‘Mijn DUO-lening ging grotendeels naar het casino’

Op een vroege donderdagochtend ontmoet ik Michael (26) bij hem thuis. Terwijl hij nipt van zijn koffie, vertelt hij openhartig over zijn verleden. Later vandaag bezoekt hij een klassiek pianoconcert als moment van ontspanning in een drukke periode rond de publicatie van zijn debuut. Nu oogt hij geordend en bedachtzaam, maar een paar jaar geleden zag zijn leven er heel anders uit.

Michael begon zijn studententijd met een studie klassieke gitaar aan het conservatorium in Tilburg, daarna stapte hij over naar de universiteit in Utrecht. Hij volgde eerst een pre-master Muziekwetenschap en schreef zich daarna in voor filosofie, waar hij wat vakken voor begon te volgen. 

Maar van studeren kwam weinig terecht. “Ik stond nog wel aan de universiteit ingeschreven, maar studeerde niet. Ik bleef enkel betrokken bij de universiteit omdat ik mijn DUO-lening nodig had als grootste financieringsbron voor het gokken”, zegt hij.

Van student naar speler
Het gokken begon onschuldig op zijn zestiende, met sporadische inzetten van 10 euro op de oude gokautomaat in de hoek van de kroeg. “Eerst was het een spelletje, gewoon een manier om de avond op te leuken. Maar toen ik in Utrecht studeerde, begon ik steeds vaker te spelen en met steeds grotere bedragen”, zegt hij. 

Op een brakke ochtend in 2021, in de periode na het schrijven van zijn pre-master scriptie, werd hij dieper de wereld van het gokken ingetrokken. Hij scrolde op zijn telefoon en werd geconfronteerd met een stortvloed aan online gokreclames, wat zijn nieuwsgierigheid wekte. “De eerste keer dat ik echt gokte, was eigenlijk gewoon uit verveling. Ik zag die reclames al wekenlang voorbijkomen: stort €50 voor €250 stortingsbonus. Nou ja, voor ik het wist, had het me gevangen”, vertelt hij. 

“Overal zag ik advertenties die goksites aanprezen als onschuldig vermaak. Het leek zo makkelijk: een paar klikken en je kon beginnen met gokken.” Uiteindelijk verbraste hij duizenden euro’s in online en fysieke casino’s.

Gevangen door hypnotiserende automaten
In zijn boek waarin Michael onderzoek doet naar de gokindustrie, stelt hij dat hij een van de vele verslaafden is die ten prooi viel aan de gevolgen van de wetgeving die de gokindustrie liberaliseerde en waardoor er een stortvloed aan reclames voor gokken kwam. ”In de eerste maand na legalisatie besteedden grote spelers als Toto en Holland Casino samen meer dan 9 miljoen euro aan advertenties”, schrijft Michael in zijn boek. ”Sindsdien is het aantal onlinegokkers explosief gestegen. Uit onderzoek blijkt dat er in totaal meer dan 800.000 nieuwe bij zijn gekomen sinds de start van het reclameoffensief​.”

Michael werd steeds dieper zijn verslaving in getrokken, en deed er alles aan om te gokken. “Het draaide toen ook niet meer om winnen - het draaide om mezelf kunnen verliezen in het gokken zodat ik me niet meer schuldig hoefde te voelen over mijn verslaving”, zegt hij. Hij studeerde amper, en gaf zijn DUO-lening en winst uit aandelen uit aan gokken.

Bij de ontwikkeling van een gokkast is een team van honderden mensen betrokken, waaronder neuropsychologen die precies weten hoe ze jou kunnen laten doorgokken

In zijn boek onderzoekt hij hoe gokbedrijven psychologische trucs inzetten om spelers gevangen te houden in hun verslaving. “Ze creëren een omgeving waarin je geen besef meer hebt van tijd en geld”, geeft Michael aan. “In een casino zijn er geen ramen, geen klokken. Alles is erop gericht dat je blijft spelen.” 

