Meerderheid DUB-panel positief over anoniem nakijken

Het is een goed idee als studenten voortaan hun naam weglaten op het tentamenformulier, vindt een meerderheid van het DUB-panel. Zo kunnen docenten objectiever nakijken.

Mark my words, not my name. Met die slogan voeren Britse studenten al jaren campagne tegen het vermelden van namen op tentamenformulieren. Anonymous marking moet volgens hen de norm worden. En ook in Groningen willen studenten het anonieme tentamineren invoeren.

Waarom? Omdat het vermoeden bestaat dat vrouwen en niet-Nederlanders systematisch worden benadeeld: universitair docenten zouden studenten die ‘Mohammed’ of ‘Angela’ heten bewust of onbewust slechter beoordelen.

 

Binnen het DUB-panel geven studenten en medewerkers hun mening over universitaire kwesties. Klik hier voor de samenstelling van het panel en eerdere discussies.

 

En dat is geen gekke gedachte. Psychologen hebben al diverse malen aangetoond dat cv’s van een vrouw of een persoon met een exotische naam structureel lager beoordeeld worden.

Daarom willen studenten dat zij alleen hun studentnummer op het tentamenformulier hoeven in te vullen. Zo zorg je er volgens hun voor dat docenten onbevooroordeeld het tentamen nakijkt.

Zou anoniem tentamineren ook een idee voor de Universiteit Utrecht zijn? We legden die vraag voor aan het DUB-panel, een groep studenten en personeelsleden van de Universiteit Utrecht die wij zo nu en dan om een reactie vragen. Het gros van de panelleden is voorstander van anoniem nakijken, blijkt uit de reacties. En bij veel opleidingen is er al een hoge mate van anonimiteit bij het nakijken.

VOOR

Floris van den Berg, universitair docent Milieuwetenschappen
“Ik ben een groot voorstander van procedurele rechtvaardigheid. Daar past blind tentamineren ook goed bij. Academische peer review is (idealiter) ook een blind proces, waarbij de reviewer niets weet over de auteur(s).”

Wouter Lammers, student Sociologie
“Het vervangen van de naam op het blaadje door het studentnummer lijkt me de meest effectieve en simpele methode om te voorkomen dat een naam invloed heeft op het resultaat.”

Casper Hulshof, universitair docent Onderwijskunde
“Met blind nakijken vermijd je de schijn van bias. Zodra het logistiek en technisch mogelijk is, zou ik dit dus invoeren.”

Miranda Jansen, directeur bedrijfsvoering van het departement Maatschappijwetenschappen
“Ik geloof absoluut dat nakijken op basis van ‘wie je denkt dat je voor je hebt’ invloed kan hebben op cijfers (zowel positief als negatief). Het zou interessant zijn om eens te experimenteren met anoniem nakijken, al zal het vrijwel onmogelijk zijn om te bewijzen of het beter werkt.”

Bouke van Gorp, universitair docent Sociale Geografie & Planologie
“Mij lijkt het een prima idee om anoniem te tentamineren. Overigens: het standaard tentamenformulier van Sociale Geografie & Planologie is hier al jaren op ingericht: we vragen alleen naar het studentnummer. Helaas heeft een deel van de studenten toch de behoefte zijn naam erop te zetten. Ik vind dat zelf niet prettig. Ik hoef niet te weten wiens tentamen voor mijn neus ligt als ik het beoordeel.”

Guido van Seeters, alumnus master Vraagstukken van Beleid en Organisafie
“Inzake het verwijderen van een naam op tentamenformulieren wil ik best nog een stap verder gaan en een idee dat ik las op Facebook overnemen. Aangezien zelfs individuele letters uit onze naam onze emotionele toestand kunnen beïnvloeden, vind ik het geen gek idee om ook het hele studentnummer weg te laten. Wellicht geldt dit effect namelijk ook voor cijfers. Het is dus een beter voorstel om een ‘tussenlijst’ in te voegen die studenten linkt aan een niets betekenend symbool. En dan maar hopen dat dat symbool daadwerkelijk voor iedere docent betekenisloos is…”

