Geneeskundestudent Anne over band milieu en gezondheid tijdens WHO-bijeenkomst

Na maandenlange voorbereidingen met de internationale organisatie van geneeskundestudenten - IFMSA-NL - en het Ministerie van Volksgezondheid, vertrek ik eind mei naar Genève om als youth delegate van de delegatie van het Koninkrijk der Nederlanden deel te nemen aan de 71ste World Health Assembly die van 21 tot en met 26 mei is. Tijdens deze jaarlijkse bijeenkomst van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) worden plannen gemaakt over de wereldwijde gezondheid en hoe het werk van de WHO wordt voortgezet. Deze week lopen zo’n drieduizend diplomaten, experts, lobbyisten van non gouvernementele organisaties (Ngo’s) en bedrijven rond in het Palais des Nations; ik vind het een eer één van hen te zijn! Als afgevaardigde van de jeugd is mijn missie de stem van de jonge generatie te laten horen bij besluiten over onze gezondheid die invloed hebben op onze en volgende generaties.

Maandag 21 mei: meteen aan de bak
De WHA wordt officieel geopend in een enorme zaal, met toespraken en muziek. Ik ben in volle paraatheid, want het voor mij belangrijkste agendapunt is tegen de verwachting in als eerste aan de beurt. Daarom zal ik vandaag al mijn statement maken op het onderwerp ‘gezondheid, milieu en klimaatverandering’. Eind van de middag is het zo ver en zit ik met hartkloppingen en een droge mond achter het bordje Pays-Bas, mijzelf moed in te spreken. Het is ongeduldig afwachten tot de voorzitter aankondigt dat Nederland aan de beurt is. Inmiddels komen er al vele statements van andere landen voorbij, wat me sterk doet twijfelen of ik nog wat toe te voegen ga hebben! Daar ga ik dan.

Ik had de toegevoegde waarde onderschat. Mijn statement was écht anders. Het was persoonlijk, gepassioneerd en zonder veel van de formaliteiten die er normaal gesproken bij horen. Het schudt mensen wakker en ik krijg er de rest van de week nog vele positieve reacties over. Helaas heb ik de tien statements daarna even helemaal gemist, ik moest even bijkomen. En foto’s naar mijn moeder sturen. Een hele ervaring dus, maar daar ben ik hier niet voor.

Ik wil de stem van een jonge generatie laten horen, die grote zorgen heeft over hoe wij het milieu vervuilen en belasten, en onze gezondheid daar hard mee raken. Ook vanwege de frustratie die ik heb als toekomstig arts. Over het gebrek aan echt bewustzijn over en actie op de grote gezondheidsimpact die milieuvervuiling en klimaatverandering hebben. Dit zou bij de basis moeten worden voorkomen en daarvoor is massale actie nodig op mondiaal en lokaal niveau, van veel mensen en van vele sectoren buiten de gezondheidssector.

Dinsdag 22 mei: wat te doen tegen leefstijlziekten
Vandaag ben ik bij een evenement over niet-overdraagbare aandoeningen (zogenaamde ‘Non-Communicable Diseases’ of NCDs). Met name hartziekten, kanker, longaandoeningen en suikerziekte veroorzaken wereldwijd een enorme ziektelast. Kort door de bocht worden NCDs ook wel eens leefstijlziekten genoemd, omdat ze zo nauw samenhangen met een ongezonde leefstijl van roken, veel vet, zout en suiker en weinig lichaamsbeweging. Het onderwerp van gesprek deze middag is welk beleid effectief  en gerechtvaardigd is om deze ongezonde leefstijl aan te pakken?

De minister van Gezondheid, Milieu en Natuur van Curaçao spreekt namens het Koninkrijk der Nederlanden tijdens deze bijeenkomst. Het eiland heeft enorm veel bewoners met suikerziekte. Zo vertelt de minister dat het eiland werkt aan een suikerbelasting en dat er beleid wordt aangenomen waardoor zout en suiker niet meer standaard op tafeltjes in de horeca staan. Hoewel de WHO al streeft naar meer onafhankelijk onderzoek naar interventies wat betreft obesitas, is dit nog onvoldoende en zou de WHO hier wat harder aan mogen trekken. Over interventies op het gebeid van roken bijvoorbeeld is er veel meer objectief bewijs.            

