Helft van studenten strest soms door studie

Een groot deel van de Nederlandse studenten ondervindt wel eens grote studiestress en slaapt soms slecht door studieperikelen. Dat blijkt uit een enquête die op 15 universiteiten en hogescholen is uitgevoerd onder bijna 5500 studenten. De afstudeerboete is bij bijna een vijfde van de bachelorstudenten van invloed op masterkeuze.

Veertig procent van de studenten zegt soms zo gebukt te gaan onder studiestress dat het privéleven daaronder lijdt. Opvallend daarbij is dat thuiswonenden (34 procent) minder last hebben van overmatige studiestress dan uitwonenden en dat meer vrouwen (46 procent) dan mannen (34 procent) de druk wel eens te hoog opvoeren. Voor alle groepen neemt de stress toe in de masterfase.

Een nog groter percentage van de studenten geeft aan dat studiestress soms leidt tot faalangst (45 procent), slecht slapen (51 procent) en piekeren (60 procent). Uitstelgedrag komt bij 37 procent van de studenten voor.

De enquête werd begin februari uitgevoerd op tien universiteiten en vijf hogescholen. Veertien redacties van hogeronderwijsbladen en -sites werkten mee. In totaal werden bijna 5500 studenten ondervraagd, 297 daarvan waren studenten van de Universiteit Utrecht.

Aanleiding voor het onderzoek is de toenemende studiedruk. De overheid verwacht van studenten immers dat zij steeds sneller studeren. Dat geldt zeker vanaf 1 september 2012: dan krijgen masterstudenten waarschijnlijk geen basisbeurs meer en wie meer dan een jaar vertraging oploopt, betaalt 3000 euro per jaar extra aan collegegeld (de zogeheten langstudeerboete).

Uit het onderzoek blijkt dat de langstudeermaatregel bij 18 procent van de Nederlandse bachelorstudenten van invloed is op de keuze voor een masteropleiding. Zes procent van alle bachelorstudenten kiest voor een gemakkelijkere opleiding of een opleiding die een grotere kans biedt op een goede baan. Acht procent ziet zelfs helemaal af van een master, een ander deel twijfelt nog.

In een reactie zegt staatssecretaris Halbe Zijlstra dat hij het als een voordeel ziet dat veertig procent van de studenten studiestress ervaart. “Een beetje stress is helemaal niet erg, daar krijg je straks als je werkt ook mee te maken. Het kan ook betekenen dat je op je tenen loopt en meer doet dan je aankan. Dan is het misschien verstandig een stapje terug te doen.”

Zijlstra vindt het ook niet erg dat de langstudeerboete een deel van de bachelorstudenten van een master weerhoudt: “De langstudeermaatregel beoogt een bewustere studiekeuze. Studenten kunnen altijd later nog besluiten of ze een masteropleiding willen gaan doen.”

Hoe gestresst zijn Utrechtse studenten?

Sylvian (22), Natuurwetenschap en Innovatiemanagement

“Natuurlijk moet ik soms bikkelen en kan ik dan geen biertje drinken, maar ik ervaar absoluut geen studiestress. Ook bij mijn medestudenten merk ik niet dat zij last hebben van stress door de studie. Mijn opleiding is goed georganiseerd; Ik heb genoeg te doen, maar voel geen gigantische druk. Het is mij een groot raadsel waarom sommige studenten stress hebben. Misschien omdat ze alleen maar achten willen halen?”

Tara (21), Sociale Geografie en Planologie

“Ik herken dat verhaal over stressen wel. Wanneer ik te laat ben begonnen met studeren, heb ik er ook last van. Bovendien moet ik dit jaar mijn studie afronden. Als ik het niet haal, moet ik de langstudeerboete gaan betalen. De druk wordt daardoor wel verhoogd, bijvoorbeeld nu ik aan mijn thesis werk. Maar het is niet zo dat ik altijd stress heb, hoor! En ik reageer het gelukkig ook niet af op mijn omgeving.”

Mark (21), Scheikunde en Benjamin (22) Scheikunde en Informatica.

Mark: “Ik heb totaal geen last van stress. Mijn geheim? Ik vind het niet het einde van de wereld als ik langer moet studeren. Mijn diploma halen kan tenslotte altijd nog. Als ik een langstudeerboete zou krijgen, is dat mijn probleem en niet die van de overheid. Terugbetalen kan na mijn studie, wanneer ik een baan heb. Mijn diploma weegt veel zwaarder.”

Benjamin: “Ik heb geen slapeloze nachten, maar omdat ik twee studies doe heb ik wel soms wel last van stress, een vervelend onderbuikgevoel. Ik vermoed dat ik op tijd klaar ben en de langstudeerboete niet hoef te betalen. Als ik dat wel zo zou zijn, zou ik niet weten hoe ik dat moest financieren.”