Fried Keesen, onderwijsdirecteur van University College Utrecht
“Cijfers geven is mensenwerk en ik durf dus niet uit te sluiten dat mijn oordeel over een student soms in een plusje meer of minder resulteert. Ik ben dus voor anoniem nakijken van tentamens. Maar mag dan de eindbeoordeling van een student wel alleen berusten op dat ene tentamen? De verwachtingen die de student gewekt heeft zijn namelijk ook een oordeel. Niet voor niets pleitte Frits van Oostrom in de Diesrede voor onderwijs als conversatie en herwaardering van het mondeling tentamen. Subjectief? Op de objectiviteit van een anonieme beoordeling valt ook wel iets af te dingen.”

TWIJFEL

Harm de Jong, student Bestuurs- & Organisatiewetenschap
“Bij mijn opleiding gebeurt het tentamineren naar mijn idee voldoende anoniem, in die zin dat je op een voorblad je naam, studentnummer en een tentamennummer hebt staan. Dat tentamennummer wordt vervolgens op elke bladzijde van het tentamen vermeld. Bij het inleveren wordt het voorblad van het tentamen gescheiden en worden de vragen onder de docenten verdeeld. Pas bij het invoeren van de cijfers, komt het voorblad inclusief naam weer samen met het tentamen dat dan al beoordeeld is. Ik vind dit persoonlijk anoniem genoeg. Daarnaast geven docenten bij sommige vakken duidelijk aan dat actieve inbreng (= hartstikke subjectief) ook een onderdeel is van het tot stand komen van het cijfer. Hier heb ik geen enkel probleem mee, laten we niet doorslaan in het anonimiseren en objectiveren: hierdoor wordt de universiteit alleen maar onpersoonlijk. NRC Q heeft hierover een mooi artikel geschreven.”

Stefan Roelofsen, student Rechten en Geschiedenis
“Wellicht is anoniem tentamineren vooral een goed idee voor kleine opleidingen. Daar kennen studenten en docenten elkaar vaak al wat beter. Dit persoonlijkere contact compenseert dan voor het ‘nummergevoel’ en maakt een extra objectiviteitscheck noodzakelijker. Bij grotere opleidingen is het verstandiger om het niet te doen, aangezien de afstand tussen student en docent daar zo groot is dat studenten vanzelf in de anonimiteit verzinken. Anoniem tentamineren draagt dan alleen maar bij aan het toch al sterke gevoel ‘een nummer’ te zijn. Bovendien voegt het weinig toe, omdat docenten het nakijkwerk vaak moeten verdelen, waardoor zij het werk van vele hun onbekende studenten nakijken.”

Rhea van der Dong, studente Taal- & Cultuurstudies
“Anoniem tentamineren kan geen kwaad. Als er studenten zijn die hier de dupe van zijn, is dat natuurlijk heel kwalijk. Aan de andere kant vind ik het wel uitgaan van een principe van wantrouwen. Je zou ook kunnen vertrouwen op de professionaliteit van universitaire docenten.”

TEGEN

Johan Jeuring, hoogleraar Informatica
“Anonimiseren levert weer een extra administratieve slag op, en een mogelijkheid om fouten te maken. Wij docenten hebben geen gebrek aan administratieve acties bij afronding van een vak, en staan niet te wachten op nog één. Ik en volgens mij al mijn collega’s, kijken al ‘anoniem’ na: de naam van een student staat op het eerste blad, en nadat ik dat heb omgeslagen bij het nakijken zie ik de naam nooit weer. Aangezien ik per vraag nakijk, heb ik geen idee van wie ik een tentamen aan het nakijken ben.”

Annemieke Hoogenboom, universitair docent Kunstgeschiedenis
“Het is juist zinvol om bij de beoordeling van tentamens te weten om welke student het gaat. Daarbij geef ik de student vaker het voordeel dan het nadeel van de twijfel (‘Ik weet hoeveel moeite deze student heeft gedaan om het verschil tussen hoofd- en bijzaken te gaan doorzien en uit dit antwoord blijkt dat zij/hij daarin stappen heeft gezet, dus laat ik het cijfer naar boven afronden’). Anoniem tentamineren lijkt me dus niet in het belang van studenten.”