Michael schrijft dat casino’s geurmarketing inzetten om gokkers langer te laten spelen en meer geld te laten uitgeven. Hij noemt specifiek Holland Casino Utrecht, waar hij al zijn tijd doorbracht. Hier verspreiden ongeveer achtduizend geurgaten aroma’s met zowel stimulerende als rustgevende effecten, om zo een ‘flow-state’ te veroorzaken, waarin spelers hun besef van tijd verliezen en instinctiever gaan handelen, waardoor ze langer blijven en meer inzetten.

Casino’s hebben er financieel belang bij om gokkers verslaafd te houden, zegt hij. “Dit kleine percentage van spelers is verantwoordelijk voor het grootste deel van de omzet. 80 procent van de inkomsten van casino’s is afkomstig van slechts 2 procent van de klanten. Dit betekent hoogstwaarschijnlijk dat probleemgokkers de ruggengraat vormen van het verdienmodel: zij hebben een “oneindige betalingsbereidheid”, niet omdat ze plezier beleven aan het spel, maar omdat ze gedwongen blijven inzetten.” 

Impact op omgeving als keerpunt
Michael hield zijn gokproblemen de langste tijd van zijn verslaving verborgen voor zijn familie. ‘Ik wilde het lang niet aan mijn ouders vertellen. In een brief schreef ik uiteindelijk dat ik “ziek in mijn hoofd” was in plaats van te vertellen over het gokken, puur omdat ik daarmee dacht op het meest begrip te kunnen rekenen”, zegt hij. Zijn familie reageerde begripvol, hoewel zijn moeder er psychisch onder leed; haar huisarts schreef haar zelfs kalmeringsmiddelen voor. “Een Brits onderzoek uit 2017 toonde aan dat een gokverslaving gemiddeld zes anderen dan de verslaafde zelf raakt”, schrijft Michael in zijn boek. 

Het keerpunt kwam toen Michael uiteindelijk zijn goede vriend meekreeg naar het casino. Deze zag hoe Michael honderden euro’s vergokte, en zei: ‘Ik herken je niet meer.’ “Na twee jaar gokken was dat moment dat de knop omging. Ik heb mezelf toen een gokverbod en financiële beperkingen opgelegd om niet te kunnen gokken. Ik zocht hulp - cognitieve gedragstherapie hielp niet echt, maar schrijven wel”, vertelt hij.

Schrijven tegen terugval
Michael besloot zijn ervaring om te zetten in een boek. “Eerst schreef ik puur persoonlijk, maar gaandeweg verdiepte ik me als een journalist in de gokindustrie. Hoe meer ik onderzocht, hoe duidelijker het werd hoe onderbelicht de manipulatieve strategieën van deze sector zijn. Ze hebben hun imago zo zorgvuldig weten op te krikken dat gokken nu als onschuldig entertainment wordt gezien, terwijl mijn onderzoek juist blootlegde hoe schrijnend de realiteit achter die façade is”, zegt hij.

Met U heeft helaas niets gewonnen hoopt hij bewustwording te creëren. “Ik hoop dat het boek op de bureaus terechtkomt van mensen die aan de knoppen zitten en hier iets aan kunnen veranderen: bij de overheid, beleidsmakers of binnen de industrie zelf”, zegt hij. “Ik ben onlangs ook gevraagd om op een school te komen praten over het boek, en dat vind ik wel mooi. Bewustwording is cruciaal”, zegt hij.

Zijn boodschap is helder: de gokindustrie is een systeem dat kwetsbare mensen bewust in zijn greep houdt. Het schrijven van zijn boek werd voor hem niet alleen een manier om zijn verhaal te delen, maar ook een houvast om niet terug te vallen. Hij is dankbaar dat uitgeverij Pluim zijn verhaal wilde publiceren. “Ik móést dit boek schrijven”, zegt hij. ‘Er zat een enorme urgentie achter, alsof het eruit moest. Toen ik eenmaal doorhad hoe die industrie echt werkt, was terugval geen mogelijkheid meer: ik geef er geen cent meer aan uit.”
 

Michael van Dijk, U heeft helaas niets gewonnen. 2025. uitgeverij Pluim. 22,99.