Hoe haal je je tentamen in één keer?

Tip 1: Vergeet je laptop

Het lijkt een uitkomst: je laptop mee naar college. Dan kun je lekker snel meetikken met wat de docent vertelt. Maar wist je dat je de stof sneller begrijpt als je het ouderwetse notitieblok gebruikt? Juist omdat schrijven met de hand langer duurt, word je genoodzaakt meteen de essentie uit het verhaal van de docent te halen. “Direct samenvatten van wat je hoort, zorgt ervoor dat je de stof op een actieve manier verwerkt en deze beter kan onthouden”, zegt universitair docent Casper Hulshof.

Reden voor studenten om wat vaker de laptop thuis te laten? Masterstudente Earth System Governance Suzanne (23) moet er niet aan denken: “Ik schrijf niet zo snel, en kan heel slecht multitasken. Als ik ga schrijven, mis ik gegarandeerd de volgende vijf minuten van het verhaal.” Voor eerstejaarsstudent Ivar (18) is het notitieblok vooral een praktische keuze: “Ik schrijf altijd met pen en papier, want die heb ik makkelijker bij de hand.”

Tip 2: Trakteer jezelf
 

De meeste studenten zijn er hartstikke goed in: uitstellen totdat het ‘echt moet’. Maar die groeiende to-do list de week voor het tentamen wegwerken, blijkt helemaal niet zo effectief. “Stampen kan een laatste redmiddel zijn als je vlak voor tentamen nog wat feitjes wilt onthouden, maar als je iets voor de langere termijn wilt leren, kan je beter elke dag een beetje doen; spaced learning”, zegt Hulshof.

“The spacing effect is one of the oldest and best documented phenomena in the history of learning and memory research.” (Bahrick, Hall, 2005)

Klinkt logisch! Maar hoe zorg je nou dat je op tijd begint? “Gebruik je momenten”, stelt Hulshof, “je kan namelijk overal leren. Pak in de trein dus niet meteen je telefoon, maar duik eens in dat boek dat je toch een keer moet lezen. Ook helpt het om jezelf te belonen als je op tijd wat gedaan hebt.”

Na een rondvraag bij studenten blijkt dat zij vooral iets anders nodig hebben: druk van buitenaf: “Ik stop pas met uitstellen als ik stress ervaar”, vertelt economiestudent Navid (21), “als ik weet dat ik nog tijd heb, begin ik nog niet met studeren.” Ook student Liberal Arts and Science Tim (19) kan zich hierin vinden: “Ik kan alleen leren als ik druk voel.”

Tip 3: Duik de kroeg in
 

“In mijn studententijd gingen we na college meteen de kroeg in, daar bestelden we een biertje en bespraken we wat we in college hadden gehoord”, zegt Hulshof enthousiast. En dat biertje schijnt niet eens zo’n gek idee te zijn!  Als je de stof langer wilt onthouden, moet je er namelijk ‘iets’ mee doen, dit wordt ook wel elaboreren genoemd. “Door met anderen over de stof te praten leer je er zelf wat van te vinden en er vragen over te stellen. Door actief met de stof om te gaan, begrijp je deze sneller en blijft het beter plakken”, verklaart Hulshof.

Het helpt ook om vrienden te hebben die dezelfde studie volgen”, vertelt Suzanne enthousiast, “als we voor de gezelligheid gaan eten, praten we toch vaak even over wat we die dag gehoord hebt.” Andere studenten zijn minder te spreken over dat ‘samen leren’: “Ik praat liever alleen over de stof als ik iets niet begrijp of er onzeker over ben. In andere gevallen vind ik het vooral verwarrend om samen de stof te bespreken”, vertelt Navid.

Tip 4: Doe vaker je ogen dicht
 

Wist je dat een derde van de studenten zich niet uitgeslapen voelt tijdens het studeren? Helaas is dat slaperige gevoel niet echt bevorderlijk voor het leren. Er is aangetoond dat weinig slaap negatief samenhangt met het functioneren van je werkgeheugen en deze speelt een belangrijke rol bij het onthouden en verwerken van informatie. “Als ik een belangrijke deadline heb, ga ik niet de nacht ervoor stappen”, zegt student Tim.

