Hoe de UU studenten en medewerkers kan helpen ondernemer te zijn

Meer studenten van de Universiteit Utrecht moeten in aanraking komen met ondernemersvaardigheden en ondernemerschapsonderwijs. Afgelopen voorjaar besloot het College van Bestuur om maatregelen te nemen in haar strategisch plan tot 2020: op faculteiten is iemand verantwoordelijk voor ondernemerschapsonderwijs, voor alle faculteiten komt er een op maat gemaakt cursusaanbod en er wordt een ondernemersfonds opgericht.

De eerste resultaten zijn al zichtbaar; onder incubator UtrechtInc is UtrechtInc Students opgericht, een groep studenten die ondernemerschap bij studenten onder de aandacht brengt met events en workshops. 

Farmaciestudent Milad Tannazi (25) is één van degenen die de kar trekken. Hij snapt dat de naam verwarrend kan werken, omdat ook StudentsInc al bestaat. “Maar dat is óók een plek waar je kantoorruimte kunt huren”, zegt Milad. “Die optie bieden wij niet. Wij willen ondernemerschap bekendheid geven, want er zijn zo veel kansen: minors, cursussen en start-up-financiering door bijvoorbeeld Utrecht Holdings.”

Milad ziet zijn nieuwe project ook als een start-up en begint met het opzetten van events, zoals het aankomende Startup24. Dat event wordt vrijdag 10 november geopend door Prins Constantijn en de nieuwe minister van OC&W Ingrid van Engelshoven. Verder vooruitkijkend denkt Milad aan een samenwerking met StudentsInc, dat goed ingebed is binnen de Hogeschool Utrecht. Hij ziet het voor zich: “Eén plek in De Uithof, waar je voor alle info over studentondernemerschap terecht kunt én je met je start-up kunt werken.”

Ondernemende studenten willen meer flexibiliteit in de studie

Wie: Jermain van der Graaf (24), heeft net zijn bachelordiploma Economie & Bedrijfseconomie op zak en Juan Flores (26), laatstejaars Communicatie- & Informatiewetenschappen  

Bedrijf: Rebottled maakt drinkglazen van afgedankte wijnflessen voordat deze in de glasbak belanden. In de productie werken mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt.

Start: ingeschreven bij de KvK op Koningsdag 2017.

Werkplek: Broedplaats StudentsInc in een gebouw van de Hogeschool Utrecht aan de Daltonlaan.

Dat studentondernemerschap nog een ondergeschoven kindje is op de Universiteit Utrecht, merkte Juan Flores toen hij met Rebottled meedeed aan het Social Impact Lab 2017 van PwC Nederland, een wedstrijd voor sociale start-ups. Op de dag van de pitch bleek Juan een werkcollege te hebben. “Ik heb de docent verteld dat ik niet kon komen en hem eerlijk verteld wat de reden daarvoor was. Ik kreeg te horen dat de wedstrijd geen geldige reden voor verzuim was.”

De student Bedrijfseconomie bekroop het gevoel dat ondernemerschap niet belangrijk wordt gevonden. “Topsporters kunnen toch ook vrijstelling krijgen, waarom wij dan niet?” Een al jarenoude klacht die ook ooit is genoemd door bijvoorbeeld student Algemene Sociale Wetenschappen Lodewijk Fluttert die als DJ Bakermat aan de weg timmerde en student Liberal Arts & Sciences Jip Samhoud die voor zijn mediabedrijf colleges moest missen.

Juan koos er uiteindelijk voor om toch naar de pitch te gaan en niet naar college. Hij won de finale maar mag door het verzuim nu geen hertentamen doen voor het vak dat hij volgde. De volgende dag zat hij weer anoniem in een hoorcollege. “Ik had het flink gevierd met familie en vrienden, maar in de collegebanken leek alsof er niets was gebeurd. Een korte felicitatie van een docent, verder niets. Voor mij hoort ondernemerschap bij mijn persoonlijke ontwikkeling in deze leeftijdsfase, net als mijn universitaire studie. Maar nu leken het echt twee gescheiden werelden.” Volgens hem kunnen studie en ondernemerschap beter gelinkt worden.

Jermain had een zelfde soort gevoel toen hij zijn scriptie moest maken. Hij was al met Rebottled begonnen toen hij een voorstel indiende om binnen zijn bedrijf onderzoek te doen. “Dat kon niet, omdat het te praktisch en niet wetenschappelijk genoeg was. Toen moest ik een ander onderwerp bedenken.” Juan wilde stage lopen binnen zijn bedrijf, maar ook dat mocht niet. “Omdat ik dan geen begeleider had.”

Begrijp de heren goed, het is niet allemaal kommer en kwel. Door zijn werk bij studentenorganisatie Enactus, platform voor sociaal en duurzaam ondernemerschap, kwam Jermain op het idee voor Rebottled en leerde hij ondernemen. “Het is mooi om te zien dat de UU zich juist richt op sociaal ondernemerschap”, zegt Juan. Maar meer ruimte voor ondernemerschap in algemene zin, zou geen overbodige luxe zijn. “Door ondernemen leer je zo ongelooflijk veel. Zo ben ik erachter gekomen dat er eigenlijk geen rechtsvorm is voor sociale ondernemingen. Voordeel is ook dat je structuur krijgt in je dagen, minder op stap gaat en zo ook meer discipline voor je studie kunt opbrengen.” 