Woensdag 23 mei: Ebola in Congo en farmaceutische belangen in onze buurlanden
De ochtend begint met een update over de toestand in Congo. De gevallen van ebola waren natuurlijk al een aantal weken wereldnieuws, maar wanneer de ambassadeur van Congo voor mijn neus de meest recente informatie geeft, voelt het toch veel echter, menselijker, dichterbij. Na de felle kritiek op de WHO tijdens de ebola-epidemie enkele jaren geleden, is er veel gedaan om de reactie op een uitbraak te verbeteren. Ook is er deze keer een experimenteel vaccin beschikbaar. De man die ter plaatse het vaccinatieprogramma leidt, heeft zich als eerste laten inenten. Hiermee wil hij  zijn team en de bevolking  laten  zien dat hij vertrouwen heeft in de veiligheid en werkzaamheid van het middel. 

Inmiddels heb ik mijn draai een beetje gevonden en beginnen me dingen op te vallen. Ik had – misschien wat naïef – het beeld dat bij de WHA gezondheid wereldwijd leidend is. En dat is ook wel grotendeels zo, maar ik zie nu dat er allerlei belangen en politieke factoren meespelen in wat er wordt gedaan en besloten. Bijvoorbeeld, het Verenigd Koninkrijk en Duitsland – beide een aanzienlijke farmaceutische industrie huisvestend, kijken heel anders naar stukken over toegang tot medicijnen, dan landen waarbij dit niet speelt. Weer andere landen zijn vergeleken Nederland heel conservatief wanneer seksuele gezondheid aan de orde komt. Soms ontstaan er onderhandelingen over een specifiek woord in één zin. Inmiddels snap ik al wat beter waarom het zo ontzettend lastig is om tot overeenstemming en grote verandering te komen…

Donderdag 24 mei: Ik mag ongepland nogmaals spreken
Omdat medewerkers van de WHO zo enthousiast waren over mijn statement van maandag, hebben ze me gevraagd vandaag opnieuw over milieu en gezondheid te spreken; dit keer op de technical briefing voor lidstaten. Dus nu zit ik opeens recht tegenover de baas van de milieutak van de VN en de directeur van de WHO, met voor mij het Pays-Bas-bordje. Maar deze keer zonder hartkloppingen gelukkig!

Het milieu en klimaat zijn nauw verbonden met gezondheid, en jongeren zijn op alle niveaus nodig om de verandering te brengen die nodig is om dit aan te pakken. Dat is mijn kernboodschap vandaag. Het is wel duidelijk dat  er in deze zaal en bij dit team van de WHO en partners, enorme toewijding is om deze gezondheidsbedreigingen aan te pakken. Of zoals Dr. Maria Neira van de WHO het formuleert: “Let’s make our lungs great – sorry, clean – again.”

Vrijdag 25 mei: jongeren meer betrokken bij werk WHO
Na een grondige speurtocht van een aantal weken, is het vandaag dan toch echt gelukt om de vijf youth delegates die er dit jaar zijn bijeen te krijgen, met een team van de WHO. De WHO gaat de komende jaren meer doen om jongeren te betrekken bij hun werk en dit is daar een onderdeel van. Daarnaast wisselen we onderling ervaringen uit. Opvallend is de energie en toewijding, bij deze afgevaardigden en de WHO, om jongeren een stem te geven op dit niveau én om jongeren thuis te activeren om werk te maken van de lokale gezondheidsproblematiek. Wat ook bij meerdere landen naar voren komt, is de zoektocht naar zogenaamde meaningful youth participation. Meedoen is leuk, maar dit moet wel een waardevolle deelname zijn. Hiervoor moeten we allerlei barrières overwinnen en hier samen over nadenken is een helpende stap.

De laatste agendapunten worden afgehandeld en voor mij is het tijd voor de laatste foto’s en afscheid. Nu op naar huis om bij te komen, een hele hoop te verwerken en zodra dat gelukt is werken aan mijn volgende bijdrage: de gezondheid in mijn spreekkamer en in de wereld.

Meer weten? Klik hier.