Het 21-diner: ‘A trip down memory lane’
"Het is iedere euro van m'n ouders waard geweest", zegt Marlinde (25), die Farmacie heeft gestudeerd aan Universiteit Utrecht. Zij is nog steeds aan het nagenieten van haar 21-diner, dat ze vier jaar geleden gaf. Marlinde nodigde voor haar verjaardag 26 gasten uit. Haar ouders gaven in totaal bijna 3000 euro uit aan het diner, haar jurk, de versiering, de alcohol en het feest. "Veel hè?", zegt Marlinde. Zo'n bedrag is volgens haar gebruikelijk; er hangt nu eenmaal een prijskaartje aan zo’n groot feest. "Maar het was het allemaal waard! Het voelt net alsof ik terugdenk aan m'n trouwdag ofzo."
Het diner staat in het teken van de 21ste verjaardag. Er zijn een aantal kenmerken die je volgens Marlinde eigenlijk altijd wel tegenkomt bij een 21-diner, maar niet bij andere verjaardagen. Het diner zelf bijvoorbeeld is erg uitgebreid, met een blokje kaas en een biertje ben je er niet. Ook het thema van het feest, de brug tussen vroeger en nu, en de cadeaus die de jarige krijgt, zijn allemaal nét even anders, grootser of uitgebreider dan bij de 20ste of 22ste verjaardag.
Het is alles wat jou heeft gemaakt tot wie je bent in één avond
Een belangrijk thema van een 21-diner is de verbinding tussen vroeger en nu. "Het doel van de avond is natuurlijk het vieren van je verjaardag, maar ook dat je je verschillende 'levens' met elkaar mengt", zegt Sanne (24), die inmiddels is afgestudeerd als technisch ingenieur en tot nu toe negen 21-diners heeft meegemaakt. Bij ieder diner kwam ook zij dezelfde kleine tradities tegen, zoals deze verbinding. Voor haar eigen 21-diner had ze meisjes uitgenodigd uit drie perioden uit haar leven: haar zussen voor haar kindertijd, vriendinnen uit de middelbare-schoolperiode, en de vriendinnen die ze gemaakt heeft tijdens haar studie en bij haar studentenvereniging. De vrienden komen meer over de jarige te weten en ontmoeten elkaar ook. Dit is volgens Sanne ook de reden dat het 21-diner vaak in het ouderlijk huis wordt gehouden, om te laten zien uit wat voor nest de jarige komt. "Het is gewoon alles wat jou heeft gemaakt tot wie je bent op één plek in één avond! Een stukje nostalgie", zegt Sanne.
De organisatie van zo'n 21-diner kan verschillen. Soms helpen de ouders actief mee, soms laten ze alleen hun creditcard achter en regelt de jarige het allemaal alleen. Vaak duurt de voorbereiding voor het feest maanden. De dresscode heeft meestal een thema, waarbij het bij studentenverenigingen vaak voorkomt dat mannen een pak uit de kast halen en de dames een jurk en mooie schoenen. "Alsof je naar een gala gaat", zegt Marlinde. "Zo vaak krijg je de kans niet om je helemaal uit te dossen met je vriendinnen."
Het feest wordt tot in de puntjes verzorgd: van het uitgebreide menu met meerdere gangen, tot de naambordjes en de tafelschikking. De meeste mensen geven zo'n groot feest maar één keer, zeggen Sanne, Marlinde en Dion, die samen bijna twintig 21-diners hebben meegemaakt. Daarom halen de jarigen alles uit de kast om er echt iets moois van te maken met kristallen champagneglazen, chocoladefonteinen, bloemstukken en soms zelfs ijssculpturen.
Het is niet ongewoon om bij een 21-diner meer dan vier gangen te serveren. Vaak koken de ouders van de jarige uitgebreid voor het gezelschap, maar soms wordt er een professionele cateraar in de arm genomen. Het is maar net wat je wilt uitstralen. "Het is nooit een goedkoop grapje, dat voel je bij elk 21-diner. De meeste huishoudens hebben niet zomaar even genoeg bordensets voor twintig tot dertig mensen liggen", zegt Dion (20), die sinds hij bij een Utrechtse studentenvereniging zit bij vier 21-diners is geweest.
Tijdens het diner en het feest zorgen de gasten zelf voor het entertainment. Er worden speeches gegeven, liedjes gezongen en (zelfgemaakte) cadeaus gegeven. Een klassiek cadeau dat je volgens Marlinde eigenlijk altijd wel tegenkomt tijdens een 21-diner is een fotoboek voor de jarige waar veel tijd in is gestoken. Ook volgens Sanne hoort zo'n cadeau er gewoon bij. De vrienden van de jarige zijn lang bezig geweest om oude en nieuwe foto's die goede herinneringen aan de jarige laten zien, te verzamelen en te bundelen. De foto's worden begeleid door persoonlijke brieven aan de jarige. Dit boek representeert als het ware de vriendschap.
