Mythe of waarheid: de UCU-student heeft meer stress

Een snelkookpan, zo wordt de selectieve honours opleiding University College Utrecht weleens genoemd. Niet verwonderlijk als je het studieprogramma van de opleiding naast dat van de rest van de UU legt. Want waar de gemiddelde UU-student eind januari de eerste helft van zijn collegejaar achter de rug heeft, is de UCU-student al ruim voor de kerst klaar. En waar de UU-student wordt geacht 40 uur per week te studeren, wordt van de UCU’er verwacht dat hij 56 uur per week met zijn neus in boeken en collegezalen zit. Kortom: UCU-studenten moeten veel doen in weinig tijd.

UCU-studenten zouden volgens dean James Kennedy het gevoel hebben dat ze meer stress hebben dan andere studenten. Of University College studenten daardoor ook vaker aan de bel trekken bij een studentenpsycholoog, durft de teamcoördinator van de Studentenpsychologen Jeanette van Rees niet te zeggen. Ze heeft geen cijfers om een dergelijke vergelijking te maken. Maar de UCU-studenten die ze spreekt hebben wel vaker klachten door stress en hoge eisen. “Doordat UCU-studenten zijn toegelaten tot een selectieve opleiding, hebben ze soms het gevoel dat ze uitverkoren zijn en het daarom heel goed moeten doen. Ze leggen zichzelf op dat ze altijd tenminste een a (omgerekend een cijfer tussen de 8 en 10, red.) moeten halen. Verder zie ik dat er onder UCU-studenten de neiging is tot onderlinge competitie. Het vergelijken van, met name, cijfers lijkt meer aanwezig dan bij andere studenten.”

Strebertjes, prestatiedruk en tekortschieten
Vanwege de mogelijke stress onder studenten, klinken er geluiden om het semester te verlengen. Maar is die hogere stress onder UCU-studenten een mythe of bevat het een kern van waarheid? DUB vroeg UCU’er Jamie March (20) en Liberal Arts & Sciences-student Lana Hoekstra (23) om met elkaar mee naar college te gaan. Omdat beide studenten een liberal arts honours opleiding doen, maar de opleiding anders zijn vormgegeven. Zo zijn de klassen bij UCU kleiner, ligt bij LAS de nadruk op interdisciplinair onderwijs en is het aanbod van hoofdrichtingen anders. Wat volgde was een gesprek over strebertjes, prestatiedruk en een permanent gevoel van tekortschieten. En dat blijkt volgens hen niet uniek voor University College Utrecht te zijn.

Hoe vol de agenda van Jamie en Lana zit, blijkt als we proberen een datum te prikken. Als Jamie kan, kan Lana niet en andersom. Derdejaars UCU-student Jamie (20) volgt dit semester vier cursussen en heeft daarvoor elke dag minstens één college van bijna twee uur. Verder geeft hij onder andere rondleidingen over de campus als studentenambassadeur. Vierdejaars Lana (23) schrijft haar scriptie, volgt daarnaast één vak, zit in het bestuur van de studentenorganisatie Academics for Development en werkt ‘veel’.

“Als ik met studiegenoten of vrienden wil afspreken, dan zeggen zij altijd dat ze druk zijn omdat ze moeten studeren”, vertelt Jamie. “Ik vraag daarom niet meer of ze zin hebben om iets leuks te doen, maar of ze samen willen studeren. Op die manier deel ik mijn tijd efficiënt in. Ik heb het gevoel dat ik dat moet doen. Medestudenten praten vaak over hoe druk ze zijn. Misschien overdrijven ze, maar tegelijkertijd is onze studienorm van 56 uur per week onredelijk. Dat is acht uur per dag. Elke dag van de week. Als studeren het enige zou zijn wat ik moet doen in de week, dan zou er geen probleem zijn. Maar op het moment dat je naast je studie ook werkt of extra-curriculaire activiteiten doet, dan wordt het een uitdaging om alle ballen hoog te houden. Als ik een keer vrije tijd plan dan voel ik mij schuldig, omdat ik eigenlijk altijd meer aan mijn studie kan doen.”

