorbereiding op de Science Slam kreeg het zestal een workshop aangeboden door Arno Gregorian van de Utrechtse Debating Society. Gregorian vertelt dat het basisniveau van deelnemers dik in orde was, maar dat aan de aantrekkelijkheid van de presentaties nog wel wat geschaafd kon worden. “Bij een Science Slam verwachten mensen net iets meer dan een docent die college geeft aan de hand van een powerpoint. Je moet een beetje toneel durven spelen als je je publiek wilt bereiken. De TEDx-praatjes hebben wat dat betreft de standaard bepaalt.”

Vorige week dinsdag. DUB is erbij als de zes deelnemers dan eindelijk écht aan de bak mogen. Zo'n 40 toeschouwers hebben plaatsgenomen in de patio boven de kantine van het Minnaertgebouw. Zij wachten gespannen op de eerste Utrechtse Science Slam. 

Voorin de zaal zitten de zes deelnemers onder wie farmaciepromovendus Erik Oude Blenke. Hij ziet vooral op tegen de ‘slechts’ 10 minuten die hij mag praten. “Dat zou bij vakgenoten al lastig zijn, bij niet-ingewijden is dat helemaal een uitdaging.”

Erik wil zijn publiek laten zien hoe je ervoor zorgt dat medicijnen tegen kanker op de juiste plek in het lichaam terechtkomen en zo min mogelijk bijwerkingen veroorzaken. “Ik ben nog niet zo lang bezig met mijn promotietraject en moet nu vaak aan familie en vrienden uitleggen wat ik precies aan het onderzoeken ben. Deze Science Slam dwingt mij om erover na te denken hoe ik dat het beste kan doen. Dat was voor mij de belangrijkste reden om deel te nemen.”

De tips van workshopleider Gregorian heeft hij ter harte genomen. “Arno had het over processing power. Als je comfortabel genoeg voelt met je verhaal, kun je aan de zaken gaan denken die je presentatie net wat sterker maken. Iets met je mimiek of met je handen doen bijvoorbeeld, of met taal gaan spelen.”

Als de energieke presentator van de eerste Utrechtse Science Slam, universitair docent Slinger Jansen, het startschot heeft gegeven voor de Science Slam blijkt dat de deelnemers daadwerkelijk hun best doen om hun publiek te binden. Muziekfragmenten van de laatste hit van Daft Punk verduidelijken onderzoek naar de relatie tussen emotie en muziek. Plastische beelden van een poeptransplantatie laten zien dat goede bacteriën slechte kunnen verdrijven. Erik Oude Blenke begint met pijnlijke plaatjes van kankerpatiënten met haarverlies of huidproblemen.

Na elke presentatie velt het publiek een oordeel. In groepjes wordt overlegd over het cijfer dat een deelnemer verdient. Was het niet te saai? Niet te oppervlakkig? De bijdrage van Oude Blenke valt in de smaak. Hij scoort behoorlijk wat achten.

De winnaar van de hoofdprijs van 300 euro wordt echter masterstudent Informatica Davide Semenzin. In rap Amerikaans-Engels vertelt hij over het project Berkeley Prosopography Services, waarbij informatici onderzoekers uit de Geesteswetenschappers helpen om relaties binnen grote databestanden bloot te leggen.

Als voorbeeld noemt Davide een onderzoek naar 700 kleitabletten met onder meer gegevens van handelstransacties tussen burgers. Deze zijn gevonden bij de Zuid-Irakese stad Uruk. Met behulp van digitaliseringstechnieken worden verbanden tussen individuen en groeperingen in kaart gebracht en gevisualiseerd.

Zie hier een videoregistratie van de faculteit Bètawetenschappen van de Science Slam.

Als slotwoord roept Davide, die op dit moment afstudeert op een onderzoek dat hij eerder in Californië verrichte, zijn mede-bètastudenten op de samenwerking te zoeken met historici en andere Geesteswetenschappers. “It’s awesome”. Presentator Slinger Jansen kan het niet nalaten om droogkomisch toe te voegen. “And they got girls.”

De oproep van Davide past geheel bij de opzet van Karl Werder en Eric Ververs om met de Science Slam studenten vanuit verschillende disciplines met elkaar in contact te brengen. Eric toont zich na afloop redelijk tevreden, al had de publieke belangstelling wat hem betreft wel wat groter gemogen. “Maar dit was een pilot. Hopelijk krijgt deze slam een vervolg. Als mensen ervan geproefd hebben, vinden ze het meestal erg leuk.”

Kijk tot slot naar 'Wie geht kacken'  van de Duitse Science Slam-winnares Giulia Enders