Juan zou niet weten wie er verder binnen zijn studie ook onderneemt. Een soort ondernemersmakelaar, die studenten kan koppelen aan anderen en aan deskundigen binnen de uni, vindt hij dan ook een goed idee. Jermain: “Door eigen research zijn we in contact gekomen met Peter en Otto van de glasinstrumentmakerij van de Bètafaculteit. Zij hebben ons nuttig advies gegeven over veiligheid op onze productielocatie.”

Meer netwerken, links, vrijstellingen, een ‘topsportersregeling’ voor jonge ondernemers zoals de Hogeschool Windesheim haar studenten biedt… Allemaal verbeterpunten ten behoeve van een goed ondernemersklimaat. “Een minor over ondernemerschap binnen je eigen bedrijf, zou ook een meerwaarde zijn. En meer wedstrijden”, tipt Jermain. Rebottled doet komende maand mee aan de Maatschappelijke Impactprijs van de faculteit Rebo. ’t Is een wedstrijd zonder pitch, dus Juan kan gerust zijn; dit keer is ‘spijbelen’ niet nodig.

‘Ondernemen is niet gemakkelijk voor docenten’

Wie: Roland Geraerts (39), universitair docent Virtual Worlds bij Informatica.

Bedrijf: uCrowds.

Start: Nog in oprichting, idee ontstond in 2010.

Werkplek: UtrechtInc, de incubator van de Universiteit Utrecht.  

“Het is niet zo dat je op een zekere datum ineens ondernemer bent, ondernemerschap moet groeien”, merkte Roland Geraerts. Tijdens een groot gameresearchproject om onderzoekers aan bedrijven te koppelen, bleek dat een interesse en expertise van Geraerts commerciële potentie heeft.

Roland deed al jaren onderzoek naar het simuleren van het gedrag van mensenmassa’s in grote omgevingen. Toen het bedrijfsleven daar positief op reageerde, besloot hij daar onder de naam uCrowds software voor te ontwikkelen. Een eerste project omvatte de start van de Tour de France in 2015.

Met de software van Roland en zijn team kon de organisatie zien hoe de meer dan 300.000 toeschouwers zich zouden kunnen gedragen. Geraerts: “Met die nieuwe kennis zijn extra bruggen en dranghekken geplaatst.” De software is uniek, omdat het twee modellen koppelt: in het ene gedraagt een persoon zich als een individu, in het andere als onderdeel van een mensenstroom. Verder produceert de software realistisch gedrag van groepjes mensen die samen op pad zijn en bij elkaar willen blijven.

Geraerts wil meer: hij wil het mogelijk maken om op basis van een actuele situatie van een mensenmassa voorspellingen in de nabije toekomst te doen. In dat geval kun je snel zien of het ergens te druk wordt, zodat een autoriteit op tijd aanpassingen kan doen. De universitaire docent kwam er al snel achter dat ondernemen een vak is. “Hoe pitch je een idee? Hoe zit het met aandelen? Wat is de wetgeving rondom bedrijven?” Daarom sloot hij zich aan bij Science Venture, een start-up-programma van UtrechtInc voor ondernemende wetenschappers.

Maar met het vergroten van zijn kennis waren niet alle obstakels weg: het ontbrak de docent-onderzoeker aan tijd en geld om de software ‘markt-klaar’ te maken. En hij had met subsidies geld gekregen voor de ontwikkeling, maar niet de noodzakelijke tijdsinvestering. Hij liep naar eigen zeggen vast in de spanning tussen overheidsdoelstelling en uitgaven van een universiteit als de UU. “De overheid wil wetenschappelijke kennis meer toegankelijk maken en wil meer ondernemerschap binnen het wetenschappelijk onderwijs, maar dat zie je niet terug in ons universitair verdeelmodel. Het geld gaat vooral naar onderwijs en fundamenteel onderzoek, niet naar valorisatieactiviteiten.” Een onderwerp dat meer onderzoekers bezighoudt binnen deze universiteit. Doordat Roland veel druk en stress ervoer, lag uCrowds even stil. De docent wilde nadenken over de obstakels en de toekomst.

Inmiddels is het bedrijf weer in volle gang. Met een take-off-grant van 40.000 euro heeft Roland tijd vrijgekocht om een half jaar lang drie dagen per week marktonderzoek te doen. Ook is zijn team uitgebreid met de gewenste “commerciële mannetjes”. Hij gelooft in zijn bedrijf en heeft er zin in, maar heeft wel een duidelijke boodschap voor de Universiteit Utrecht: “Investeer meer in valorisatie en spin-offs, want start-ups binnen de universiteit creëren nieuwe banden met het bedrijfsleven. Banden die weer kunnen leiden tot kennisuitwisseling en financiering van nieuw onderzoek.”