Tussen de gangen door worden speeches gegeven en liedjes gezongen, waardoor het diner vaak uren duurt. Een veelvoorkomende vorm van diner-entertainment is het zelfgeschreven lied op een bestaande melodie. De middelbare schoolvriendinnen van Sanne schreven een lied over haar op de melodie van een kinderliedje. Vaak wordt de jarige tijdens zulke muzikale intermezzo’s finaal voor schut gezet. Alle blunders, sekspartners, drugsverhalen en dronken avonden passeren de revue. Zo kan de jarige er bijvoorbeeld achter komen dat zij en haar zusje vroeger met dezelfde jongens hebben gezoend. Raar, maar blijkbaar schept het wel een diepere band.
Het was beschamend en fantastisch
Het 21-diner is de ideale gelegenheid om allerlei herinneringen op te halen. "A trip down memory lane", noemt Sanne het. Extra spannend: de ouders, broers en zussen van de jarige zijn soms ook aanwezig en dat kan voor gênante momenten, maar vooral veel lachwekkende momenten zorgen. En niet alleen de vrienden van de jarige delen 'intieme' verhalen tijdens het diner. "We zijn natuurlijk allemaal volwassenen”, begint Dion, “maar het praatje van de moeder van een vriend van me vond ik wel heel intiem. Ze vertelde over de heftige bevalling gevolgd door opmerkingen over het seksleven van paps en mams. Ze hadden nnog steeds niks te klagen over hun seksleven."
Sanne heeft goede herinneringen aan het entertainment tijdens haar 21-diner. Haar vriendinnen van de middelbare school hadden een speech en een lied over haar geschreven. "Het was beschamend en fantastisch", zegt Sanne. Ze beschrijven misschien de momenten die je het liefst zou vergeten, zoals die ene rare jongen waar je ooit stomdronken mee hebt staan zoenen, maar je vrienden zouden je vrienden niet zijn als ze je niet op een liefdevolle manier belachelijk willen maken. Het is moeilijk te beschrijven, maar alleen de mensen die het dichtst bij je staan kunnen zo over je praten, meent Sanne. Gênante momenten maken dus vaak wel de beste herinneringen, denkt ze, omdat je ze met je beste vrienden hebt beleefd en er nu om kunt lachen.
Wanneer het diner voorbij is en iedereen vol zit van de meerdere gangen, volgt er een feestje. Dit kan ook in het ouderlijk huis, maar vaak verplaatst het gezelschap zich naar de lokale kroeg. "We gingen met z'n allen naar de kroegjes waar ik vroeger toen ik 16 was graag kwam met vriendinnen", zegt Sanne. "We hebben er als vanouds een onvergetelijke avond van gemaakt."
Dion geeft zijn 21-diner over een paar maanden. "Waarschijnlijk is dat het moment dat vrijwel iedereen een beetje vrij is van tentamens en dergelijke." Samen met zijn moeder is Dion al met de voorbereidingen bezig. Dion denkt dat veel jongens een 21-diner geven door de anekdotes uit de omgeving: "Je hoort alleen maar chille verhalen erover en dat dan ook nog eens je maatjes voor je speechen, dat is gewoon prachtig. Dat wil iedereen toch?"
Het 21-diner hoort volgens veel studenten gewoon bij het leven. Het is niet helemaal duidelijk waarom 21 juist de leeftijd is waarop je zo'n feest geeft, maar niemand heeft ooit gehoord van een 18- of 22-diner. Op je 18e ben je officieel zelfstandig. Op je 21e verjaardag vervalt volgens de Nederlandse wet de onderhoudsplicht van je ouders, dus dan ben je ook financieel zelfstandig. Je ouders zijn dan niet meer verplicht je te ondersteunen bij het betalen van bijvoorbeeld je studiekosten. Echter, je leeftijd is volgens Sanne en Marlinde geen reden om geen feest te geven. "Al ben je volwassen en heb je een baan en kinderen, fuck it, dan geef je toch een 35-diner? Gewoon doen joh, het is hartstikke leuk", zegt Marlinde, die nog nooit een slecht diner heeft meegemaakt. "Ik zou ieder jaar wel zo m'n verjaardag willen vieren, we hebben het er nog steeds over!"
Het bereiken van de 21-jarige leeftijd is in meerdere landen ter wereld een belangrijke dag. In Amerika, omdat de jongeren vanaf dat moment legaal alcohol mogen drinken, maar ook bijvoorbeeld in Australië, Zuid-Afrika, of het Verenigd Koninkrijk. De oorsprong van de feesten is niet duidelijk. Echter, bij de Britten zijn er speculaties over de reden van viering. De oorsprong rijkt hier terug naar de Middeleeuwen, waar de mannen tot ridder werden geslagen op hun 21ste verjaardag. Het 21-dinerspektakel dat vandaag gevierd wordt, zou hier van afgeleid kunnen zijn.