'Fuck, ik had gisteren meer moeten doen'
Lana knikt bevestigend. “Ik heb ook het gevoel dat ik niet vaak een vrije dag heb. Misschien eens per twee of drie weken. Ik heb altijd het idee dat ik meer aan mijn studie kan doen. Bijvoorbeeld toen ik gisteren om half elf ’s avonds thuiskwam van de bibliotheek. Toen ik even televisie keek voelde ik mij de hele tijd schuldig. Dat gevoel achtervolgt mij vandaag dan ook nog. Dat ik denk: Fuck, ik had gisteren meer moeten doen. Ik merk dat ik vaak dingen opgeef voor mijn studie. Normaal gesproken probeer ik bijvoorbeeld drie tot vier keer in de week te sporten, maar sinds ik mijn scriptie schrijf niet. Hoeveel je opgeeft, ligt natuurlijk aan je karakter. Er zijn studenten die alle extra activiteiten opgeven om te studeren, maar zo ben ik niet. Mijn studie is niet alles.” Daarbij, voegt Jamie toe, kun je niet zomaar alle extra activiteiten opgeven. “Sommige mensen hebben een baan nodig om te kunnen studeren.”

“Het zou onredelijk zijn om van jezelf te verlangen om alleen maar te studeren”, vervolgt de UCU-student. “Maar dat neemt niet weg dat er wel een gevoel is dat je eigenlijk meer zou moeten doen. Ik denk dat het komt doordat de lat hoog wordt gelegd. Zo zeggen docenten bijvoorbeeld weleens dat we onze aantekeningen met de hand moeten maken in plaats van op de laptop. Ze zeggen niet dat we verplicht zijn om dat te doen, maar wel dat uit wetenschappelijk onderzoek blijkt dat het beter is. In de eerste week van het semester volg ik al die adviezen, maar de rest van het semester lukt het mij nooit om alles te doen zoals in die eerste week. Dan lees ik alleen nog maar delen van een artikel of maak ik aantekeningen op mijn computer. Ik voel mij dan slecht, omdat ik weet dat het niet optimaal is wat ik doe. En dan telkens denk ik: Als ik meer tijd had, dan kon ik dit wél op de juiste manier doen.”

Het is een herkenbaar gevoel voor Lana. “Voorafgaand aan ieder blok lees ik de artikelen voor de eerste collegeweek. Maar als je dan in de tweede week één artikel niet leest omdat je druk bent, dan ontstaat er een achterstand die langzaam steeds groter wordt. Tot je op een punt komt dat je niet meer weet hoe je de boel moet oppakken.”

'Door de stress mis ik verdieping'
Beide studenten vinden dat gevoel van tijdgebrek jammer. Jamie: “Als je constant gestrest bent, dan doe je op een gegeven moment alleen nog dat wat echt nodig is. En dat zijn de dingen die er toe doen voor je cijfer. Dan focus ik mij bijvoorbeeld op een essay dat ik moet schrijven en lees ik niet de extra artikelen die worden opgegeven bij een college. Dat vind ik zonde, omdat ik daardoor een stuk verdieping mis. Zeker als ik het onderwerp interessant vind. Maar er is gewoon te weinig tijd om en alle artikelen te lezen en een goed essay te schrijven. En als je dan moet kiezen, dan kies je voor een voldoende en niet voor de extra verdieping.”

Lana reageert: “UCU-studenten zijn volgens mij strebertjes. Ik heb het idee dat zij geen genoegen nemen met minder dan een acht.” Jamie: “Ja, UCU-studenten zijn strebertjes. Ik denk niet alleen op studiegebied, maar in alles wat ze doen. Als ze hockey spelen zijn ze ook niet tevreden met minder dan perfect, maar dat is toch een redelijke opdracht aan jezelf? Lana lacht. “Ik denk van niet. Zo’n idee legt veel druk op studenten. Het is heel moeilijk om blij te zijn met een zeven als iedereen om je heen streeft naar meer. Ik zou daar niet gelukkig van worden.” Jamie: “Ik begrijp wat je zegt, maar ik wil dat mijn cijfers laten zien wat ik kan doen. Dat is zwaar, maar ik denk niet dat het onmogelijk is”

Of hij daardoor meer stress heeft dan Lana, durft Jamie niet te zeggen. “Hoe kan ik dat vergelijken?”, vraagt hij zich hardop af. In zekere zin denkt hij zelfs dat Lana het zwaarder heeft doordat zij na de kerstvakantie nog tentamens moet maken en hij niet. “Ik denk dat dat het grootste verschil is. Wij moeten tot de kerst hard werken, maar dan zijn we ook echt klaar en kunnen we genieten van de vakantie."