Maar hoe zet je na een brakke nacht je werkgeheugen weer op scherp? Volgens Hulshof is het belangrijk dat je in beweging komt: “Pak bijvoorbeeld de fiets in plaats van de bus naar college. Door veel te bewegen worden de verbindingen tussen je hersenen gestimuleerd en werken je geheugen en concentratie beter.”

Tip 5: Eén ding tegelijk
 

Leuk hè! Even Facebook checken tijdens college. Maar wist je dat er meerdere malen een negatief verband is aangetoond tussen multitasken en het tentamencijfer? Deze ‘slechte’ invloed wordt verklaart door je werkgeheugen die maar een bepaald aantal prikkels tegelijk kan verwerken, ook wel de cognitieve bottleneck genoemd “Multitasking kan alleen als één van beide handelingen volledig geautomatiseerd is”, vertelt Hulshof. “Zodra twee of meer cognitieve taken op hetzelfde vermogen een beroep doen, wordt het voor mensen moeilijker de juiste informatie te filteren.”  

Ondanks de beperkingen, mulitasken studenten maar al te graag en dan het liefst met telefoon of laptop: “Ik pak vooral mijn mobiel erbij als het college niet interessant is”, zegt masterstudente Sustainable Development Heloïse (23). “Meestal vang ik ondertussen wel wat woorden op. Als ik dan een woord hoor dat ik nog niet ken, let ik snel weer op.”

Tip 6: Studeer tactisch
 

Tijd is kostbaar en als je vreest in tijdnood te komen, moet je tactisch studeren. Hoe doe je dat? Bedenk vooraf: Wat weet ik al? Waar kan ik mijn (kostbare) tijd het beste aan besteden? Dat kan je betrekken op de colleges, maar ook op artikelen of onderwerpen die je moet bestuderen. “Begin bijvoorbeeld níet met de stof die je al kent, maar start juist met de artikelen waar je nog niks over weet”, zegt Hulshof.

Dat tactisch studeren zal je dankzij het Utrechtse onderwijssysteem vooral buiten de college-uren om moeten doen. Colleges laten schieten voor (zinvollere?) zelfstudie, zoals Hulshof in zijn studententijd weleens deed, is niet altijd mogelijk door het Utrechtse onderwijssysteem, zegt student Tim: ”Als een docent letterlijk de PowerPoint voorleest, weet ik niet meer dan dat ik ze zelf had gelezen. Toch moet ik naar college om te voldoen aan de aanwezigheidsplicht.”

Tips van Superstudent Olav Schewe

Leer sneller, slimmer en beter studeren volgens de methode van de Scandinavische Olav Schewe. Als middelmatige student ontwikkelde hij een eigen studiemethode waardoor zijn cijfers omhoog gingen en hij zijn studie kon vervolgen aan Oxford en Berkeley.

Hij beschrijft zijn methode in het net in het Nederlands vertaalde boek Superstudent. Het boek bestaat uit drie delen getiteld: Leer Effectief, Presteer Optimaal en Denk Juist. In het eerste deel geeft hij studeertips, in deel twee deelt hij zijn ideeën over het maken van tentamens en in deel drie gaat het over de instelling van een student ten opzichte van zijn studie.

Schewe behandelt verschillende lees- en geheugentechnieken. Hij doet uit de doeken hoe hij aantekeningen maakt, hoe hij zich voorbereid op een tentamen en welke kleding hij draagt tijdens zo’n examen. En - niet onbelangrijk - hoe je je zenuwen de baas kunt zijn.

Nieuwsgierig geworden? DUB mag vijf boeken weggeven. Ben je een winnaar? Vertel ons of zijn tips ook van jou een superstudent hebben gemaakt.