Leiden Ranking focust op citatiescores

Al doet Nederland het niet slecht, volgens de Leiden Ranking is en blijft de Verenigde Staten de wereldwijde supermacht in de wetenschap. Het Amerikaanse MIT is opnieuw de universiteit met de meeste citaties per wetenschappelijke publicatie. Utrecht is op plek 64 de tweede Nederlandse universiteit.

In tegenstelling tot andere wereldranglijsten kijkt het Leidse onderzoeksinstituut CWTS in zijn ranking alleen naar citatiescores: het aantal verwijzingen in de wetenschappelijke publicaties van anderen. De gedachte daarachter is eenvoudig: als een wetenschappelijke publicatie belangrijk is, zal iedereen ernaar verwijzen. Als het artikel weinig waard is, zakt het al snel weg in de vergetelheid.

De meeste wetenschappers citeren Amerikaanse collega’s, blijkt uit de ranglijst. “Het gaat daarbij vooral om technische en medische vakgebieden”, zegt directeur Paul Wouters van het CWTS. “We analyseren het wereldwijde web of science, de database met internationale wetenschappelijke tijdschriften. Hoe goed de geesteswetenschappen of rechtsgeleerdheid ook zijn, een universiteit profiteert daar nauwelijks van in deze ranking.”

In de Leidse ranking is Leiden zelf de beste Nederlandse universiteit. Is dat niet ‘wij van wc-eend adviseren wc-eend’?
“Zeker niet. Het is volgens mij de eerste keer dat Leiden bovenaan staat. Vorig jaar was het Twente. We zijn volstrekt onafhankelijk, soms tot irritatie van het college van bestuur. Je moet trouwens niet te veel waarde hechten aan de precieze volgorde in de ranking van Nederlandse universiteiten, want de verschillen zijn heel klein. Het hangt er sterk van af welke indicator je kiest.”

Hoe zou je dan ook kunnen kijken?
“De Universiteit Utrecht publiceert de meeste wetenschappelijke artikelen. Ook worden de artikelen van Utrecht gemiddeld het meest geciteerd, maar dat komt vooral door één extreem veel geciteerd artikel. Wij kijken liever hoeveel artikelen van de universiteiten bij de 10 procent meest geciteerde artikelen horen. Dat corrigeren we voor de vakgebieden. We vegen citaties binnen de wiskunde en medische wetenschappen niet op een hoop, want in het ene vakgebied citeren ze meer dan in het andere.”

Tilburg komt niet in de lijst voor.
“Dat is een beetje oneerlijk, maar we tellen pas vanaf een bepaald aantal publicaties. Tilburg is te klein. We overwegen wel om daar verandering in te brengen.”

De uitkomst van uw ranglijst lijkt veel op die van de Times Higher ranking en de Shanghai ranking. Doen die het dan ook goed?
Wouters lacht: “Ze hebben hun waarde. Wij kijken alleen naar de invloed via publicaties, terwijl zij alle dimensies van universiteiten willen vangen. Dat is niet eenvoudig. De Shanghai ranking telt sommige wetenschappelijke prijzen wel, andere niet. Reputatie speelt ook een grote rol. Wij zien nieuwkomers in de wetenschappelijke wereld sneller opkomen, omdat we niet naar reputatie kijken.”

Welke nieuwkomers bijvoorbeeld?
“Iran doet het in de ranking beter dan voorheen. Maar dat komt ook doordat we Iraanse universiteiten beter herkennen. In het web of science zijn namen van instituten niet gestandaardiseerd, dus soms verwezen de wetenschappers naar het ziekenhuis dat bij hun universiteit hoort en wisten wij niet dat die twee instellingen bij elkaar hoorden.”

Hans Clevers van wetenschapsgenootschap KNAW waarschuwt in de Volkskrant voor ‘Saoedische toestanden’ in de rankings: hij kreeg veel geld aangeboden om zijn naam aan de King Abdulaziz University te verbinden. Dan zou de universiteit in de rankings stijgen.
“Dat kan. Als wetenschappers in naam van die universiteiten publiceren, dan heeft dat invloed op alle rankings. Daar kunnen wij verder weinig aan doen. Wij kunnen niet vanachter ons bureau beoordelen of iemand werkelijk bij een bepaalde universiteit hoort of niet.”

Nederlandse instellingen in Leiden Ranking:
58        Universiteit Leiden
64        Universiteit Utrecht
78        Wageningen Universiteit
83        Vrije Universiteit
94        TU Eindhoven
96        Erasmus Universiteit
103      Universiteit van Amsterdam
111      Universiteit Twente
114      Radboud Universiteit Nijmegen
123      Universiteit Maastricht
139      Rijksuniversiteit Groningen
164      TU Delft