Meer focus dankzij digitale detox en UU-workshop
De smartphone op ‘telefoonstand’ en de UU-workshop ‘Houd je hoofd erbij’ zorgen ervoor dat verslaggeefster Kitty zich beter kan concentreren op haar studie en meer rust krijgt in haar hoofd. Aanradertje dus? En is het vol te houden?
Dankzij mijn smartphone ben ik altijd en overal online. Het is zo makkelijk en veel te snel gebeurd: op automatische piloot open ik wéér mijn Facebook wanneer ik nog geen twee minuten op de bus sta te wachten. Ik word omgeven door jong en oud, allemaal met het hoofd strak naar beneden gericht. ‘Even’ je telefoon checken, is een automatische handeling geworden; net zo vanzelfsprekend als het inchecken van je OV-kaart en het begroeten van de buschauffeur.
Studenten Yara (21), Esmee V (21) en Esmee WK (20) leerden tijdens het vak Cultuur, Communicatie & Nieuwe Media dat het, dankzij onze technologische cultuur, bijna onmogelijk is geworden om zonder smartphone te leven. Dat zette hen aan het denken: is dat écht zo? De studenten besloten deze uitspraak te testen, en organiseerden een digitale detoxweek. Yara: “We wilden bewustwording creëren, en kijken of het tegenwoordig nog mogelijk is om afstand te doen van je telefoon.”
No-More-Phone-Phobia
Via Facebook werd de omgeving opgetrommeld om mee te doen. Ook zelf volgden ze een Digi-dieet, en ook ik deed mee: een week lang minderen op onze smartphone en geen social media. Hoe streng je hierin wilde zijn, mocht je zelf bepalen. Yara, Esmee V en Esmee WK besloten all the way te gaan: “We spraken af om een week lang geen social media te gebruiken en alleen te bellen als dat nodig was.” Ikzelf besloot iets minder radicaal het roer om te gooien en het internet op mijn telefoon uit te zetten.
Dat moet te doen zijn toch? Stiekem leek het mij heerlijk! Niet ‘gestoord’ worden door onzinnige - maar toch o zo leuke - kattenfilmpjes, en niet per direct je mail ‘moeten’ beantwoorden. Voor veel mensen schijnt zo’n week een heuse nachtmerrie te zijn; uit Brits onderzoek blijkt dat 66 procent van de Britten leidt aan nomophobia (No-More-Phone-Phobia), de angst om niet continu bereikbaar te zijn via je mobiel.
Om maar meteen met de resultaten in huis te vallen: ik vond het heerlijk! Bij thuiskomst hoefde ik niet als eerste mijn telefoon te checken, in de trein ging ik opeens tijdschriften lezen en op de universiteit vond ik eindelijk de concentratie om naar mijn docenten te luisteren (goh!). Op de fiets ging er ook een wereld voor me open: ik had tijd om de omgeving te bestuderen en eens lekker alleen met mijn eigen gedachten te zijn.
Ook studenten Yara, Esmee V en Esmee WK ervoeren de voordelen van de digitale stilte. Esmee V: “Voorheen zat ik ‘s ochtends eerst een uur op Facebook, daar kreeg ik echt een wattig hoofd van. Het is veel fijner om meteen uit bed te stappen en de dag te beginnen.” Ook de sociale druk om op elke piep te reageren, viel weg. Esmee WK: “Je hebt niet meer constant het gevoel dat je iets ‘moet’ doen.”
De concentratie van een goudvis
Dat gevoel lijkt onderbouwd te worden door een onderzoek van Microsoft naar ons concentratievermogen: dat blijkt gedaald van 12 seconde in 2000 naar 8 seconde in 2013 (één seconde korter dan een goudvis!). Vermoedelijke oorzaak? De telefoon! De universiteit probeert studenten die hun concentratievermogen weer willen versterken, te helpen met de nieuwe workshop ‘Houd je hoofd erbij’ elke donderdag rond lunchtijd.
Goed om naast het detoxen ook mee te maken! Op een donderdagmiddag ga ik langs bij het Bestuursgebouw in De Uithof om een ronde mee te doen. Eenmaal in de cursusruimte blijkt het eigenlijk meer een meditatieoefening te zijn, waarbij we een half uur in stilte onze ogen gesloten houden. “Tijdens de cursus focussen we gericht op één ding, onze ademhaling. Als je dat beheerst wordt het vanzelf gemakkelijker om je te focussen tijdens andere activiteiten, bijvoorbeeld tijdens je studie”, verklaart begeleidster, en tevens studieloopbaanbegeleidster, Carmen Jansen.
Tijdens de cursus kijk ik stiekem naar mijn mede-meditanten en zie hoe ieder op zijn eigen manier probeert ‘de aandacht erbij te houden’. Er wordt geschoven met stoelen en stiekem geknipperd met de ogen. Toch blijkt dit half uurtje een klein wondermiddel; de rest van de dag beleef ik als een veertje.
Gewoontes zijn moeilijk te veranderen
Postieve effecten dus voor mij deze workshop en het negeren van alle smartphone-mogelijkheden, maar natuurlijk kleven er ook nadelen aan een leven zonder telefoon. Zo leidde het bij de drie studenten van de detoxweek al snel tot een gevoel van eenzaamheid. “Het meest mistte ik mijn sociale contacten,” zegt Esmee WK, “zonder smartphone was het moeilijk ‘even’ contact op te nemen met een vriend of vriendin.” Esmee V: “Toen ik ’s avonds nog steeds niks van mijn vriend had gehoord, werd ik gewoon onrustig, we zijn zo gewend om constant met elkaar in contact te staan.”
Na de detoxweek vervallen we dan ook allemaal direct weer in onze oude smartphone-gewoontes. Esmee V wordt weer wakker met de laatste nieuwtjes op Facebook en onze mails worden meteen weer gelezen. “Het leven met een smartphone is veel praktischer”, bekend Esmee WK, “Als je je treinreis wilt opzoeken, start je in twee seconde je 9292 reis-app. Apps maken je leven een stuk efficiënter.” Tja, ik kan niet anders dan het met haar eens zijn. Misschien moet ik ter compensatie regelmatig langsgaan voor een workshop...