Masterstudent zamelt al fietsend geld in voor onderzoek naar erfelijke ziekte

“Het was een split second decision”, zegt Jasper van Schelt over de beslissing om aan zijn crowdfundingactie te beginnen. “Wenen is eigenlijk veel te ver om te fietsen: 1300 kilometer. Maar toen ik eenmaal die beslissing had genomen, moest ik doorzetten.” Doorzetten is de student Stem Cells & Developmental Biology niet vreemd. Wie Jasper googelt, komt al snel terecht bij een filmpje waarin hij een beeldschoon ingetogen klassiek pianostuk speelt. Een vaardigheid die hij zichzelf via YouTube heeft geleerd. “Het kostte veel tijd, maar het was verbazingwekkend makkelijk hoe goed je jezelf iets kan leren.” 

Voor Jasper aan zijn master begon, deed hij een bachelor Biologie. “Van kinds af aan was ik al geïnteresseerd in de dingen die je met het blote oog niet kan zien.” De master die hij nu doet, had hij al vanaf het eerste jaar van zijn bachelor op het oog. “Ik ben meer een bioloog dan een biomedicus. Ik ben dus vooral geïnteresseerd in de biologische processen, niet zozeer in de menselijke kant van het verhaal. Maar nu ik meer met het brein bezig ben, ga ik het langzamerhand ook belangrijker vinden dat kennis toepasbaar is.” 

Stamcellen in een bakje doen
Wat gaat hij straks in Wenen doen in het Institute for Molecular Biotechnology, een laboratorium dat behoort tot de internationale voorhoede van het stamcelonderzoek? Weefsels in elkaar proberen te zetten, zegt hij. Stamcellen in een bakje doen, bepaalde moleculen toevoegen en vervolgens getuige zijn van hoe ze zich op mysterieuze wijze herorganiseren. Op die manier wil hij zicht krijgen op hoe levende organismen zich vormen, zoals ze dat ook in het menselijk lichaam doen. “Het is iets wat zichzelf ontwikkelt. Een zelforganisatie”, legt Jasper uit, snel en bevlogen en op verzoek in jip-en-janneketaal. Het meest frappant aan dat systeem vindt hij dat via zelforganisatie een menselijk brein kan ontstaan. “Dat is zo’n complex orgaan. Het bestaat niet alleen uit miljarden neuronen, maar ze zijn ook nog eens zo met elkaar verweven dat ze gedachten vormen. Dat is toch heel raar om te beseffen.”

Tijdens zijn stage gaat hij onder meer onderzoek doen naar de erfelijke aandoening Tubureuze die voorkomt bij één op de zesduizend mensen. Deze aandoening zorgt voor de vorming van goedaardige tumoren die afwijkingen als epilepsie en autisme kunnen veroorzaken. “De aandoening ontstaat door een enkele mutatie in één van twee specifieke genen. Bekend is welke twee genen dit zijn. Hierdoor kan je het goed onderzoeken. Bij een complexere ziekte waar duizenden invloeden meespelen is het moeilijker om het te kunnen begrijpen.”

Een eigen laboratorium
Jasper droomt ervan om zijn onderzoek naar Tubureuze Schlerose voort te zetten na zijn periode in Wenen. Straks wil hij in Nederland promotieonderzoek gaan doen om op deze manier ‘de wetenschapsladder te beklimmen’. Uiteindelijk zou hij zijn eigen laboratorium beginnen, en als hij dit zat is, gaan lesgeven op de universiteit. Wat al deze ambitie en volhardendheid in hem aanwakkert, is moeilijk te zeggen. Is het idealisme? Een eenvoudige diepe liefde voor de wetenschap? Of ordinaire bewijsdrang? Dat laatste is het in ieder geval niet, zegt hij. “Ik vind het vooral belangrijk om te weten dat ik mijn best heb gedaan. Dat ik het echt heb geprobeerd.”

Lachend vervolgt hij: ‘Ik kan mezelf soms wel verliezen in dingen waar ik mijn zinnen op heb gezet. Als ik een paper aan het schrijven ben, houdt het me zo bezig, dat ik zelfs als ik aan het relaxen ben mijn telefoon erbij pak om artikelen over mijn paperonderwerp te lezen. Laatst zei mijn beste vriend dat hij blij is dat ik nu een vriendin heb, en dus niet de hele tijd papers zit te lezen.’

Deze vriendin heeft hem een iets andere kijk op het leven gegeven, zegt hij. “Ik keek voorheen heel rationeel naar menselijk gedrag. Vanuit een biologisch perspectief – zoals je apen observeert. Dan zie je iets en denk je al gauw: het is wel een beetje dom om je zo te gedragen. In een relatie ga je merken dat niet alles zo rationeel is. Mijn vriendin helpt me mijn gedachten bij te stellen.”

Wil je Jasper sponsoren? Bij aankomst in wenen maakt hij het geld meteen over naar het goede doel de stichting Tubureuze Schlerose. Wil je weten waar hij is? Kijk op polarsteps waar je Jaspers locatie, en foto’s van zijn tocht kan zien